ΜΕΡΟΣ IV
Εισαγωγή
Στο δεύτερο μέρος θα εξεταστεί η συμμετοχή του Παρισινού Τεκτονισμού στα όσα διαδραματίστηκαν κατά τη διάρκεια της Παρισινής Κομμούνας. Τα περιστατικά που εξιστορούνται στο ΜΕΡΟΣ ΙΙ, αναφέρονται για πρώτη φορά στην Ελληνική βιβλιογραφία.
Για να γίνουν όμως κατανοητά αυτά τα γεγονότα, ο αναγνώστης θα πρέπει να γνωρίζει ορισμένα πράγματα:
Α. Το 1871 στη Γαλλία δραστηριοποιούνται, επισήμως, δύο μεγάλες Τεκτονικές Δυνάμεις (ονομάζονται παραδοσιακά και Τάγματα ή Δικαιοδοσίες). Είναι η Μεγάλη Ανατολή της Γαλλίας με περισσότερα από 4.000 μέλη στο Παρίσι (15.000 σε όλη τη Γαλλία) και το Ύπατο Συμβούλιο του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου με 2.000 μέλη στο Παρίσι (5.000 μέλη σε ολόκληρη τη Γαλλία). Δυστυχώς δεν υπάρχουν αριθμητικά στοιχεία για τους Τέκτονες που ανήκουν στον Τύπο του Μέμφις – Μισραήμ, για τον Γυναικείο Τεκτονισμό, όπως επίσης και για τις «άτακτες» (sauvages) Τεκτονικές Στοές που λειτουργούν στο Παρίσι την ίδια εποχή. Για τους πιο βαθείς γνώστες του Τεκτονισμού αναφέρεται ότι το Ύπατο Συμβούλιο τότε, αντίθετα με ό,τι συνηθίζεται σήμερα, διατηρούσε υπό την αιγίδα του συμβολικά εργαστήρια. Ο αριθμός των Τεκτόνων του Παρισιού παρουσιάζει ιδιαίτερη σημασία για τα γεγονότα της 29ης Απρίλη.
Β. Βρισκόμαστε στο 1871 με την ανάλογη τεχνολογία της εποχής. Συνεπώς, με ένα Παρίσι αποκλεισμένο, οι Τέκτονες της επαρχίας δεν έχουν, πιθανώς, καμία άλλη ενημέρωση για τα Παρισινά γεγονότα, πλην της προπαγάνδας των Βερσαλλιών.
Γ. Κατά τη διάρκεια της 10ετίας 1860-1870 καταγράφεται μία ποιοτική αλλαγή στο πλήρωμα των Γαλλικών Τεκτονικών Στοών. Εξαιτίας των επαναστάσεων και των κοινωνικοπολιτικών ζυμώσεων του πρώτου μισού του 19ου αιώνα, που είχαν ως ιδεολογική πλατφόρμα το Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση, η αστική τάξη μέσω μίας «έκρηξης» των πολιτισμικών παραδόσεων, δημιουργεί στα μεγάλα αστικά συγκροτήματα «κύκλους» από φιλελεύθερους – ριζοσπάστες διανοούμενους. Αυτοί εντάσσονται στον Τεκτονισμό ανεβάζοντας το επίπεδο των Στοών των μεγαλουπόλεων. Στον αντίποδα του γεγονότος αυτού η επαρχία θα παραμείνει συντηρητική.
Δ. Αδελφοί Τέκτονες θα βρεθούν και στα δύο στρατόπεδα. Ο αριθμός αυτών που θα συμπαραταχθεί με τις Βερσαλλίες είναι σαφώς μικρότερος αυτού που αντιστοιχεί σε όσους θα ταχθούν τελικά με την Κομμούνα. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι άσκοπο να παρατηρήσουμε ότι η Παρισινή Κομμούνα και ο Γαλλικός Ελευθεροτεκτονισμός, όπως επίσης και της Ηπειρωτικής Ευρώπης, είχαν πολλές κοινές αξίες, όπως: την υπεράσπιση των Αρχών της Δημοκρατίας, της πολιτικής ελευθερίας, της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθε, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημόσιας – λαϊκής εκπαίδευσης και του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας. Επιπροσθέτως, να σημειωθεί ότι ο Τεκτονισμός αποδοκιμάζει τη βία και καταδικάζει κάθε εμφύλιο πόλεμο. Αυτά τα χαρακτηριστικά, όπως και η ύπαρξη Αδελφών μεταξύ των αντιμαχομένων, έκαναν τον Τεκτονισμό τον πλέον κατάλληλο διαμεσολαβητή στις διαπραγματεύσεις για μία πιθανή εκεχειρία.
Ε. Έχει ήδη ειπωθεί, ότι ο Τεκτονισμός της Ηπειρωτικής Ευρώπης (και όχι ο Αγγλοσαξωνικός) δεν μπορεί να αναπνεύσει άνετα και ασφυκτιά μέσα σε απολυταρχικά καθεστώτα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους πάσχισε για την επικράτηση της Δημοκρατίας.
Το Τεκτονικό δέντρο βγάζει, κατά περιόδους, πραγματικά «παράξενους» καρπούς. Είναι η ώρα να εξετάσουμε έναν από αυτούς. Έτσι κι αλλιώς, αναλογιστείτε πώς θα ήταν η ζωή μας χωρίς το παράξενο.
Ο ρόλος του Τεκτονισμού στα γεγονότα της Παρισινής Κομμούνας
Από την έναρξη των γεγονότων, το Σεπτέμβρη του 1870, οι διοικήσεις των δύο Τεκτονικών Ταγμάτων ήταν, σε γενικές γραμμές, πολύ διστακτικές απέναντι στη Κομμούνα και έδιναν, κατ’ επανάληψη, οδηγίες ουδετερότητας στους αδελφούς. Αυτές οι οδηγίες δεν έχαιραν της αποδοχής της βάσης.
2-3 Aπρίλη: Οι πρώτες πολεμικές αψιμαχίες αρχίζουν στις 2 του Απρίλη. Τα κυβερνητικά στρατεύματα καταλαμβάνουν, με αιφνιδιαστική επιχείρηση, το οχυρό του Courbevoie και ξεκινά «τυφλός» βομβαρδισμός κατοικημένων περιοχών. Το Παρίσι βρισκόταν πλέον υπό τον συνεχή βομβαρδισμό του πυροβολικού. Η Εθνοφρουρά απωθείται στο Νεϊγύ.
Μια καθυστερημένη απόπειρα αντεπίθεσης των δυνάμεων της Κομμούνας κατά των Βερσαλλιών στις 3 του Απρίλη οδηγεί σε πλήρη αποτυχία.
4 Aπρίλη: Όσοι Κομμουνάροι αιχμαλωτίζονταν εκτελούνταν αμέσως. Ο Κομμουνάρος Ντυβάλ συλλαμβάνεται στο Σατιγιόν. Την επομένη, και ενώ μεταφέρεται αιχμάλωτος στις Βερσαλλίες, εκτελείται καθ’ οδόν, στο Πετί Κλαμάρ, με εντολή του στρατηγού των Βερσαγιέζων Βινουά. Την ίδια μέρα, ένας άλλος Κομμουνάρος, ο Φλουράνς, υποχωρώντας, παγιδεύεται σε ένα πανδοχείο στη Ρυέιγ. Συλλαμβάνεται και οδηγείται δεμένος στον επικεφαλής του αποσπάσματος της χωροφυλακής, κάποιον Ντεμαρέ. Εκείνος τον κομματιάζει με το σπαθί του.
6 Aπρίλη: Η απάντηση της Κομμούνας έρχεται δύο μέρες μετά, στις 6 Απρίλη, με το «διάταγμα για τους ομήρους».
Άρθρο 5. Κάθε εκτέλεση αιχμαλώτου πολέμου ή οπαδού της Κυβέρνησης της Κομμούνας θα απαντάται, επί τόπου, με την εκτέλεση τριπλάσιου αριθμού κρατουμένων από την Κομμούνα ομήρων, οι οποίοι θα καθορίζονται με κλήρωση [Παρ’ όλα αυτά το άρθρο έμεινε ανενεργό έως τη «Ματωμένη Εβδομάδα»].
Ο εμφύλιος πόλεμος έχει ξεκινήσει. Όλα δείχνουν ότι τα πράγματα οδηγούνται σε ένα λουτρό αίματος!
7 Aπρίλη: Βράδυ. Όπως κάθε Παρασκευή, διεξάγονται οι τακτικές εργασίες της μικρής Συμβολικής Στοάς εν Ανατολή Μπελβίλ, «Οι Μαθητές της Προόδου». Η Στοά αυτή ανήκει στη δύναμη της Μεγάλης Ανατολής. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, υπό το άγχος των γεγονότων των προηγουμένων ημερών και γιατί όχι ; του ανθρωπίνου φόβου, το εργαστήριο παίρνει την πρωτοβουλία να συντάξει ένα ψήφισμα με σκοπό την παύση των εχθροπραξιών και την αποφυγή της αιματοχυσίας. Το κείμενο καλεί τους αντιπάλους:
«...για μία οριστική ειρήνη, η οποία θα είναι η ΑΥΓΗ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ.»
Η Στοά αποστέλλει, το ίδιο βράδυ, το ψήφισμα στη διοίκηση της Μεγάλης Ανατολής, στη rue Cadet.
8 Aπρίλη: Πρωί. Η διοίκηση της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας διαβάζει το ψήφισμα της Στοάς. Αμέσως συγκαλείται, έκτακτο, Συμβούλιο Σεβασμίων [Σεβάσμιος ονομάζεται ο πρόεδρος μίας Συμβολικής Στοάς] για το ίδιο βράδυ. Ως σκοπός του Συμβουλίου αναφέρεται:
«... για την εξέταση ενός πάρα πολύ σοβαρού θέματος».
Βράδυ. Το κείμενο του ψηφίσματος, «των Μαθητών της Προόδου», διαβάζεται στην ολομέλεια των Σεβασμίων. Μετά από συζήτηση λαμβάνονται οι παρακάτω αποφάσεις:
1. Το κείμενο να υιοθετηθεί από τη Μεγάλη Ανατολή χωρίς τροποποιήσεις και να ονομασθεί: «Διακήρυξη των Ελευθεροτεκτόνων»
2. Να τυπωθεί σε 4000 αντίγραφα και να τοιχοκολληθεί σε κεντρικά σημεία του Παρισιού, να δοθεί στις εφημερίδες προς δημοσίευση, να διαβιβασθεί στο Ύπατο Συμβούλιο του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου της Γαλλίας, να αναγνωσθεί κατά τη διάρκεια των εργασιών, σε όλες τις υπό την αιγίδα της Μεγάλης Ανατολής, Συμβολικές Στοές, Παρισίων και επαρχίας.
3. Να παραδοθεί από ειδικές Τεκτονικές αντιπροσωπείες, ως επίσημη διακήρυξη, τόσο στο Συμβούλιο της Κομμούνας, όσο και στη κυβέρνηση των Βερσαλλιών.
Το πλήρες κείμενο έχει ως ακολούθως:
ΓΑΛΛΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ελευθερία, Ισότης, Αδελφότης
ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ των Ελευθεροτεκτόνων
Εμπρός στα οδυνηρά γεγονότα, προ των οποίων ολόκληρη η Γαλλία θρηνεί. Εμπρός στο πολύτιμο αίμα το οποίο ρέει ως χείμαρρος, ο Τεκτονισμός, o οποίος αντιπροσωπεύει την ιδέα του ανθρωπισμού και την έχει εξαπλώσει σε ολόκληρο τον κόσμο, επανέρχεται να επιβεβαιώσει ενώπιόν σας, Κυβέρνηση και μέλη της Εθνοσυνελεύσεως, και ενώπιόν σας, μέλη της Κομμούνας, αυτές τις μεγάλες αρχές οι οποίες είναι ο νόμος, και οι οποίες επιβάλλεται να είναι ο νόμος, καθενός που στο στήθος του χτυπά καρδιά ανθρώπου.
Το Λάβαρο του Ελευθεροτεκτονισμού φέρει χαραγμένο το ευγενές ρητό:
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΙΣΟΤΗΣ, ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ, ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ.
Ο Τεκτονισμός διδάσκει την ειρήνη μεταξύ των ανθρώπων, και εις το όνομα του ανθρωπισμού διακηρύσσει το απαραβίαστο της ανθρώπινης ζωής.
Ο Τεκτονισμός καταδικάζει όλους τους πολέμους, θρηνεί δε, επί των εμφυλίων πολέμων.
Έχει το καθήκον και το δικαίωμα να έλθει να μπει ανάμεσά σας και να πει: ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΥ, ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ, ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΣΥΝΤΕΝΤΡΙΜΜΕΝΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ, σταματήστε την αιματοχυσία. Σας ζητούμε και σας παρακαλούμε να ακούσετε την έκκλησή μας.
Δεν ερχόμαστε να σας υπαγορεύσουμε ένα πρόγραμμα, καθώς βασιζόμαστε στη σοφία σας. Απλώς σας λέμε: ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΝΑ ΧΥΝΕΤΕ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΑΙΜΑ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΡΕΕΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ, και θεσπίστε τις βάσεις για μία οριστική ειρήνη, η οποία θα είναι η ΑΥΓΗ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ.
Αυτό είναι ό,τι διακαώς σας ζητάμε και εάν η φωνή μας δεν εισακουστεί, τότε σας λέμε ότι αυτό το απαιτούν και το επιβάλλουν, η Ανθρωπότητα και η Πατρίδα.
Παρίσι, 8 Απριλίου 1871
Montanier, Becourt, μέλη του Συμβουλίου του Τάγματος
Saugé, Dandre, Baumann. Chanuet, Barré, Limonaire, Motard, Ragaigne, Martin, Marchal, Simon, Hirsch, Vilmotte,
Σεβάσμιοι
Η Διακήρυξη των Ελευθεροτεκτόνων, όπως τυπώθηκε σε μορφή προκηρύξεως. Έτσι τοιχοκολλήθηκε σε κεντρικά σημεία του Παρισιού και αργότερα, στις 29 Απρίλη, ρίχτηκε, υπό μορφή προκηρύξεων, από αερόστατο.
12 Aπρίλη: Η «Διακήρυξη των Ελευθεροτεκτόνων», όπως αποκαλείται πλέον το κείμενο, παραδίδεται από Τεκτονική αντιπροσωπεία στο Συμβούλιο της Κομμούνας, καθώς και στη Κυβέρνηση των Βερσαλλιών.
Η Κομμούνα δηλώνει: «φιλικό αλλά επιφυλακτικό».
Οι Βερσαλλίες δέχονται την Τεκτονική αντιπροσωπεία «με περιφρόνηση» και δηλώνουν: «δεν αναγνωρίζουμε νομική υπόσταση».
Την επόμενη εβδομάδα οι αντιπροσωπείες των μεσολαβητών αυξάνουν τον αριθμό των επισκέψεών τους στις Βερσαλλίες. Γίνεται όμως φανερό, ότι οι μεν αντιπρόσωποι των «συμφιλιωτικών» έψαχναν έναν αξιοπρεπή τρόπο να αποφύγουν τον κίνδυνο, ενώ κάποιοι άλλοι διαπραγματευτές προσπαθούσαν με αυτό τον τρόπο, να αποστασιοποιηθούν από του λαό του Παρισιού προς ίδιον όφελος... Οι συναντήσεις αυτές γίνονται αντικείμενο χλευασμού από τους κατοίκους της πόλης.
Από την άλλη μεριά ο Thiers όντας πλήρως ενημερωμένος για τις οργανωτικές αδυναμίες της Κομμούνας και της Εθνοφυλακής και συγχρόνως για να κατευνάσει τους συνεργάτες του, οι οποίοι ανυπομονούν να επιτεθούν στο Παρίσι, δεν δέχεται εύκολα αντιπροσωπείες διαπραγματευτών. Όταν δε, αυτό συμβαίνει, δείχνει μία αυταρχική και αμετακίνητη συμπεριφορά.
Οι «απατηλές» αυτές κινήσεις θα λειτουργήσουν ως το κίνητρο που θα οδηγήσει, τις επόμενες μέρες, στη θαρραλέα συμπεριφορά των Ελευθεροτεκτόνων του Παρισιού. Παρ’ όλα αυτά ακούγονται και κάποιες φωνές μέσα στη Τεκτονική παράταξη: «Πρέπει, ναι ή όχι, να ασχολούμαστε με την πολιτική;»
21 Aπρίλη: Ο Τεκτονισμός αναλαμβάνει ακόμα μία ειρηνευτική πρωτοβουλία. Πολυμελής αντιπροσωπεία Τεκτόνων συνοδευόμενη από αντιπροσώπους της παράταξης των «συμφιλιωτικών» επισκέπτεται τις Βερσαλλίες με σκοπό να ζητήσει ανακωχή και να διαπραγματευτεί μία κοινά αποδεκτή πρόταση για λύση του προβλήματος.
Ο Thiers δεν δέχεται κουβέντα. Εμφανίζεται όπως πάντα, αυταρχικός και αμετακίνητος στις θέσεις του. Το μόνο που παραχωρεί είναι μία 8ωρη παύση του βομβαρδισμού του προαστίου Neilly στις 25 Απρίλη, για να μπορέσουν οι κάτοικοι ... να το εγκαταλείψουν.
Ενδεικτικό παράδειγμα της αλαζονικής και δεσποτικής συμπεριφοράς του Thiers είναι ο παρακάτω διάλογος:
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης οι Τέκτονες αντιπρόσωποι διαμαρτυρήθηκαν για τον πρόσφατο δημοτικό νόμο που είχε ψηφίσει η Εθνοσυνέλευση.
Thiers: Τι; ... Μα αυτό είναι ό,τι πιο δημοκρατικό είχαμε στη Γαλλία τα τελευταία 80 χρόνια.
Τεκτ. Αντιπ.: Μας συγχωρείτε, αλλά εν τη αύτη περιπτώσει τι ήταν τα Κοινοτικά Ιδρύματα του 1791;
Thiers: A! Λοιπόν θέλετε να γυρίσουμε πίσω στις ανοησίες των προγόνων μας;
Τεκτ. Αντιπ.: Δηλαδή, τελικά έχετε αποφασίσει να θυσιάσετε το Παρίσι;
Thiers: Μερικά σπίτια θα γκρεμιστούν, κάποιοι άνθρωποι θα σκοτωθούν, αλλά τελικά ο νόμος και η τάξη θα υπερισχύσουν.
Μετά από αυτή την κυνική και συγχρόνως χυδαία απάντηση, σοκαρισμένη, η Τεκτονική αντιπροσωπεία αποχωρεί. Επιστρέφοντας στο Παρίσι δημοσιοποιεί το αποτέλεσμα της συνάντησης.
26 Aπρίλη: Μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων και τις κυνικές δηλώσεις του Thiers, το γενικευμένο αιματοκύλισμα είναι πλέον παραπάνω από βέβαιο. Στη προσπάθεια να βρεθεί τρόπος ώστε να σταματήσουν οι τραγικές εξελίξεις, συγκαλείται στη Chatelet, Γενική Συνέλευση όλων των Παρισινών Στοών, ανεξαρτήτως Tάγματος.
Από τη πρώτη στιγμή γίνεται φανερό το ότι δεν βλέπουν όλοι οι αδελφοί τα γεγονότα υπό το ίδιο πρίσμα.
Αρχικά τον λόγο παίρνει ο αδ. Montanier, Μεγάλος Αξιωματικός της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, ο οποίος ανακοινώνει ότι: «δεν συμμετέχει σ ́αυτή την κίνηση η οποία, κατ’ αυτόν, ξεφεύγει από τα Τεκτονικά οροθέσια». Στο ίδιο πνεύμα συνέχισε και ο αδ. Floquet, ο οποίος αφού παραιτήθηκε από τα Τεκτονικά του αξιώματα, προεξοφλώντας μάλλον τις εξελίξεις υπέρ των Βερσαλλιών, δηλώνει «την αντίθεσή του σε αυτή τη συνεργασία του Ελευθεροτεκτονισμού με τη Κομμούνα».
Την φωνή του πνίγουν κραυγές αποδοκιμασίας, από το ακροατήριο.
Στο βήμα ανεβαίνει ο αδ. Thirifocq, μέλος και πρώην Σεβάσμιος της Συμβολικής Στοάς «Ελεύθερη Εξέταση» [Libre Examen] υπό την αιγίδα του Υπάτου Συμβουλίου του Αρχαίου και Αποδεδεγμένου Σκωτικού Τύπου της Γαλλίας. Τοποθετούμενος σε μία διαμετρικά αντίθετη θέση, από τους προλαλήσαντες αδελφούς και με πρωταρχικό στόχο την παύση των εχθροπραξιών, λέει:
«Το Παρίσι χαίρει του σεβασμού ολοκλήρου του κόσμου και ο Τεκτονισμός χαίρει του σεβασμού της αμυήτου κοινωνίας. Και το ένα και το άλλο είναι έργα που προβάλλουν Φως. Καταργήστε τα και τα σκότη θα μας καλύψουν ...» και συνεχίζει «... Πρέπει να πούμε στις Βερσαλλίες, ότι εάν εντός 48 ωρών, από τη στιγμή που θα υψώσουμε τα Λάβαρα των Στοών μας πάνω στα οδοφράγματα, δεν προτείνουν μία λύση που να οδηγεί στην ειρήνη, ή εάν έστω και μία σφαίρα ή οβίδα τους, τρυπήσει τα Λάβαρά μας, τότε θα καταφύγουμε στα όπλα για να εκδικηθούμε αυτή τη βεβήλωση.»
Η πρόταση γίνεται δεκτή με επευφημίες από τους παρισταμένους.
Στη συνέχεια λαμβάνει το λόγο ο αδελφός Millier, προσπαθώντας να γεφυρώσει τις δύο τάσεις και να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα:
«Το Παρίσι δεν έχει άλλες ηθικές δυνάμεις. Εάν πάμε πρώτοι στα οδοφράγματα και δεχόμενοι επίθεση, τελικά, οπισθοχωρήσουμε, έχουμε να χάσουμε πολλά. Πρέπει συμπαρασταθούμε ηθικά και να εμψυχώσουμε τους αμυνομένους, στις γειτονιές μας, φορώντας τα Τεκτονικά διακριτικά μας. Εάν έχουμε και χρησιμοποιήσουμε την απαραίτητη ψυχική δύναμη, το Παρίσι θα σωθεί» …
Έχοντας κάνει ήδη δεκτή τη πρότασή του, η Συνέλευση ορίζει ως εκπρόσωπο των Τεκτόνων τον αδελφό Thirifocq. Με ένα νεύμα και με την παρότρυνση του αδελφού Ranvier βγαίνουν, όλοι, έξω από την αίθουσα, στο δρόμο μπροστά από τη Chatelet. Από εκεί, συντεταγμένα, βαδίζουν έχοντας προπορευόμενο το Λάβαρο της Μεγάλης Ανατολής της Γαλλίας, με κατεύθυνση το Δημαρχείο του Παρισιού – έδρα του Συμβουλίου της Κομμούνας. Φτάνοντας στο Δημαρχείο γίνονται αμέσως δεκτοί από τα μέλη του Συμβουλίου, στην «Αίθουσα της Τιμής». Πρώτος τον λόγο πήρε, ως εκπρόσωπος, ο αδελφός Thirifocq:
«Αν από την αρχή ο Ελευθεροτεκτονισμός δεν θέλησε να δράσει, ήταν διότι θέλαμε να έχουμε χειροπιαστές και συγκεκριμένες αποδείξεις ότι οι Βερσαλλίες θα απέρριπταν κάθε διαπραγμάτευση. Είμαστε έτοιμοι, σήμερα, να υψώσουμε τα Λάβαρα των Στοών μας επάνω στα οδοφράγματα, με σκοπό την κατάπαυση του πυρός. Εάν έστω και μία σφαίρα τα αγγίξει, τότε εμείς οι Τέκτονες θα βαδίσουμε, με τον ίδιο ζήλο μαζί σας, ενάντια στον κοινό εχθρό».
Η δήλωση αυτή γίνεται δεκτή με θερμά χειροκροτήματα από την πλευρά του Συμβουλίου της Κομμούνας. Τότε ο Jules Valle, εξ ονόματος της Κομμούνας, βγάζει το μεγάλο κόκκινο φουλάρι που φοράει, ενδεικτικό του αξιώματος του και συμβολικά το δένει πάνω στον ιστό του Λαβάρου της Μεγάλης Ανατολής. Στη συνέχεια οι αδελφοί αναχωρούν, μαζί με μία αντιπροσωπία του Συμβουλίου, για το Τεκτονικό μέγαρο της Μεγάλης Ανατολής στη rue Cadet, με σκοπό τη ρύθμιση των τελευταίων λεπτομερειών της Τεκτονικής παρέμβασης.
Στη σύσκεψη που γίνεται αποφασίζονται τα εξής:
1. Η συμμετοχή των αδελφών είναι προαιρετική
2. Η διαδήλωση των Τεκτόνων να γίνει την 29η Απρίλη.
3. Ως τόπος της αρχικής συγκέντρωσης ορίζεται η πλατεία Carrousel, ώρα 10:00.
4. Να ενημερωθούν οι αδελφοί μέσω ανακοινώσεων στον τύπο.
5. Επί κεφαλής της πορείας να τεθεί το Λάβαρο της Συμβολικής Στοάς «Υδρόγειος» [Le Globe] εν Ανατολή Vincennes. Ο λόγος για τον οποίο επιλέγεται, είναι ότι το Λάβαρο έχει λευκό χρώμα και φέρει με κόκκινα γράμματα την επιγραφή
«Αγαπάτε Αλλήλους».
6. Οι συμμετέχοντες δεν θα φέρουν περίζωμα, αλλά μόνο το περιλαίμιο ή την ταινία του βαθμού τους.
Συνεχίζεται
