Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης

Σύντομη παρουσίαση της γενικής απεργίας στη Βαρκελώνη το 1919 που ξέσπασε μετά την απόλυση 8 εργατών. --- Η εν λόγω απεργία ήταν που ανάγκασε την εισαγωγή της εργάσιμης βδομάδας των 8 ωρών καθώς και αυξήσεις μισθών. --- Τον Φλεβάρη του 1919, 8 εργάτες που δούλευαν στο τμήμα συντήρησης του υπό καναδικών κεφαλαίων υδροϋλεκτρικού εργοστασίου στη Βαρκελώνη, γνωστού και ως La Canadiense, απολύθηκαν για πολιτικούς λόγους. Μια μαζική απόλυση που έμελλε να ανάψει μια από τις πλέον επιτυχημένες απεργιακές δράσεις στην ιστορία του ισπανικού εργατικού κινήματος.

Η απεργία καθοδηγήθηκε από τη CNT σ΄ ολόκληρη την πόλη της Βαρκελώνης, στην οποία πήραν μέρος 100.000 εργάτες και έγινε η πιο επιτυχημένη απεργία στην ισπανική ιστορία, αναγκάζοντας την τότε ισπανική κυβέρνηση να θεσμοθετήσει το 8ωρο, γινόμενη έτσι η πρώτη κυβέρνηση στον κόσμο που έκανε επίσημα κάτι τέτοιο.

Το 1919, ο αριθμός των μελών της CNT ανερχόταν σε 755.000 (όπως ανακοινώθηκε σε ένα συνέδριό της στη Μαδρίτη τον ίδιο χρόνο), ενώ την ίδια στιγμή η σοσιαλιστική εργατική συνομοσπονδία UGT είχε 208.000 μέλη. Δηλαδή σχεδόν το 10% των Ισπανών τότε ήταν μέλη της CNT.

Μετά τις απολύσεις των 8 εργατών, στις αρχές Φλεβάρη 1919, στις 5 του μήνα 140 εργάτες του τμήματος κατέβηκαν σε απεργία και 3 μέρες αργότερα ενώθηκε μαζί τους η συντριπτική πλειοψηφία των εργατών όλου του εργοστασίου. Την ίδια στιγμή, οι εργάτες ενός άλλου παρόμοιου εργοστασίου σε άλλη τοποθεσία της Βαρκελώνης έκαναν καθιστική διαμαρτυρία, ενώ στις 17 του μήνα, κατέβηκε σε απεργία το 80% των εργατών στη βιομηχανία ιματισμού σε αλληλεγγύη προς τους συναδέλφους τους. Οι εργάτες του ιματισμού κατέβασαν και άλλα αιτήματα όπως αναγνώριση του συνδικάτου τους και θεσμοθέτιση του 8ωρου. Σε λίγο οι εργάτες όλων των άλλων εργοστασίων ηλεκτρικών ειδών σε όλη την πόλη κατέβηκαν και αυτοί σε απεργία με τα ίδια αιτήματα και επίσης αύξηση μισθών. Στις 2 του μήνα καλέστηκε μια γενική απεργία των εργατών στον ηλεκτρισμό, κάτι που οδήγησε σε πλήρη σχεδόν ακινητοποίηση της πόλης αλλά και μέρους της Καταλωνίας.

Φοβούμενος το αυξανόμενο απεργιακό κίνημα, ο γενικός διοικητής της πόλης κήρυξε στρατιωτικό νόμο, οι αρχές κήρυξαν την πόλη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ενώ σε μια προσπάθεια να σπάσουν την απεργία επιστράτευσαν τους απεργούς. Αλλά όλα αυτά αγνοήθηκαν, φυσικά, από την εργατική τάξη, ενώ οι τυπογράφοι αρνήθηκαν να τυπώσουν οποιαδήποτε κυβερνητική ή άλλη διαταγή ή οτιδήποτε αρνητικό για τους απεργούς. Ακολούθησαν και οι εργαζόμενοι των σιδηροδρόμων και των τραμ που κατέβηκαν και αυτοί σε απεργία.

Με βάση τον στρατιωτικό νόμο, συνελήφθησαν περίπου 3.000 απεργοί και ανάμεσά τους σχεδόν ολόκληρη η τοπική ηγεσία της CNT. Αλλά οι αρχές της πόλης είχαν περιέλθει σε κατάσταση πανικού και η οικονομική κατάσταη σε όλη σχεδόν την Καταλωνία άρχισε να χειροτερεύει γιατί δεν ικανοποιούνταν τα αιτήματα των απεργών. Στις 15 και 16 Μάρτη 1919, άρχισαν διαπραγματεύσεις ανάμεσα στη CNT και τις αρχές. Ο Salvador Segui, περιφερειακός γραμματέας της CNT, απαίτησε το 8ωρο, την αναγνώριση των συνδικάτων και την επαναπρόσληψη όλων των απολυμένων και κάλεσε σε γενική απεργία μιας βδομάδας, από τις 24 Μάρτη έως την 1η Απρίλη.

Οι αρχές ικανοποίησαν αμέσως όλα τα αιτήματα. Η CNT απαίτησε, επίσης, την αποφυλάκιση των συλληφθέντων, κάτι που συμφωνήθηκε να γίνει, αλλά με την κυβέρνηση να μην αποφυλακίζει τους υπόδικους. Αλλά οι εργάτες απαίτησαν “να αποφυλακιστούν όλοι” και απείλησε ότι η γενική απεργία θα παραταθεί γα 3 ακόμα μέρες. Τελικά αποφυλακίστηκαν όλοι, αλλά γρήγορα συνελήφθησαν τα μέλη της απεργιακής επιτροπής και η αστυνομία κατάφερε να αποτρέψει την επέκταση της απεργίας, επανακτώντας τον έλεγχο. Σε λίγο, δεκάδες χιλιάδες εργάτες επέστρεψαν στις δουλειές τους εργαζόμενοι 8ωρο. Διαμέσου της καθοριστικής αλληλεγγύης της εργατικής τάξης της Βαρκελώνης όλα τα αιτήματα των απεργών ικανοποιήθηκαν ενώ αυξήθηκαν και οι μισθοί σε μερικές βιομηχανίες.

Η απεργία αυτή παραμένει ακόμα και μέχρι σήμερα η πιο επιτυχής στην Ισπανία.

*Το κείμενο συντάχθηκε με τη συλλογή σκόρπιων στοιχείων κυρίως από το διαδίκτυο.