Ο Antonio Soto

Ο Antonio Soto γεννήθηκε στο Ferrol της La Coruña (στην ισπανική Galicia) στις 8 Οκτώβρη 1897. Υπήρξε κορυφαίος συνδικαλιστής, αναρχικός και κεντρικό πρόσωπο στις απεργίες που θα καταλήξουν στην λεγόμενη τραγωδία της Παταγονίας.

Έφτασε στην Αργεντινή πολύ μικρός και ορφανός και ασχολήθηκε με διάφορα επαγγέλματα. Τον Γενάρη του 1920 έφτασε στο Trelew (Chubut), όπου αναμείχθηκε στους τοπικούς αγώνες με πρωταγωνιστές τους εμποροϋπαλλήλους. Μήνες αργότερα, θα αρχίσει να εργάζεται στα λιμάνια της Santa Cruz, όπου γρήγορα θα εκλεγεί γενικός γραμματέας της Sociedad Obrera de Río Gallegos (Εργατικός Σύνδεσμος Río Gallegos).

Τον Ιούλη του 1920, η Sociedad Obrera κηρύσσει απεργία του προσωπικού των ξενοδοχείων και των χρονομετρητών σε ολόκληρη την επαρχία για βελτιώσεις στις συνθήκες εργασίας και τους μισθούς. Η (υποτιθέμενη ριζοσπαστική) κυβέρνηση Yrigoyen στέλνει τον στρατό υπό τη διοίκηση του συνταγματάρχη Varela με την αποστολή να σταματήσει την απεργία, εάν είναι δυνατόν μέσω διαπραγματεύσεων των δύο μερών. Έτσι και έγινε και ο στρατός επέστρεψε στη βάση του. Αλλά μετά τη σκανδαλώδη αποτυχία συμμόρφωσης των εργοδοτών με τις συμφωνίες, οι απεργίες άρχισαν εκ νέου και ο στρατός επανήλθε με στόχο να μακελέψει τους εργαζόμενους.

 

Η Sociedad Obrera de Rios Gallegos

Τον Μάρτη του 1921, οι εργαζόμενοι στις εταιρίες ψυγείων θα συμμετάσχουν στην απεργία, δίνοντάς της μεγάλη ώθηση. Αλλά ο αργεντινός στρατός, όπως σε όλη την ιστορία του, θα ανταποκριθεί με τεράστια επίπεδα βίας και σκληρότητας. Τον Οκτώβρη, θα υπάρξει μια αμυντική απάντηση των εργαζομένων, με τον Soto να συνεργάζεται με αναρχικούς αγωνιστές όπως οι Graña, Sambucetti και Mongilnitzky, οι οποίοι όμως όταν βρέθηκαν στο Río Gallegos, συνελήφθησαν από τον στρατό. Στο μεταξύ, οι εργατικές φάλαγγες υπό τους Pintos, Ramón Outerello και Albino Argüelles βρέθηκαν και αυτές σε γραμμή πυρός από τον στρατό και είχαν αρκετές απώλειες. Το κίνημα τότε χωρίστηκε σε δυο μέρη: Tη φάλαγγα υπό τον Antonio Soto και τη φάλαγγα του José Font (γνωστού ως Facón Grande).

Μέχρι τις αρχές του Δεκέμβρη ο Soto κυριαρχούσε στις περιοχές νότια των λιμνών Argentino και Viedma. Η φάλαγγά του ήταν η μεγαλύτερη (αριθμούσε 600 περίπου εργάτες). Οι επιχειρήσεις της άρχιζαν από το σταθμό La Anita και εκτείνονταν σε μέρη όπως Buitreras, Alquinta, Morros, Glencross, La Esperanza και Bella Vista.

Όμως το δεύτερο σκέλος της στρατιωτικής καταστολής θα είναι ακόμη πιο έντονο και σκληρό. Η φάλαγγα ήταν περικυκλωμένη και η κατάσταση κάτι παραπάνω από δραματική. Ο Juan Farina, ένας Χιλιανός εργάτης, πρότεινε να παραδοθούν στον στρατό, με τους δικούς τους όρους εάν ήταν δυνατόν, αλλά ο Soto αντέτεινε ότι η απεργία έπρεπε να συνεχιστεί. Ωστόσο, έστειλε δύο απεσταλμένους στο στρατό για να διαπραγματευτούν τυχόν όρους παράδοσης. Όταν όμως οι απεσταλμένοι έφτασαν στον στρατιωτικό καταυλισμό εκτελέστηκαν αμέσως. Όταν ο στρατός έφτασε στο La Anita, οι εργάτες έκαναν συνέλευση και αποφάσισαν να παραδοθούν, λήγοντας την απεργία. Ωστόσο, ο στρατός εκτέλεσε εκατοντάδες εργάτες με επακόλουθο την επιστροφή σε συνθήκες εργασιακής σκλαβιάς.

Ο αργεντίνικος στρατός προσπάθησε επί πέντε μέρες να ανακαλύψει τον Antonio Soto, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Κατάφερε να κρύβεται στο Puerto Natales, όπου βρήκε καταφύγιο με τη συμπαράσταση του τοπικού συνδικάτου Federación Obrera de Magallanes. Φοβούμενος, όμως, την αιχμαλωσία του, διέφυγε με ένα πλοιάριο στο Valparaíso στη Χιλή και από εκεί έφτασε το Iquique, στη βόρεια Χιλή, όπου θα αλλάξει λίγο το προφίλ του και θα ξεκινήσει να εργάζεται στα εργοστάσια επεξεργασίας αλατιού. Όμως, εξαιτίας των πολύ βαριών συνθηκών εργασίας είχε προβλήματα με την υγεία του και επέσρεψε στο Valparaíso.

Το 1933 επέστρεψε στην Αργεντινή και στο Río Gallegos, όπου μίλησε για τη συμμετοχή του στην απεργία και εξέγερση του 1921 και επανασυνδέθηκε με παλιούς συντρόφους του. Άρχισε να προετοιμάζει κάποια πράγματα, αλλά απελάθηκε από την περιφέρεια με εντολή του τοπικού κυβερνήτη Gregores. Έτσι εγκαταστάθηκε στο στο Punta Arenas, όπου δεν ασχολήθηκε πια με το συνδικαλισμό, χωρίς όμως να πάψει να είναι αναρχικός.

Άνοιξε ένα μικρό ξενοδοχείο που έγινε τόπος συνάντησης ελευθεριακών, διανοούμενων και ελευθεροσκεπιτικιστών. Θα χρηματοδοτήσει το Centro Republicano Español (Ισπανικό Δημοκρατικό Κέντρο), το Gallego Center (που ήταν κάτι σαν παράρτημα του Ερυθρού Σταυρού) και ακόμη το άνοιγμα ενός κινηματογράφου με το όνομα Libertad. Επίσης, κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της ζωής του θα αποτελέσει έμπνευση για τις πρώτες απεργίες των μαθητών (σε αλληλεγγύη με τους δασκάλους τους).

Στο μεταξύ είχε συνδεθεί με τη συναδέλφισσά του Dorothea Cárdenas με την οποία απέκτησαν μια κόρη, την Isabel Soto.

Ο Antonio Soto με την κόρη του Isabel

Πεθαίνει στις 11 Μάη 1963, σε ηλικία 65 χρόνων, αφήνοντας πίσω του μια ζωή αφιερωμένη στον αγώνα για σοσιαλισμό και ελευθερία. Ο τάφος του μπορεί να βρεθεί μέχρι σήμερα στο Δημοτικό Κοιμητήριο Punta Arenas. Επίσης, στη γενέτειρά του Ferrol (στη Galicia) ένας δρόμος φέρει το όνομά του.

*Μετάφραση-Eπιμέλεια: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης.