Ο πλήρης τίτλος είναι «Στη γη των τυφλών: Λατρεία της Χεζμπολάχ, δουλικός αντι-ιμπεριαλισμός και η ανάγκη για μια πραγματική εναλλαγή»
MichaelSchmidt
Είμαι αναρχοκομμουνιστής δημοσιογράφος και έγραψα αυτό το άρθρο ειδικά για το anarkismo.net. Εισήλθα στο Λίβανο μέσω της Συρίας, από το βορρά, κατά τη διάρκεια του δεύτερου μισού του πολέμου, χρησιμοποιώντας την τελευταία ευκαιρία πρόσβασης από ένα δρόμο που δεν είχε βομβαρδιστεί ακόμα από τους Ισραηλινούς (επίσης, μια φυτεία μέσω της οποίας ταξίδεψα ισοπεδώθηκε κι αυτή μια ώρα μετά αφότου πέρασα από εκεί). Περιπλανήθηκα, κυρίως, στη Βηρυτό και στα βομβαρδισμένα νότια προάστιά της καθώς και στη Sidon (Σιδώνα) στο νότιο Λϊβανο, στο απομακρυσμένο προάστιο Ghazieh, που αποτέλεσε στόχο από την πρώτη ακόμα στρατιωτική αεροπορική πτήση, αφότου μπήκε σε ισχύ η εκεχειρία. Η εμπειρία του πολέμου περιορίζει το πεδίο εστίασης κάποιου πολύ αισθητά: με άλλα λόγια, το να βρίσκεσαι επί τόπου σου παρέχει μια μοναδική άποψη όσον αφορά τις τοπικές συνθήκες, αλλά σου στερεί μια ευρύτερη προοπτική. Για παράδειγμα, ερχόμενος σε απόσταση 1,5 χλμ. από το πεδίο μιας ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης μου προκαλεί μια βαθιά εντύπωση όσον αφορά το κόστος σε βάρος των το Λιβανέζων - αλλά μου ήταν αδύνατο να εκτιμήσω το ισραηλινό κόστος από εκείνη την θέση. <p>
Ακόμη και για τα συντηρητικά καπιταλιστικά περιοδικά όπως το «The Economist», ο γενειοφόρος, χαμογελαστός αρχηγός της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, είναι το πρόσωπο του πρόσφατου ισραηλινο-λιβανέζικου πολέμου - αλλά για μένα το πρόσωπο που καθόρισε τον πόλεμο θα είναι πάντα η 2 χρόνων Malak Jubeily, νεκρή σε ένα κρεβάτι νεκροτομείου στο σιιτικό προάστιο Ghazieh, νοτιοανατολικά της Σιδώνας. Ψηλή για την ηλικία της, παραπονιόταν στον πατέρα της Ali Mohammed Jubeily, 31 χρόνων, ότι πεινούσε, όταν ένας ισραηλινός πύραυλος έπεσε στο μικροσκοπικό νεκροταφείο που βρισκόταν δίπλα στο σπίτι της στις 8 Αυγούστου. Τα θραύσματα του πυραύλου – που στόχευσε μια κηδεία στην οποία συμμετείχαν ολόκληρες οι οικογένειες ενός φαρμακοποιού ονόματι Khalifeh και ενός ψαρά ονόματι Badran, που σκοτώθηκαν κατά τον ισραηλινό βομβαρδισμό του κέντρου του Ghazieh την προηγούμενη ημέρα - έκοψαν την κοιλιά της Malak και κομμάτιασαν σε φέτες τον αριστερό της μηρό. <p>
Η Malak πέθανε από την αιμορραγία. <p>
Τώρα είναι μόνο ένας αριθμός στις στατιστικές (1), αφού απαριθμείται μεταξύ των 1.261 νεκρών Λιβανέζων (60 από αυτούς μη μάχιμοι στρατιώτες και ίσως 100 αντάρτες της Χεζμπολάχ) και των 159 ισραηλινών νεκρών (116 από αυτούς μάχιμοι στρατιώτες). Κι ακόμα, σύμφωνα με την αιώνια καπιταλιστική λογική έπρεπε να ανακηρυχθεί ένας νικητής αυτού του πολέμου, ενός ακόμα παράνομου ιμπεριαλιστικού πολέμου ενάντια στον άμαχο πληθυσμό της Μέσης Ανατολής από το χωροφύλακα των αμερικανών Ισραήλ. <p>
Έτσι, ο «Economist» δημοσιεύει θαρραλέα στην πρώτη του σελίδα ότι ο Νασράλα κερδίζει τον πόλεμο (2), υποστηρίζοντας ότι οι, κατά εκπληκτικό τρόπο συνεχείς, επιθέσεις της Χεζμπολάχ με πυραύλους ενάντια στο Ισραήλ ενθαρρύνουν «την παλαιά παραίσθηση ότι η Παλαιστίνη μπορεί να απελευθερωθεί από μια δύναμη» στην οποία μεταξύ άλλων ισλαμιστών θα συμπεριλαμβάνεται και η κυβέρνηση της Χαμάς. <p>
Ένας διάλογος έχει αναπτυχθεί ανάμεσα στους αναρχοκομμουνιστικούς κύκλους (βλέπε τα σχόλια στα άρθρα που δημοσιεύονται στο anarkismo.net για τον πόλεμο) με θέμα το πού πρέπει να δώσουμε έμφαση στην ανάλυσή μας για τον πόλεμο. Είναι ξεκάθαρο ότι για τους συντρόφους που μένουν στις Βόρειες και Δυτικές χώρες, οι στρατηγικοί στόχοι των ΗΠΑ/Ισραήλ με τη συνέχιση αυτού του ιμπεριαλιστικού πολέμου - το αδυνάτισμα του Λιβάνου ενδεχομένως για να ανοίξει ο δρόμος για την κατάκτηση της Συρίας και του Ιράν με τον ίδιο τρόπο που έγινε η εισβολή και κατοχή του Ιράκ – πρέπει να υπογραμμιστούν. Ωστόσο, για αρκετούς συντρόφους που μένουν στο Νότο και την Ανατολή – συμπεριλαμβανομένων των Λιβανέζων, αλλά και των Νοτιοαφρικανών αναρχοκομμουνιστών – το ζήτημα του αμερικανικού/ισραηλινού ιμπεριαλισμού είναι ολοφάνερο κι έτσι η ανάλυσή μας μετατοπίζεται μάλλον προς τη Χεζμπολάχ, η οποία υποστηρίζεται από την αριστερά για τη «νόμιμη άμυνά της» ενάντια στην επίθεση. <p>
Αυτό με κανέναν τρόπο δεν σημαίνει ότι εξισώνουμε το πυρηνικό απάνθρωπο κράτος του Ισραήλ που έχει με την πλευρά του κάθε μαζική εξυπηρέτηση από την κάθε εξουσία – σίγουρα μια μεγαλύτερη απειλή για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή και τον κόσμο απ’ ό,τι το Ιράν με το πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου – με τις άσχημα εξοπλισμένες, περιθωριακές και παρακρατικές δυνάμεις της Χεζμπολάχ. Και δεν είναι απλώς ζήτημα στρατιωτικής δυσαναλογίας, αλλά πολιτικής δυσαναλογίας ανάμεσα στο λαό – του οποίου μεγάλο ποσοστό είναι εξαιρετικά φτωχοί και που για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα πιόνια των γεωπολιτικών στην περιοχή –και τους πλούσιους που υποστηρίζονται από τη μοναδική υπερδύναμη του κόσμου. <p>
ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΤΊΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΧΕΖΜΠΟΛΑΧ <p>
Ο σοσιαλιστικός Τύπος, από τον οποίο κάποιος θα περίμενε μια διαφορετική προσέγγιση του ζητήματος, προώθησε κάτι παρόμοιο, αν και για διαφορετικούς λόγους. Η βρετανική εφημερίδα «SocialistWorker», της οποίας το φωτογράφο Guy Smallman συνάντησα για λίγο στη Βηρυτό, υπαινίσσεται ότι τα θεμέλια της αμερικανικής αυτοκρατορίας τρίζουν από την ήττα του Ισραήλ (3), γράφοντας, επίσης, ότι «η αντίσταση σ’ ολόκληρη την περιοχή έχει ενισχυθεί», ανατρέποντας τα αμερικανικά σχέδια παράτασης της παρουσίας των ΗΠΑ στο Ιράκ, εξαιτίας της προστατευόμενης του Ιράν Χεζμπολάχ. Φυσικά, το Ισραήλ έριξε αρκετό πυροβολικό στο Λίβανο σε αναζήτηση στόχων που σαφώς δεν είχαν καμία σχέση με την ανεύρεση των δύο από τους απαχθέντες στρατιώτες του, προετοιμαζόμενο για την επίθεση αυτή εκ των προτέρων. Οι συστάδες των βομβών του (που κατασκευάζονται, προφανώς, από τις ΗΠΑ) συνεχίζουν να ακρωτηριάζουν τους ανθρώπους που επιστρέφουν στις κατεστραμμένες περιοχές πέφτοντας πάνω τους, ενώ διάφοροι άλλοι έχουν σκοτωθεί μετά από την επίσημη εκεχειρία. Η ιμπεριαλιστική εκστρατεία του Ισραήλ ενάντια στο Λίβανο είναι μακρόπνοη και οποιαδήποτε πολυεθνική «ειρηνευτική» δύναμη θα στήριξε το Ισραήλ ενάντια στους γειτόνους του. <p>
Ο Simon Assaf του «SocialistWorker» είπε (4) ότι η νίκη της Χεζμπολάχ συνέβη λόγω της μαζικής επιστροφής των εκτοπισμένων στο νότιο Λίβανο την τελευταία ημέρα πριν από την εκεχειρία της 14ης Αυγούστου, σε ένδειξη περιφρόνησης των συνεχών ισραηλινών βομβαρδισμών και του γεγονότος ότι οι ισραηλινές δυνάμεις αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν εξαιτίας της παρουσίας του ανθρώπινου αυτού κύματος, που μπορεί να χαρακτηριστεί «ελευθερία από τα κάτω». Αλλά αυτή η άποψη δεν μου φαίνεται τόσο πειστική, επειδή οτιδήποτε επιθυμεί η αριστερά, η έννοια «ο λαός» σύμφωνα με το πλαίσιο αυτό σημαίνει, συνήθως, ο Νασράλα και η οπλισμένη κουστωδία του. <p>
Βεβαίως, το Ισραήλ και η δεξιά διεκδικούν φυσιολογικά τη νίκη ως δική τους, επειδή κατέστρεψαν σημαντικά την κύρια βάση της Χεζμπολάχ με τις επιχειρήσεις νότια του ποταμού Litani, στα νότια σιιτικά προάστια της Βηρυτού και στην κοιλάδα Bekaa, η οποία αποτέλεσε παραδοσιακό κρησφύγετο κάθε ριζοσπαστικής οργάνωσης, από το σχεδόν διαλυμένο Ιαπωνικό Κόκκινο Στρατό μέχρι το σήμερα μετριοπαθές Λαϊκό Μέτωπο Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PFLP). <p>
Από στρατιωτικής άποψης, όπως έγραψε ο Kenneth Besig στην εφημερίδα «JerusalemPost» (5), η «νίκη» ίσως είναι της Χεζμπολάχ: «Λιγότεροι από 5.000 φτωχά οπλισμένοι τρομοκράτες της Χεζμπολάχ αντιστάθηκαν στη δυναμική IDF [ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις] για ένα μήνα. Μια ισλαμική τρομοκρατική συμμορία χωρίς τεθωρακισμένα, πυροβολικό, πολεμικά μαχητικά αεροπλάνα, επιθετικό ελικόπτερο και μόνο μερικά RPG και τουφέκια “κράτησε” μια δύναμη σχεδόν 30.000 Ισραηλινών στρατιωτών, με τα καλύτερα τεθωρακισμένα, το καλύτερο πυροβολικό, τα γρηγορότερα και πιο προηγμένα μαχητικά αεριωθούμενα αεροπλάνα και επιθετικά ελικόπτερα στον κόσμο. Και μπορούν ακόμα να εκκενώσουν τις βόρειες κοινότητές μας με τους πυραύλους τους όποτε θέλουν. Εάν αυτή δεν είναι μια νίκη, τότε η λέξη δεν έχει πλέον καμία έννοια». <p>
Με στρατιωτικούς όρους μιλώντας, φυσικά, αυτός ήταν ένας ασύμμετρος πόλεμος, με τις ισραηλινές επιθέσεις να έχουν ως στόχο τον άμαχο πληθυσμό καθώς και την υλικοτεχνική υποδομή με βομβαρδισμούς ακριβείας (αλλά και πολλά «λάθη» ως αποτέλεσμα μιας τέτοιας ακρίβειας συμπεριλαμβανομένης και της σφαγής στην Qana και τους πυροβολισμούς ενάντια σε ένα κομβόι εκτοπισμένων που ήσαν προστατευόμενοι των δυνάμεων του ΟΗΕ). Κωνικά και βολιδοφόρα βλήματα και πτερύγια ισχυρών πυραύλων, προφανώς αμερικανικής κατασκευή, «έξυπνες» βόμβες και ρουκέτες, βρέθηκαν στα ερείπια των ισοπεδωμένων προαστίων, κάτι που οδηγεί στις ήδη διαδεδομένες υποψίες ότι οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν το Λίβανο ως πεδίο δοκιμών διαφόρων βομβών και όπλων με τον ίδιο τρόπο που οι ναζί χρησιμοποίησαν την Ισπανία. <p>
Υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας ενός παγερού περιστατικού όπου από την έκρηξη μιας βόμβας σωριάζονται σε ερείπια ολόκληρα κτίρια χωρίς θόρυβο, απορροφώντας τα προφανώς μέσα σε μια έντονη δίνη, ενώ άλλες βόμβες και πύραυλοι ήταν, επίσης, εξαιρετικά τρομερής ισχύος. Σε αντιπερισπασμό στις επιθέσεις αυτές, η Χεζμπολάχ προσπάθησε να χτυπήσει ποιος ήξερε τι (πολιτικούς ή στρατιωτικούς στόχους) με τους μικρού βεληνεκούς από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου πυραύλους Katyusha. Δεν είδα προσωπικά οποιαδήποτε εκτόξευση πυραύλων της Χεζμπολάχ από κατοικημένες περιοχές - αλλά κάποιοι σεκιούριτι, πιθανώς της Χεζμπολάχ, με κράτησαν σε απόσταση, στη βάση τους στο προάστιο Ghazieh, μη αφήνοντάς με να δω κάποια πράγματα που μεταφέρονταν από το γκαράζ ενός βομβαρδισμένου σπιτιού στο πορτμπαγκάζ μιας μαύρης Mercedes. Ίσως ήταν βλήματα όλμου ή κάποιο μικρό πυροβόλο όπλο, αλλά δεν έχω καμία απόδειξη γι’ αυτό. Εντούτοις, η δυσαναλογία της στρατιωτικής δύναμης ούτε καθιστά την όλη κατάσταση μια «σύγκρουση» αντί για πόλεμο, όπως υποστήριξαν μερικοί αναλυτές, ούτε σημαίνει ότι οι αναρχικοί πρέπει να υποστηρίξουν απερίσκεπτα τους ηττημένους. <p>
ΜΙΑ ΠΥΡΡΕΙΑ ΝΙΚΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΈΣ <p>
Αλλά, μιλώντας με πολιτικούς όρους, οι ισχυρισμοί και των δύο πλευρών περί νίκης είναι λανθασμένοι - και δεν είναι μόνο ο αριθμός των νεκρών που το πιστοποιεί αυτό. Το Ισραήλ απέτυχε σαφώς, όχι μόνο να συντρίψει εντελώς τη Χεζμπολάχ, αλλά να ενώσει, αντί να διαιρέσει, το λιβανέζικο λαό με βάση τις παραδοσιακές θρησκευτικές του αντιλήψεις, που αποδείχτηκαν τόσο οδυνηρές κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου του 1975-1991 (αυτή η στρατηγική του διαίρει και βασίλευε φέρεται, από κάποιους Λιβανέζους στους οποίους μίλησα, ότι είναι ο απώτερος στόχος του Ισραήλ: να κρατήσει τη χώρα διασπασμένη και αδύναμη ώστε να εγκατασταθεί ένα καθεστώς μαριονετών στη Βηρυτό). <p>
Το Ισραήλ επανήλθε, επίσης, στο νότιο Λίβανο - όπου αμφιβάλλω ότι θέλει να βρίσκεται πραγματικά - απ’ όπου είχε αποσυρθεί το 2000, κάτι που ήταν μια θετική κίνηση προς τον κατευνασμό της έντασης στην περιοχή. Οι πολεμικές του αυτές επιχειρήσεις το ώθησαν σε αναπόφευκτες διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση της Χαμάς (η οποία έχει αποκτήσει μια λογική αναβάθμιση λόγω του ότι βρίσκεται στην κυβέρνηση) σε μια πιο μακρινή ημερομηνία, καθιστώντας αδύνατη την αποχώρησή του από την ανεπιθύμητη Λωρίδα της Γάζας και την ανεξέλεγκτη Δυτική Όχθη. <p>
Από την άλλη πλευρά, η «νίκη» της Χεζμπολάχ χαρακτηρίζεται πύρρεια. Ο αραβικός κόσμος, που βρίσκεται σε αναστάτωση από τον καταστρεπτικό ισραηλινό πόλεμο των Έξι Ημερών του 1967 ενώ δελεάζεται όλο και περισσότερο από τη δυτική προστασία ελλείψει πλέον σοβιετικής επιλογής, δεν είναι σε καμιά περίπτωση ενωμένος με βάση κάποιο πρόγραμμα τύπου Χεζμπολάχ, όπως αφήνεται να εννοηθεί από τη ρητορική κάποιων πρωτευουσών της περιοχής όπως η Δαμασκός. <p>
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία έχουν υπογράψει συνθήκες ειρήνης με το Ισραήλ, παραιτούμενες εντελώς από το όνειρό τους να πετάξουν το Ισραήλ στη θάλασσα (κάτι που είναι σημαντικό για την Αίγυπτο επειδή το Κάιρο ήταν κάποτε η πρωτεύουσα του παρα-φασιστικού «νασερικού-σοσιαλισμού» (6), αλλά και για την Ιορδανία επειδή αποτελεί ένα ντε φάκτο παλαιστινιακό κράτος, με μια σταθερή και ενσωματωμένη παλαιστινιακή πλειοψηφία εργαζομένων). <p>
Η Λιβύη και η Συρία δεν επεμβαίνουν πλέον άμεσα στις λιβανέζικες υποθέσεις, με τη Συρία να έχει αποσύρει από πέρυσι τις στρατιωτικές της δυνάμεις (και, αντίθετα προς την προπαγάνδα για το δόγμα του «Άξονα της Κακού», η Συρία κρατά τους Παλαιστίνιους στο έδαφός της υπό αυστηρό έλεγχο) (7). Το Ιράκ είναι ήδη περιπλεγμένο στην δική του αιματηρή εξέγερση, ενώ τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη της αραβικής χερσονήσου απολαμβάνουν τη γοητεία της τεράστιας τουριστικής τους υποδομής. <p>
Η Χεζμπολάχ ενδιαφέρεται άμεσα για την παλαιστινιακή υπόθεση, αλλά ελάχιστοι είναι οι Άραβες εκείνοι οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να λερώσουν τα χέρια τους γι’ αυτή. Για το μακρινό, μη αραβικό Ιράν, η Χεζμπολάχ είναι μια αναλώσιμη δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για όσο διάστημα μπορεί να προωθηθεί μέσω αυτής ο ισλαμισμός. Αλλά ποια είναι η αληθινή φύση της Χεζμπολάχ, του αυτοαποκαλούμενου «Κόμματος του Θεού»; Είναι συγχρόνως μια δύναμη ανταρτών, ένα σιιτικό θρησκευτικό κίνημα, μια κοινωνική οργάνωση καθώς και ένα αμφιλεγόμενο λιβανέζικο κοινοβουλευτικό πολιτικό κόμμα. <p>
ΝΤΥΝΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΛΗΡΙΚΟ-ΛΑΪΚΙΣΤΕΣ
ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΈΣ <p>
Ο ίδιος ο Νασράλα έχει αλλάξει την εμφάνισή του, από μια περιποιημένη γενειάδα, σύγχρονα γυαλιά, αθλητικό σακάκι και το χωρίς γραβάτα πουκάμισο ενός μεσογειακού τύπου επιχειρηματία μεταβλήθηκε σε φονταμενταλιστή πατριάρχη με μαύρο τουρμπάνι, γκρίζα ρούχα και θαμνώδη γενειάδα, περιβαλλόμενος από άσματα του τύπου «Αλλάχ! Νασράλα!», σαν να είναι ο νέος προφήτης. <p>
Οι περισσότεροι σχολιαστές σημειώνουν ότι η Χεζμπολάχ αναπτύχθηκε το 1985 μεταξύ των σιιτών στα παλαιστινιακά προσφυγικά στρατόπεδα του νοτίου Λιβάνου - τρία χρόνια μετά από την τελευταία σημαντική ισραηλινή εισβολή - ως μια νέα γενεά ριζοσπαστών που κουράστηκαν από τους συμβιβασμούς της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) υπό την ηγεσία του Γιασέρ Αραφάτ και της Φατάχ. Η δεξιά, χωρίς καμιά έκπληξη, βλέπει τη Χεζμπολάχ ως μια ξεκάθαρη τρομοκρατική οργάνωση που έχει αφιερωθεί στην εξάλειψη του Ισραήλ. Η αριστερά, ωστόσο, δεν είναι καθόλου σίγουρη στο πώς να αντιμετωπίσει τη Χεζμπολάχ, λαμβάνοντας, ειδικά, υπόψη το γεγονός ότι ήταν η μόνη δύναμη που αντιστάθηκε στην ισραηλινή εισβολή. Οι μαρξιστές-λενινιστές δημοσιογράφοι της αυστραλιανής GreenLeftWeekly» όπως ο Michael Karadjis (8), ισχυρίζονται ότι είναι «ένα εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα παρά μια “ισλαμική” ή “τρομοκρατική οργάνωση”, που έχει καταφέρει να παραμείνει μη σεχταριστική και αποφεύγει τις παγίδες ακολουθώντας τον ισλαμικό φονταμενταλισμό (όντας εχθρική στην περιθωριακή παρουσία της Al Qaeda στο Λίβανο) και αντιτάσσεται στους Εβραίους μόνο και μόνο για την πίστη τους στο σιωνισμό αντί τον ιμπεριαλισμό τους». Ωστόσο, παρά το ότι ίσως είναι «μη σεχταριστική», μόλις και μετά βίας τάσσεται υπέρ της ελεύθερης σκέψης – αν λάβουμε υπόψη τον πολεμικό τόνο των προπαγανδιστικών της βίντεο που παρουσιάζει στο τηλεοπτικό δίκτυο Al-Manar (9). <p>
Είναι η Χεζμπολάχ «ισλαμο-φασιστική», όπως ισχυρίζεται η ευρωπαϊκή, αμερικανική και ισραηλινή δεξιά; Ο πιο αρμόδιος να μας πει είναι ο λιβανέζικος λαός είναι, έχοντας άμεση εμπειρία του ντόπιου φασισμού χάρη στο κόμμα Khataeb (των φαλαγγιτών), που ιδρύθηκε σύμφωνα με τις οργανωτικές αρχές της Ισπανικής Φάλαγγας του 1936 και είναι υπεύθυνο για τη σφαγή των Παλαιστινίων προσφύγων στη Sabra και τη Shatilla στη νότια Βηρυτό το 1982 από το Ισραήλ. Βεβαίως, η Χεζμπολάχ είναι μια θεοκρατική δεξιά οργάνωση που στηρίζεται στα συντηρητικά στοιχεία της τοπικής κοινωνίας καθώς και σε μια αισχρή λατρεία για την ηγεσία - και υποψιάζομαι ότι η υιοθέτηση από μέρους της του βηματισμού της χήνας και του ναζιστικού χαιρετισμού δεν είναι τυχαία γεγονότα. Η πιο εμφανής ομάδα του λιβανέζικου αναρχικού κινήματος (10) χαρακτηρίζει τη Χεζμπολάχ ως «αντιδραστική». Θα προτιμούσα τον όρο κληρικο-λαϊκιστική. <p>
Ο Karadjis γράφει: «Η Χεζμπολάχ είναι μια εθνικιστική και όχι σοσιαλιστική οργάνωση και οι σοσιαλιστές έχουν πολλές διαφορές με την ιδεολογία της και αρκετές από τις τακτικές της. Εντούτοις, αναγνωρίζοντας ότι είναι ένα εθνικοαπελευεθρωτικό κίνημα παρά μια “φονταμενταλιστική” ή “τρομοκρατική” οργάνωση είναι σημαντικό να κατανοήσουμε τους τύπους εκείνους των συμμάχων που είναι απαραίτητοι για τον εθνικό αγώνα. Επιπλέον, δεν είναι απαραίτητο να εξιδανικεύσουμε τη Χεζμπολάχ προκειμένου να αναγνωρίσουμε ότι η πραγματική πολιτική εξέλιξή της και αρκετές από τις τακτικές της αποφάσεις την κάνουν ένα πολύ καλύτερο όχημα για τον εθνικό αγώνα από πολλές άλλες οργανώσεις στην περιοχή με ρίζες στο “πολιτικό Ισλάμ”, όπως η Al Qaeda». <p>
Πρέπει να παρακολούθησε μια διαφορετική ραδιοφωνική προπαγάνδα της Χεζμπολάχ απ’ ό,τι εγώ. Η Χεζμπολάχ θα μπορούσε εύκολα να ιδωθεί ως μια ιρανόπνευστη δύναμη, με τον ίδιο σχεδόν τρόπο όπως αρκετά εθνικά κομμουνιστικά κόμματα της περιόδου του «Ψυχρού Πολέμου» δεν ήταν τίποτα περισσότερο από πράκτορες της σοβιετικής εξωτερικής πολιτικής. Μια δύναμη ίδια μ’ αυτή που, αποτελούμενη από κακοποιά στοιχεία, συγκροτήθηκε ως απεργοσπαστική δύναμη στο Ιράν από την κληρικαλιστική αντεπανάσταση του αγιατολάχ Χομεϊνί το 1979 (προφανώς μια γνήσια επανάσταση για τον Karadjis). Η λιβανέζικη παραφυάδα της χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα για να παίξει χωρίς αμφισβήτηση το μεγαλόπνοο παιχνίδι διαφόρων χρηματοδοτών και εμπόρων όπλων από το Ιράν και οπουδήποτε αλλού. Αλλά παρά τους κομπασμούς του Ιράν για τον εξοπλισμό της Χεζμπολάχ, αυτό δεν πρέπει να ιδωθεί ως επικύρωση των αμερικανικών στόχων για επίθεση στο Ιράν με πρόσχημα την υποστήριξή του στη Χεζμπολάχ - που σύμφωνα με πολλούς αναλυτές είναι ο πραγματικός στρατηγικός στόχος πίσω από τον ισραηλινο-λιβανέζικο πόλεμο: να στηρίξει το λεγόμενο «πόλεμο ενάντια στον τρόμο» μετά την ολοκληρωτική αποτυχία της εισβολής στο Ιράκ, είτε για να βρει τα όπλα μαζικής καταστροφής είτε για να σταματήσει την ιρακινή αντίσταση ενάντια στη «συμμαχία της θέλησης». <p>
ΕΝΑΣ ΜΗ ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ; <p>
Αναρχικοί όπως ο Wayne Price από τη Βορειοανατολική Ομοσπονδία Αναρχικών Κομμουνιστών (NEFAC) υποστηρίζουν (11) ότι είναι λάθος «να εξισώνουμε τις δύο πλευρές» - Ισραήλ και Χεζμπολάχ – κάτι που, φυσιολογικά, οδηγεί σε αποτυχία να υποστηρίξουμε τους καταπιεσμένους ενάντια στους καταπιεστές. Σαφώς και οι δύο πλευρές τρέφουν από παλαιά μνησικακίες η μια ενάντια στην άλλη κι έτσι το ερώτημα ποιος άρχισε τον πόλεμο είναι άσχετο. Αλλά αν και οι αναρχικοί υποστηρίζουν ενστικτωδώς τους καταπιεσμένους, για μας το «να είμαστε στην πλευρά των λαών του καταπιεσμένου έθνους, υποστηρίζοντάς τους ενάντια στις επιθέσεις από τους καταπιεστές τους», όπως το θέτει ο Price, θα μπορούσε να υπονοήσει ότι είμαστε με την πλευρά της Χεζμπολάχ, απλώς επειδή αυτή αγωνίστηκε περισσότερο (αμυντικά και επιθετικά) από την πλευρά του Λιβάνου. <p>
Ο Price υποστηρίζει πειστικά ότι οι αναρχικοί πρέπει να υποστηρίξουν τη «εθνική απελευθέρωση (εννοώντας εδώ την εθνική αυτοδιάθεση: το δικαίωμα των ανθρώπων να καθορίσουν τη μοίρα τους)». Και, επίσης, πολύ σωστά χρησιμοποιεί το παράδειγμα των μαχνοβιστών «ενός εθνικού απελευθερωτικού αγώνα με βάση ένα μη εθνικιστικό πρόγραμμα». Αλλά, στην πραγματικότητα, το ζήτημα στην περίπτωσή μας είναι: ποιανού «εθνικός αγώνας» (φράση του Karadjis) είναι αυτός τέλος πάντων; Των Παλαιστινίων; Των Λιβανέζων; Των Ιρανών; Και απλώς, προς το παρόν, δεν υπάρχει μέχρι τώρα καμία λιβανέζικη μαζική οργάνωση με ένα σαφές μη εθνικιστικό πρόγραμμα για να την υποστηρίξουν οι αναρχικοί. <p>
Από την άλλη πλευρά, η Χεζμπολάχ έχει συνδεθεί, με διάφορους τρόπους, με το Λίβανο, έχοντας αναπτύξει ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών λειτουργιών (κύριο χαρακτηριστικό των λαϊκιστικών κινημάτων), καταλαμβάνοντας το κενό που δημιουργείται και από την αδυναμία του λιβανέζικου κράτους και από τη συριακή αποχώρηση, μετατρεπόμενη σε αυτό που μερικοί ονομάζουν «κράτος εν κράτει» (μια ξεκάθαρη πηγή της δύναμής της). <p>
Αλλά ο λιβανέζικος αυτός πατριωτισμός έχει ξεκάθαρα επιβληθεί στη Χεζμπολάχ απλώς επειδή σε οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο είναι σαν ένα ψάρι έξω από το νερό. Φυσικά, θα μπορούσε, όπως είναι στη χώρα της, να βρίσκεται είτε στη Συρία είτε στο Ιράν είτε, ακόμα και στα παλαιστινιακά εδάφη. Στρατολογεί τα μέλη της πρωτίστως από τους Λιβανέζους τρίτης και τέταρτης γενιάς, που είναι όλοι Λιβανέζοι υπήκοοι και όχι πλέον Παλαιστίνιοι. Αν και οι πηγές στρατολόγησης μελών της Χεζμπολάχ είναι τα φτωχά στρατόπεδα προσφύγων που δημιουργήθηκαν μετά από την αρπαγή των εδαφών αυτών από το Ισραήλ το 1948, στα οποία εξακολουθούν να ζουν πολλοί φτωχοί Λιβανέζοι μη παλαιστινιακής καταγωγής απλώς επειδή τα ενοίκια και τα τρόφιμα επιχορηγούνται, εξαλείφοντας περαιτέρω την «παλαιστινιακή» φύση της Χεζμπολάχ και, επομένως, σε έναν βαθμό, την ισχύ των αιτημάτων της απέναντι στο Ισραήλ. <p>
Η ένδεια στα στρατόπεδα αυτά και η έλλειψη μέλλοντος καθιστούν τους κατοίκους τους πρωταρχικούς υποψηφίους για εκπαίδευση με βάση τη λατρεία του θανάτου και άλλες παρόμοιες αντιλήψεις που προωθούνται από ομάδες όπως η Χεζμπολάχ. Είναι χαρακτηριστικό της διαστρεβλωμένης ηθικής με βάση την οποία νεαροί έφηβοι απεικονίζονται σε ταινίες όπως «Θάνατος στη Γάζα» (12) να εκπαιδεύονται από τους κυνικούς «παλαιότερους αδελφούς τους» επιζητώντας να γίνουν μάρτυρες. Ο πατέρας της Malak μου είπε, χωρίς κανένα ίχνος λύπης: «Προσφέρουμε τα παιδιά μας θυσία στον Αλλάχ» - αν και η μητέρα της Khadija, 24 χρόνων, πλημμύρισε από πόνο όταν άκουσε τα σκληρά του λόγια. Η μαρτυροδομή αυτή αποτελεί εθνική διανοητική ασθένεια στο Λίβανο, με δημόσιες επιδείξεις από ολόκληρης γκάμας αφισών που κολλιούνται σε φωτεινούς σηματοδότες και απεικονίζουν νεκρά παιδιά από το προάστιο Ghazieh ή το τρυπημένο από σφαίρες μνημείο πεσόντων στο κέντρο της Βηρυτού, ένα άγαλμα από το οποίο, κατά ειρωνικό τρόπο, λείπει ο ένας βραχίονας. <p>
ΟΙ ΑΝΑΡΧΙΚΕΣ ΡΙΖΕΣ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΕΖΙΚΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΣΜΟΥ<p>
Στη χώρα των τυφλών βασιλεύει ο μονόφθαλμος βασιλιάς. Αλλά ποιος είναι «βασιλιάς» στο Λίβανο, ποιος δηλαδή έχει όραμα; Είναι το αναδυόμενο αναρχικό κίνημα Al-Badil Al-Chouii Al-Taharruri (Ελευθεριακή Κομμουνιστική Εναλλαγή, η οποία πρόσφατα εγκαινίασε την ιστοσελίδα www.albadilaltaharrouri.com); Ως αναρχοκομμουνιστής, θα επιθυμούσα να σκεφτώ κατ’ αυτό τον τρόπο, αλλά προκειμένου να το διαπιστώσω, συναντήθηκα με ένα μέλος της ομάδας αυτής τον ακαδημαϊκό Georges Saad, στη Baabda, νοτιοανατολικά της Βηρυτού, από το μπαλκόνι του οποίου βλέπαμε τα ισραηλινά πολεμικά αεροσκάφη να ισοπεδώνουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα στο γειτονικό προάστιο. <p>
Προερχόμενη από την Ελευθεριακή Εναλλαγή (AL – Alternative Libertaire) της Γαλλίας, αλλά αποτελούμενη, πρώτα και κύρια, από αραβόφωνα μέλη, η Al-Badil Al-Chouii Al-Taharruri είναι μια μικρή οργάνωση σε μια χώρα μόλις 3 εκατομμυρίων ανθρώπων. Συνδέεται στενά με την Κομμουνιστική Intifada, μια ριζοσπαστική φράξια μέσα στο παραπαίον Λιβανέζικο Κομμουνιστικό Κόμμα (LCP), εργαζόμενες από κοινού στο εσωτερικό ενός ευρύτερου κοινωνικού σχηματισμού που αποκαλείται «Κίνημα 14ης Μάρτη» και αντιτάσσεται στη συριακή ανάμιξη στις λιβανέζικες υποθέσεις - σε αντίθεση στη συριακή ρεβανσιστική φράξια (η Συρία και ο Λίβανος ήσαν μέρη ενός κράτους κάτω από γαλλική κυριαρχία στο διάστημα 1918-1946). <p>
Η ιστορία του αναρχισμού στη Συρία/Λίβανο είναι ισχνή, αλλά μια αρκετά γόνιμη μελέτη της Ilham Khuri-Makdisi (12) δείχνει ότι από το 1904 περίπου, μια ομάδα Σύριων/Λιβανέζων ριζοσπαστών που ομαδοποιήθηκαν γύρω από τη φυσιογνωμία του Daud Muja’i είναι αυτή που άρχισε την προπαγάνδιση της σοσιαλιστικής σκέψης και δημιούργησε νυκτερινά σχολεία και αίθουσες ανάγνωσης στη Βηρυτό και στο MountLebanon (που ήταν τότε μια ημιαυτόνομη επαρχία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Αυτό το δίκτυο ήρθε σε επαφή με άλλα επαναστατικά δίκτυα στην περιοχή, ειδικότερα το πολυεθνικό δίκτυο της Αλεξάνδρειας και του Καίρου της Αιγύπτου που δημιούργησε το Ελεύθερο Λαϊκό Πανεπιστήμιο στην Αίγυπτο το 1901 καθώς και τη Διεθνή Ένωση Εργατών Σιγαροποιών και Μυλωνάδων του Καίρου το 1908 (η Αίγυπτος αντιπροσωπεύθηκε από τον Errico Malatesta στη Μαύρη Διεθνή το 1881, ενώ το 1895, εμφανίστηκαν οι πρώτες αραβικές μεταφράσεις αναρχικών έργων). <p>
Το δίκτυο του Muja’i, απ’ ό,τι φαίνεται, ήταν μάλλον ο οργανωτής του πρώτου εορτασμού της Εργατικής Πρωτομαγιάς στη Μέση Ανατολή, σε τοποθεσία κοντά στη Βηρυτό το 1907. Μετά από την επανάσταση των Νεότουρκων το 1908-1909, που ανέτρεψε το σουλτάνο Abdulhamid ΙΙ και τους Τούρκους εθνικιστές – οι οποίοι είχαν αρχικά επηρεαστεί από τον επαναστατικό αναρχισμό – το δίκτυο του Muja’i με τις εφημερίδες του «Al Nar» που κυκλοφορούσε στη Βηρυτό και «Al Hurriyya» που κυκλοφορούσε στην Αλεξάνδρεια, πήραν μια ευδιάκριτη αναρχική στροφή και το 1909 ανέβασαν ένα αρκετά λαϊκό έργο για τον αναρχικό εκπαιδευτικό Francisco Ferrer που δολοφονήθηκε εκείνο το χρόνο από το ισπανικό κράτος. <p>
Ωστόσο, με το ξέσπασμα του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου το 1914 και την άνοδο του αραβικού εθνικισμού μετά από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 1918, ήρθε και η πτώση του συριακού/λιβανέζικου αναρχικού κινήματος, το οποίο δεν εμφανίστηκε ξανά μέχρι, από όσο γνωρίζω, την ίδρυση της Al-Badil Al-Chouii Al-Taharruri μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου (επίσης, δεν υπάρχουν ή έχουν χαθεί οι αναφορές για τους Παλαιστίνιους εκείνους οι οποίοι εκπαίδευσαν την αναρχοσυνδικαλιστική ένοπλη οργάνωση Resistencia Libertaria της Αργεντινής στη δεκαετία του ‘70). Αυτή είναι η ιστορία, για την οποία η Al-Badil Al-Chouii Al-Taharruri, σύμφωνα με τον Saad, ήταν απληροφόρητη, όπως επίσης ήταν απληροφόρητη και γι’ αυτήν την απουσία μιας τέτοιας παράδοσης σε μια μεσανατολική χώρα με πολύ πιο φιλελεύθερη από ό,τι ελευθεριακή σοσιαλιστική παράδοση. <p>
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΕΛΙΤ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ, ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ <p>
Ο Λίβανος είναι μια πολύ «σκληρή» περιοχή για να δραστηριοποιηθεί η αριστερά. <p>
Ο φιλο-Σύριος πρώην ηγέτης του Λιβανέζικου Κομμουνιστικού Κόμματος (LCP) GeorgeHawi, ήταν ανάμεσα σε αυτούς που δολοφονήθηκαν σε μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων τον προηγούμενο χρόνο (2005). Ο Saad επισημαίνει ότι η Κομμουνιστική Ελευθεριακή Εναλλαγή είναι μια αφιερωμένη αθεϊστική οργάνωση, ένας σκληρός πυρήνας στο Λίβανο ίσως, αλλά ένας πυρήνας ο οποίος θα μπορούσε να εμποδίσει την ανάπτυξη του θρησκευτικού σεχταρισμού που εκμεταλλεύθηκαν οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ/Ισραήλ καθώς και οι Ιράν/Συρία/Λιβύη κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Όπως το μέλος της Κομμουνιστικής Ελευθεριακής Εναλλαγής BasinaBassan, έγραψε σε μια διακήρυξη το 1995 (όταν το όνομα της οργάνωσης ήταν απλώς Ελευθεριακή Εναλλαγή) (13), «η βασική αιτία του πολέμου – ο θρησκευτικός διαχωρισμός – δεν έχει καν ληφθεί υπόψη και έτσι η κατάσταση παραμένει εκρηκτική». Η λιβανέζικη κοινωνία παραμένει βαθιά διαιρεμένη σύμφωνα με τις εξομολογητικές αρχές. (14) <p>
«Ο Λίβανος είναι μια χώρα του αχαλίνωτου καπιταλισμού», συνεχίζει η Bassan, «με μια κυβέρνηση η οποία υποστηρίζει τον οικονομικό φιλελευθερισμό και τις ιδιωτικοποιήσεις και όλα αυτά σε μια χώρα με περιορισμένο ηλεκτρισμό, ελάχιστα τηλέφωνα και ελάχιστο καθαρό πόσιμο νερό. Οι μισθοί των περισσότερων φτωχών ανθρώπων συνεχίζουν να μειώνονται, ενώ οι πλούσιοι αποφεύγουν τη φορολογία και η κυβέρνηση ξοδεύει όλο και περισσότερα χρήματα για πολυτέλειες των υπουργών της». <p>
«Δεν υπάρχουν και πολλά να ειπωθούν για τη λιβανέζικη αριστερά, μιας και το μεγαλύτερο μέρος της αποτελείται από κόμματα μεσοαστών και μικροαστών και τα περισσότερα ενδιαφέρονται για το πώς θα αποσπάσουν μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα παρά για πραγματική αλλαγή. Τα μέλη τους υποστηρίζουν βασικά την πολιτική της οικονομικής φιλελευθεροποίησης της κυβέρνησης. Είναι παράξενο να ακούς μερικές φορές τους παλιούς μαοϊκούς να χρησιμοποιούν τσιτάτα του Μαρξ για να δικαιολογήσουν την προσωρινή επιστροφή στον καπιταλισμό». <p>
Αλλά, καθώς η Λιβανέζικη Γενική Ένωση Εργατών αντιστάθηκε στη στρατιωτική καταστολή από την πλευρά του κράτους μιας διαδήλωσης του 1994, γράφει η Bassan: «η ριζοσπαστική κομμουνιστική αριστερά άρχισε να αναδιοργανώνεται. Αποτελείται από αρκετές πολιτικές τάσεις, αλλά είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμα και οι εθνικιστές έχουν αρχίσει να επηρεάζονται όλο και περισσότερο από ελευθεριακές, ακόμα και αναρχοσυνδικαλιστικές ιδέες. Υπάρχει μια αναλαμπή ελπίδας που κάνει τον καθένα να διδάσκεται από το μάθημα της εμπειρίας. Εάν μπορούμε να εργαστούμε μαζί σε αυτά που συμφωνούμε, τότε θα μπορέσουμε να επανακτήσουμε τα καλά χρόνια 1970-1975, πριν ο πόλεμος ξεπεράσει τη ριζοσπαστική αριστερά». <p>
Στη διακήρυξή της για τον πρόσφατο πόλεμο, η Κομμουνιστική Ελευθεριακή Εναλλαγή αναφέρει (15) ότι η ριζοσπαστική αυτή κομμουνιστική αριστερά έχει από τότε παγιωθεί: «Μετά από την ταπεινωτική υποχώρηση από τη Συρία και το Λίβανο, δύο μεγάλα πολιτικά γεγονότα συνέβησαν: το ένα στις 14 Μάρτη (ημερομηνία της τεράστιας διαδήλωσης που πραγματοποιήθηκε μετά από τη δολοφονία του πρωθυπουργού Rafic Hariri) και το άλλο στις 8 Μάρτη, μέρα που έγινε μια διαδήλωση υπέρ της Συρίας, η οποία έχει επανασυνδεθεί με τη χριστιανική τάση του Aoun, δεδομένου ότι στον τελευταίο έχουν υποσχεθεί την προεδρία της Δημοκρατίας. Πιστεύουμε ότι η διαδήλωση στις 14 Μάρτη είναι ένα σχετικά «επαναστατικό» γεγονός, δεδομένου ότι στη διαδήλωση στις 8 Μάρτη συμμετείχαν Σύριοι σαμποταριστές και διεφθαρμένα λιβανέζικα στοιχεία που αναπολούν το νοσταλγικό καθεστώς. Η συμπεριφορά του Κομμουνιστικού Κόμματος Λιβάνου έχει προκαλέσει σάλο. Με μερικά πρόσωπα στις γραμμές του, στην πλειοψηφία τους νοσταλγούς του αραβικού νασερισμού, αποτελεί μια τρίτη, αλλά χωρίς επιρροή και πολύ αδύνατη, τάση. Από το Κομμουνιστικό Κόμμα Λιβάνου διασπάστηκε μια ομάδα που ονομάστηκε “Κομμουνιστική Intifada”, κοντά στην οποία βρισκόμαστε ως ομάδα». <p>
ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ
ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ <p>
Η κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο αναρχικός κομμουνισμός στο Λίβανο είναι, εντούτοις, πολύ αδύνατη, ιδιαίτερα η αποτυχία της Κομμουνιστικής Ελευθεριακής Εναλλαγής να δημιουργήσει σχέσεις με την ισραηλινή/παλαιστινιακή αναρχική οργάνωση «Αναρχικοί Ενάντια στο Τείχος» (AATW) - το τείχος του «απαρτχάιντ» που διαιρεί το έδαφός τους - και η έλλειψη επαφής της με τους αναρχικούς και τους αριστερούς κομμουνιστές σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία (Αναρχική Κομμουνιστική Πρωτοβουλία), το Ιράν και, συγκεκριμένα, το Ιράκ (ειδικά με τα συμβουλιακής κατεύθυνσης Εργατικά Κομμουνιστικά Κόμματα στις τελευταίες δύο χώρες), κάτι που θα επέτρεπε την ανάπτυξη μιας πολύ σαφέστερης περιφερειακής αναρχοκομμουνιστικής ανάλυσης καθώς και την από κοινού συντονισμένη προσέγγιση στα προβλήματα της Μέσης Ανατολής. (18) <p>
Όσον αφορά τον πρόσφατο πόλεμο, η Κομμουνιστική Ελευθεριακή Εναλλαγή λέει: «Η επίθεση αυτή πρέπει να αναλυθεί με βάση μια ευρύτερη άποψη: για μας, το όλο ζήτημα εντάσσεται στα πλαίσια του αμερικανικού προγράμματος για ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής. Ο Μπους θέλει μια μεγάλη περιοχή που θα είναι υπέρ του, συμπεριλαμβανομένων και των αραβικών χωρών και του Ισραήλ, κάτι που θα οδηγούσε στο τέλος, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Το Ιράν και η Συρία αντιτάσσονται στο πρόγραμμα αυτό, κάτι που, προφανώς, είναι σωστό. Αλλά το άσχημο είναι ότι οι χώρες αυτές που υποστηρίζουν τη Χεζμπολάχ κι που αγωνίζονται ενάντια στα σχέδια του Μπους και της ισραηλινής κυβέρνησης είναι ολοκληρωτικά αντιδραστικές χώρες από κάθε άποψη». <p>
Η Χεζμπολάχ περιγράφηκε ως «ένα κόμμα, το οποίο, παρ’ όλα όσα έχει κάνει για να απομακρυνθεί το Ισραήλ από το νότιο Λίβανο και παρά το μεγάλο αριθμό μαρτύρων του που στέλνονται για να εκπληρώσουν το θρησκευτικό καθήκον τους - ένα εισιτήριο μιας διαδρομής στον παράδεισο με το μέλι και τις γυναίκες - δεν έχει ικανοποιήσει τις προσδοκίες των Λιβανέζων εδώ και πολλά χρόνια. Το «Κόμμα του Θεού» βρίσκεται κάτω από ιρανική εξουσία και, έτσι, είναι σαφώς και κατά αδιάλλακτο τρόπο ενάντια στην ελευθερία».Κάποτε ένα κόμμα της αντίστασης και της θυσίας, το «Kόμμα του Θεού» έχει γίνει αφόρητο… <p>
Λέμε «Όχι» στη Χεζμπολάχ ως ένα αντιδραστικό, θρησκευτικό και φιλο-ιρανικό πολιτικό κόμμα. Λέμε «Όχι» στους Μπους, Μπλερ και Σιράκ, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις ως δυσανάλογες (καταστροφή του Λιβάνου προκειμένου να ανακληθούν πίσω οι στρατιώτες), αλλά και στην «νόμιμη αυτοάμυνα» του Ισραήλ. Λέμε «Όχι» στη συμπεριφορά του Συμβουλίου Ασφαλείας του Ο.Η.Ε, που φοβάται και είναι διφορούμενο στην πολιτική του. Λέμε «Όχι» στη λιβανέζικη κυβέρνηση που είναι ανίκανη, αδύνατη, αντιφατική και σπαταλά το χρόνο της ικετεύοντας για βοήθεια, μετρώντας μόνο τα θύματα και καταφεύγοντας στα διεθνή δικαστήρια». Στην άποψη αυτή, πάντως, ασκήθηκε κριτική από άλλους αναρχικούς στο Λίβανο (19) ως προερχόμενη από μια ομάδα η οποία δεν έχει καμία επαφή με τη βάση καθώς και από σύντροφο που συμμετέχει στο anarkismo.net ότι «δεν περιέχει ούτε ένα και μόνο “Όχι” (ανάμεσα σε όλα τα “Όχι” που περιλαμβάνει) στην ισραηλινή σιωνιστική φασιστική κλίκα». <p>
Αρκετή αναρχική ανάλυση - αλλά υπάρχει πραγματικά μια αναρχική κομμουνιστική επιλογή για το Λίβανο; Ως η πιο φιλελεύθερη κοινωνικά χώρα στον αραβικό κόσμο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να ριζώσει μια πραγματική απελευθερωτική πολιτική. Εάν, όπως υποστηρίζει ο Price, «μόνο ένα αναρχικό πρόγραμμα μπορεί να απελευθερώσει το Λίβανο και άλλες χώρες από τον ιμπεριαλισμό», ένα τέτοιο πρόγραμμα απαιτεί τουλάχιστον μια πραγματική αλληλεγγύη και ένα λειτουργικό δίκτυο συμβουλιακών, αριστερών κομμουνιστικών και αναρχικών κομμουνιστικών οργανώσεων στην περιοχή. Μόνο αυτοί, που λειτουργούν μέσα σε ευρύτερους σχηματισμούς της εργατικής τάξης - όπως η Λιβανέζικη Γενική Ένωση Εργατών ή η Ομοσπονδίας Εργατικών Συμβουλίων και Συνδικάτων του Ιράκ ή οποιεσδήποτε άλλες προοδευτικές κοινωνικές δυνάμεις υπάρχουν - μπορούν να αρχίσουν να χτίζουν μια αντι-εξουσία που όχι μόνο θα αντιστέκεται στον ιμπεριαλισμό, αλλά και στο σαγηνευτικό θέλγητρο του «ριζοσπαστικού, αντι-ιμπεριαλιστικού» Ισλάμ. <p>
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ <p>
(1) Οι λόγοι για τους οποίους ονόμασα τη Malak είναι, πρώτον, γιατί αυτή αντιπροσωπεύει το 27% εκείνων οι οποίοι σκοτώθηκαν από τη λιβανέζικη πλευρά: παιδιά κάτω των 15 χρόνων ξεκάθαρα δεν αποτελούν πρωταρχικό στρατιωτικό στόχο. Και, δεύτερον, γιατί η ανθρωπότητα χρειάζεται να συμμετέχει στη συζήτηση των ζητημάτων αυτών, όχι για λόγους ανθρωπισμού, αλλά επειδή εάν πρόκειται να διεξάγουμε μια μάχη στην καρδιά της κοινωνίας πρέπει να ενδιαφερθούμε για τους πραγματικούς ανθρώπους.
(2) Editorial, The Economist, Nasrallah wins the war), August 19-25, 2006.
(3) Joseph Choonara, Socialist Worker, US empire is rocked by Israel’s defeat, http://www.socialistworker.co.uk/article.php?article_id=9494
(4) Simon Assaf, Socialist Worker, Lebanon: freedom from below, http://www.socialistworker.co.uk/article.php?article_id=9517
(5) Kenneth Besig, Jerusalem Post, st? Mike Whitney, Restarting the 34-day War, Counterpunch, http://www.counterpunch.org/whitney08242006.html
(6) Για τις ναζιστικές καταβολές τουGamalAbdelNasserδες το «Arabsocialism» t?? Martin A. Lee’s «The Beast Reawakens: Fascism’s Resurgence from Hitler’s Spymasters to Today’s Neo-Nazi Groups and Right-Wing Extremists», Little Brown & Co., 1997. Τα επιχειρήματα του Lee δεν βρίσκουν συχνά αρκετή υποστήριξη στην αριστερά η οποία προσπαθεί να ανακαλύψει ένα απελευθερωτικό πρόταγμα σε ένα τέτοιο κρατικό συγκεντρωτισμό, αλλά μια αραβική «τριτοκοσμική» ανάλυση έχει αναμφισβήτητα επιδράσει σε συγκεκριμένες νεοφασιστικές φράξιες. Από το amazon.com: http://www.amazon.com/gp/product/0415925460/002-4986825-1915221?v=glance&n=283155.
(7) Εκτός από μια κιτρινοπράσινη σημαία της Χεζμπολάχ που ανέμιζε στο μνημείο του Salahad-Din – αυτού που κατατρόπωσε τους Σταυροφόρους – στο κέντρο της Δαμασκού καθώς και αρκετές άλλες κατά μήκος των συνόρων με το Λίβανο, δεν είδα μεγάλης κλίμακας συριακή υποστήριξη προς τη Χεζμπολάχ.
(8) Michael Karadjis, Green Left Weekly, Lebanon: Hezbollah: its origins and aims,August 9, 2006, http://www.greenleft.org.au/back/2006/678/678p12.htm
(9) Φάσεις από την προπαγάνδα της Χεζμπολάχ μπορεί κανείς να δει στα http://www.sundaytimes.co.za/specialreports/beirut/lebanon2_encoded.wmvhttp://www.sundaytimes.co.za/specialreports/beirut/AlManar2.WMV
(10) Άκουσα, αλλά δεν το επιβεβαιώνω, για κάποιους αναρχικούς φοιτητές του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού. Επίσης, μια – προφανώς λιβανέζικη - ομάδα από το διεθνές αντιφασιστικό δίκτυο RedandAnarchistSkin-Heads (RASH), που δρα στην Ευρώπη, ανέφεραν ότι επέστρεψαν στο Λίβανο όπου παρείχαν άμεση αλληλοβοήθεια σε χωριά στα νότια της χώρας όπου ήταν αδύνατον να φτάσει ανθρωπιστική βοήθεια. Δες σχετική συνέντευξη στο Infoshop, 23 August 2006http://www.infoshop.org/inews/article.php?story=20060823093410576
(11) WaynePrice, North-EasternFederationofAnarchistCommunists, LessonsfortheanarchistmovementoftheIsraeli-Lebanesewar, writtenforanarkismo.net, 2006 (υπάρχει και σε ελληνική μετάφραση στην ίδια ιστοσελίδα) http://www.anarkismo.net/newswire.php?story_id=3614
(12) JamesMiller(σκοτώθηκε από τους Ισραηλινούς στη διάρκεια των γυρισμάτων) & SairaShah, DeathinGaza, 2004, http://www.imdb.com/title/tt0412631
(13) Ilham Khuri-Makdisi, Levantine Trajectories: The Formulation and Dissemination of Radical Ideas in and between Beirut, Cairo and Alexandria 1860-1914, Harvard University, 2003.
(14) Basina Bassan, Al-Badil al-Taharurri, Alternative Libertaire (English translation), 1996, News from the Land of the Cedars,http://www.zabalaza.net/phorum/read.php?f=2&i=784&t=784
(15) Πάντως, μια ανένδοτη αθεϊστική θέση ίσως αποβεί προβληματική στο ότι εάν οι αναρχοκομμουνιστές κλείσουν την πόρτα στη μουσουλμανική εκείνη νεολαία που ψάχνει για μια ριζοσπαστική πορεία, θα μπορούσε πολύ απλά να την οδηγήσει στις αγκάλες της Χεζμπολάχ ή ακόμα και της Αλ Κάϊντα. Μέχρι τώρα, ο διάλογος γύρω από το ζήτημα αυτό διεξάγεται πρώτα και κύρια στη Δύση όπου οι μουσουλμάνοι είναι μειονότητα - αλλά παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τα αναρχικά κινήματα της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής όπου η καθημερινή κοινωνία εξουσιάζεται από το Ισλάμ. Από την άλλη πλευρά, οι αναρχικοί δεν μπορούν, όπως και ένα μεγάλο μέρος της αριστεράς, να ευθυγραμμιστούν με τους δεξιούς ιμάμηδες με βάση το ψεύτικο δόγμα «ο εχθρός του εχθρού μου είναι ο φίλος μου».
(16) Al-BadilAl-ChouiiAl-Taharurri, Ο λιβανέζικος και παλαιστινιακός λαός και η ισραηλινή επιθετικότητα, AlternativeLibertaire (αγγλική μετάφραση), 27 Ιουλίου 2006, http://www.zabalaza.net/phorum/read.php?f=2&i=1193&t=1193
(17) Το 2005 η «Επανάσταση των Κέδρων» που οδήγησε στην αποχώρηση των συριακών δυνάμεων κατακρημνίστηκε από μια μαζική διαδήλωση στις 14 Μαρτίου του ίδιου χρόνου, αλλά το δίκτυο αυτό είναι πραγματικά ένα αρκετά ευρύ δίκτυο μικτού πολιτικού προσανατολισμού συμπεριλαμβανομένων πολλών υποστηρικτών του Hariri, οδηγώντας στην κριτική από μερικούς Λιβανέζους αναρχικούς σε όσους συμμετέχουν σε αυτό ή εργάζονται παράλληλα με αυτό. Εντούτοις, οι αναρχικοί πρέπει να εργαστούν μέσα στην εργατική τάξη και τους φτωχούς και όχι έξω απ’ αυτούς. Αποτελεί πραγματική πρόκληση για τις συνθήκες του Λιβάνου τα ανεξάρτητα κοινωνικά κινήματα να εμφανίζονται ουσιαστικά ανύπαρκτα και το κομματικό πατρονάρισμα και ο αποκλεισμός να κυριαρχεί στην κοινωνική ζωή, από το να βρει κάποιος μια εργασία μέχρι πού να ζήσει.
(18) Η αδυναμία αυτή είναι, δυστυχώς, κοινή σε πολλές αναρχικές οργανώσεις: τείνουν να συνδέουν τις οργανώσεις με βάση μια κοινή γλώσσα, η οποία διαιρεί τον αναρχικό κόσμο σε αγγλόφωνο, Lusophone, γαλλόφωνο και άλλα μπλοκ. Έτσι, η ανάπτυξη-«κλειδί» του anarkismo.net είναι η γρήγορη μετάφραση της αναρχικής ανάλυσης από όλο τον κόσμο σε μια σειρά διαφορετικών γλωσσών (μια εργασία παρόμοια με αυτή του A-Infos όσον αφορά τα αναρχικά νέα).
(19) Ένα μέλος της RASH δημοσίευσε ένα σχόλιο στο anarkismo.net, επικρίνοντας τη διακήρυξη της Al-Badil για τον πόλεμο (βλέπε σημείωση 15), λέγοντας ότι «δεν αντιπροσωπεύει με οποιοδήποτε τρόπο τους Λιβανέζους αυτόνομους ή αναρχικούς. Ο συγγραφέας της διακήρυξης πρέπει να ντρέπεται για τον εαυτό του και καλύτερα θα ήταν να εμφανιζόταν στις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας παρά να ασχολείται με ανόητη προπαγάνδα». Ο Saad δεν απάντησε σε μια σειρά ερωτήσεων που του έθεσα μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αλλά παραδέχτηκε όταν ήμασταν στην Baabda ότι η Al-Badil δεν ήταν τόσο ενεργή όσο θα μπορούσε, λόγω της μη ύπαρξης αρκετών μελών ένα κοινό πρόβλημα που συναντάται στις μικρές αναρχικές οργανώσεις του «Τρίτου Κόσμου» όπως και αυτή όπου ανήκω. <p>
* Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην κεντρική σελίδα του www.anarkismo.net Συγγραφέας ο MichaelSchmidt μέλος της ZabalazaAnarchistCommunistFederation (ZACF – Αναρχική Κομμουνιστική Ομοσπονδία Zabalaza) από τη Ν. Αφρική. Ελληνική μετάφραση «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», Μελβούρνη, 4/9/2006.
