Franco Senia*
Μια παλιά φωτογραφία. Οκτώ άντρες περπατούν στους δρόμους της Βαρκελώνης. Στο δρόμο, και όχι στην παρέλαση, γιατί δεν υπάρχει τίποτα στρατιωτικό στη στάση και στη ζωή αυτών των οκτώ ανδρών, που μόλις διέλυσαν έναν ολόκληρο στρατό.
Ένας νέος αέρας πνέει στους δρόμους της Βαρκελώνης, τον Ιούλιο του 1936.
Ο πρώτος από αριστερά ονομάζεται Jose Perez Ibanez, αλλά όλοι όσοι τον γνωρίζουν τον αποκαλούν “El Valencia”. Φοράει μια μπλε εργατική φόρμα και έχει ένα πολυβόλο Hotchins περασμένο στον ώμο του. Ο μικροκαμωμένος στα αριστερά του είναι ο Severino Campos. Είναι ο μόνος άοπλος. Σχεδόν συνθλίβεται μεταξύ του “El Valencia” και του Ricardo Sanz, που είναι ο επόμενος, το στέρνο του οποίου φαίνεται σχεδόν παχύ. Δίπλα (τέταρτος από αριστερά) είναι ο Juan Garcia Oliver, που καπνίζει και κοιτάζει ανήσυχος. Αντίθετα, ο διπλανός του Aurelio Fernandez, φαίνεται να περπατάει με προσοχή. Δίπλα του, ο Gregorio Jover, γνωστός και ως “Κινέζος”, ο μόνος από τους εικονιζόμενους που έχει περάσει τα σαράντα χρόνια της ηλικίας του. Δίπλα με τα ρούχα του ψαρά, ο Miguel Garcia Vivancos. Τελευταίος (πρώτος από δεξιά) ο Γερμανός Augustin Souchy, κρατώντας μια τσάντα, ίσως δερμάτινη, στο δεξί του χέρι.
Όλοι αυτοί οι άντρες, μπορείτε να πείτε ότι είναι συνηθισμένοι στη βία και πριν από αυτές τις τρεις ημέρες είχαν ήδη σκοτώσει. Σκότωσαν ′παρακρατικούς ”pistoleros” και άνδρες της Φάλαγγας, βιομήχανους και ακόμη και ανθρώπους της Εκκλησίας. Σκότωσαν, αλλά δεν ήταν βίαιοι. Σκότωσαν και λήστεψαν τράπεζες για να πληρώσουν τους δικηγόρους όλων αυτών των πολλών που κατέληξαν στη φυλακή. Και δεν κράτησαν ποτέ ούτε μια δεκάρα για τον εαυτό τους. Και οι οκτώ από αυτούς τους άνδρες, τους επόμενους μήνες, θα διοικήσουν συντάγματα ή ταξιαρχίες, και θα το κάνουν χωρίς να γίνουν ποτέ επαγγελματίες στρατιώτες. Σε τελική ανάλυση, η δουλειά τους ήταν ανέκαθεν αυτή του μηχανικού, του γραφιά, του εργάτη, του σερβιτόρου, του υφαντουργού, του φούρναρη. Σχεδόν όλοι τους θα πεθάνουν σε μεγάλη ηλικία και μετά από μια γεμάτη ζωή.
Όπως μαρτυρά αυτή η φωτογραφία έφτασαν σε μια κορύφωση και, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν, έγιναν οι πιο ισχυροί άντρες στην Καταλονία. Από εκεί και πέρα και μέσα σε λίγους μήνες, θα κάνουν λάθη που θα αποδειχθούν τραγικά γι’ αυτήν την επανάσταση -την τελευταία του εργατικού κινήματος- που πνίγηκε στο αίμα επίσης λόγω των λαθών τους. Τις επόμενες δεκαετίες -και από εκείνη την ημέρα και μετά- θα υπάρξει επίσης εχθρότητα, κακία και δυσαρέσκεια μεταξύ τους που θα διαρκέσει για το υπόλοιπο της ζωής τους. Αλλά αυτή η στιγμή, στη μαγική αυτή φωτογραφία αντικατοπτρίζεται ο θρίαμβός τους. Αυτή είναι η δική τους μέρα. Επειδή νίκησαν, ή ίσως επειδή ήσαν μόνο και μόνο ακόμα ζωντανοί
Ένας από αυτούς, ο Garcia Oliver, τρεις μέρες πριν ξεχυθεί στο δρόμο, κλήθηκε από τον ιδιοκτήτη του “Ritz", που του είπε ότι τον είχε επιλέξει, μεταξύ των πολλών άλλων υπαλλήλων, να γίνει ο μαιτρ αυτού του ξενοδοχείου. Αυτός δέχτηκε, προσποιούμενος ότι ήταν ευγνώμων, αλλά την ίδια στιγμή έκανε στροφή και έφυγε. Βγήκε έξω, στο δρόμο, όπου τρεις σύντροφοί του τον περίμεναν. Κάποιος από αυτούς του δίνει ένα Astra των 9 mm. Το ελέγχει και βλέπει ότι δεν έχει σφαίρα μέσα και μετά οι τέσσερις φεύγουν. Τέσσερις μέρες αργότερα, το “Ritz” θα μετατραπεί σε λαϊκή καντίνα για τους εργαζόμενους, τους ζητιάνους, τις γυναίκες του δρόμου…
*Μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.