Συλλογικό
Ιστορία Διεθνούς Αναρχικού Κινήματος

 

Η κοινωνική επανάσταση, ο αγώνας για την ελευθερία, την ισότητα και την αλληλεγγύη δεν είναι με κανένα τρόπο στρατιωτικό ζήτημα, αν και περιέχει θέματα στρατηγικής-στρατιωτικής σημασίας. Η κοινωνική ιστορία και η ταξική μνήμη αποδεικνύει ότι όσες φορές η επανάσταση στρατιωτικοποιήθηκε χάθηκε. Η Επανάσταση του ισπανικού λαού το '36 επιβεβαιώνει τους αναρχικούς.

Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στη Σιδερένια Φάλαγγα, γιατί αποτελεί υπόδειγμα αναρχικών αρχών και στόχων. Αυτή η φάλαγγα πολιτοφυλάκων αποτελείτο κατά το 90% από πρώην κατάδικους των φυλακών, είτε για πολιτικά είτε για ποινικά ζητήματα.

Η φάλαγγα, που αποτελούνταν από τρεις χιλιάδες συντρόφους, ήταν αυτή που έδωσε τις πρώτες και πιο αποφασιστικές μάχες . Είχε τέτοια φήμη, που και μόνο στο άκουσμά της οι φασίστες πετούσαν τα όπλα και έτρεχαν να κρυφτούν. Άσκησε σθεναρή αντίσταση στην προσπάθεια στρατιωτικοποίησής της από την κυβέρνηση και σαμποταρίστηκε και από μερικούς αναρχικούς. Μετά την κατάρρευση του μετώπου, ένα μεγάλο τμήμα της δεν συνελήφθη ούτε παραδόθηκε, αλλά μέσα από συνθήκες παρανομίας ή αυτοεξορίας συνέχισε για αρκετό διάστημα να αντιστέκεται και να αγωνίζεται ενάντια στο καθεστώς των φασιστών.

Η ιστορία δικαιώνει τους αναρχικούς αναφορικά με την κατάσταση στα τραγικά γεγονότα του  ́36- ́37, και την αδυναμία γενίκευσης–μετατροπής του εμφυλίου πολέμου σε κοινωνική επανάσταση. Οι αναρχικοί, έχοντας να παλέψουν το σοβαρότερο εμπόδιο, τον μπολσεβικισμό και τους αναρχομπολσεβίκους που αναγορεύουν την κοινωνική επανάσταση σε στρατιωτικό ζήτημα, «ηττήθηκαν» φυσικά, λόγω του ότι ήταν μια μικρή μειοψηφία. Το τραγικότερο, όμως, είναι ότι έχασαν την ευκαιρία οι Ισπανοί εργαζόμενοι να οργανώσουν την κοινωνία τους από κάτω προς τα πάνω και να γενικεύσουν, να βελτιώσουν, να ισχυροποιήσουν, την κοινωνική αυτοδιεύθυνση, τον αντιαυταρχικό σοσιαλισμό και την άμεση δημοκρατία.

Το λόγο έχουν οι εργάτες – οι αγρότες πολιτοφύλακες…

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΕ ΕΚΤΑΤΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

Κανονικός Στρατός ή πολιτοφυλακές με πλήρη ελευθερία;

Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από αφίσες, ταινίες και σήματα προς το τέλος του Αυγούστου και τα στρατολογικά γραφεία, που είχαν οργανωθεί αυτοσχέδια, λειτουργούσαν ασταμάτητα. Τι θα γινόταν με αυτές τις μάζες των φρεσκοστρατολογημένων, τη στιγμή που ο φασισμός και ο αντιφασισμός σχημάτιζαν νησίδες, ουδέτερες ζώνες, αξεδιάλυτα αλληλομπλεξίματα δυνάμεων, χωρίς κανένα δημιουργημένο μέτωπο; Συμπαγείς μάζες για να τις αντιτάξεις στους Μαροκινούς και τις ένοπλες ομάδες από τη Ναβάρα που οργανώθηκαν και εκπαιδεύτηκαν στο όνομα του ‘’Θεού, της πατρίδας και του βασιλιά’’, για τον εμφύλιο πόλεμο ; Ή μαχητές κατά τον επαναστατικό τρόπο, προπαγανδιστές του επαναστατικού γεγονότος, αντάρτες, ελεύθεροι σκοπευτές;

Οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες ήταν διχασμένοι. Αλλά, πράγμα παράξενο, όλοι οι πολιτικοί έκλιναν υπέρ του μαζικού στρατού, επειδή προφανώς φοβούνταν μήπως φανούν όχι αρκετά διαποτισμένοι από το πολεμικό πνεύμα και μη έχοντας πολύ συνειδητοποιήσει ‘’τις ανάγκες της ώρας’’!

(...) Όλο και πιο πολύ φαίνεται αναγκαίο να αναρωτηθούμε εάν ο μιλιταρισμός των στασιαστών στρατηγών θα κατορθώσει να επιβάλει τους δικούς του τύπους πάλης στους Ισπανούς επαναστάτες ή εάν, αντίστροφα, οι σύντροφοί μας θα κατορθώσουν να αποσυνθέσουν τον μιλιταρισμό αντιπαραβάλλοντάς του μεθόδους δράσης που καταλήγουν στη διάλυση του στρατιωτικού μετώπου και στην επέκταση σε όλη την Ισπανία της κοινωνικής επανάστασης.

Τα στοιχεία της επιτυχίας που διαθέτουν οι φασίστες είναι τα παρακάτω: αφθονία υλικού, δρακόντεια σκληρότητα στην πειθαρχία, πλήρη στρατιωτική οργάνωση και τρομοκρατία που ασκείται πάνω στον πληθυσμό με τη βοήθεια των αστυνομικών σχηματισμών του φασισμού. Αυτά τα στοιχεία επιτυχίας αξιοποιούνται με την τακτική του πολέμου θέσεων, συνεχούς μετώπου, με μεταφορές μαζικών δυνάμεων στα σημεία που θέλει κανείς να έχει αποφασιστική επιτυχία. Από τη λαϊκή πλευρά, τα στοιχεία επιτυχίας είναι απόλυτα αντίθετης τάξης: αφθονία ανθρώπων, παθιασμένες πρωτοβουλίες και επιθετικότητα των ατόμων και των ομάδων, δραστήρια συμπάθεια του συνόλου των εργαζομένων μαζών όλης της χώρας, οικονομικό όπλο την απεργία και το σαμποτάζ στις περιοχές που έχουν καταλάβει οι φασίστες. Η πλήρης χρησιμοποίηση αυτών των ηθικών και φυσικών δυνάμεων, που είναι πολύ ανώτερες από εκείνες που διαθέτει ο αντίπαλος, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνο με μια γενικευμένη πάλη εγχειρημάτων, ενεδρών και αντάρτικου που να επεκτείνονται στο σύνολο της χώρας.

Η σταθερή θέληση μερικών πολιτικών στοιχείων του Ισπανικού Λαϊκού Μετώπου είναι να πολεμηθεί ο φασισμός αντιπαραβάλλοντάς του μια στρατιωτική τεχνική της ίδιας τάξης· δηλαδή, κάνοντάς του έναν ‘’κανονικό’’ πόλεμο με μεγάλα χτυπήματα σωμάτων στρατού και συγκέντρωσης υλικού, διατάζοντας υποχρεωτική κινητοποίηση, εφαρμόζοντας ένα στρατηγικό σχέδιο, με λίγα λόγια, αντιγράφοντας λιγότερο ή περισσότερο τέλεια τον φασισμό. Ενώ δημοσιεύουν τη γνώμη συντρόφων που έχουν επηρεαστεί από τον μπολσεβικισμό σε σημείο που να ζητάνε τη δημιουργία ενός ‘’Κόκκινου Στρατού’’.

Αυτή η στάση μας φαίνεται επικίνδυνη από πολλές απόψεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Κόκκινος Στρατός των μπολσεβίκων είναι δημιούργημα του καιρού ειρήνης, αφού η νίκη πάνω στην αντίδραση υπήρξε πριν από όλα έργο των ομάδων ‘’παρτιζάνων’’, με μεθόδους πάλης ανάλογες με τις μεθόδους του ισπανικού αντάρτικου.

Τούτη την ώρα, το ουσιαστικό πρόβλημα δεν είναι η μετατροπή της πολιτοφυλακής, που είναι σύνολο παρτιζάνων ικανών να κάνουν τον αντάρτικο πόλεμο, σε ένα κανονικό στρατό που να έχει τα χαρακτηριστικά ενός επαγγελματικού στρατού. Το πρόβλημα είναι πολύ περισσότερο το ανέβασμα της τεχνικής ικανότητας των πολιτοφυλάκων παίρνοντας υπόψη τις τακτικές αντιλήψεις της μαχητικής ομάδας και της σχολής της κατανομής σε τμήματα, που ισχύουν στους βασικούς ευρωπαϊκούς στρατούς και προικίζοντας τις μαχητικές ομάδες με κατάλληλο υλικό (αυτόματα, χειροβομβίδες, οπλοβομβίδες κλπ.). Διαφορετικά, θα σήμαινε να περιμένεις την έκβαση μιας ναπολεόντειας μάχης της οποίας δεν έχει δημιουργηθεί κανένα όργανο, στο ισπανικό αντιφασιστικό στρατόπεδο. Αυτό θα σήμαινε ρίξιμο της απόφασης στις ελληνικές καλένδες, διαιώνιση της σημερινής κατάστασης και σε αυτή την περίπτωση παίξιμο στην τύχη μιας νίκης που από τα πριν θα ήταν δική μας, αν ξέραμε να χρησιμοποιήσουμε πλήρως τα δικά μας όπλα. Όλα μας κάνουν να πιστεύουμε ότι η απόφαση στην πάλη που γίνεται και στις τέσσερις γωνιές της Ισπανίας, θα είναι ηθικής και όχι στρατηγικής τάξης.

Ας φυλαχτούμε από τις μανούβρες των καιροσκόπων και των συμβιβαστών, που παραφυλάνε για να βρουν τη στιγμή να προδώσουν το λαό ξαναφτιάχνοντάς τα με το φασιστικό τμήμα της αστικής τάξης, με μόνο σκοπό να εκμηδενίσουν και να πνίξουν για πάντα την επαναστατική ορμή του προλεταριάτου.

(...) Καθημερινά, γίνονται στη Βαρκελώνη νέες στρατολογίες. Τα τμήματα, ύστερα από λίγες μέρες πρόχειρης προπαρασκευής, παίρνουν τον εξοπλισμό τους και αποχαιρετούν την πρωτεύουσα με μια παρέλαση στους δρόμους. Στη διάρκεια αυτής της πορείας των εθελοντών, οι τιμές αποδίδονται στην έδρα όλων των οργανώσεων που συγκροτούν την Επιτροπή των αντιφασιστικών πολιτοφυλακών, και επευφημίες ανταλλάζονται ανάμεσα σε εκείνους που φεύγουν και σε εκείνους που είναι μαζεμένοι στα παράθυρα και στα μπαλκόνια.

Kάθε φάλαγγα έχει την ξεχωριστή της φυσιογνωμία, που την διακρίνει περισσότερο παρά τα εμβλήματα που φέρνει. Τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά αποσπάσματα ξεχωρίζουν από την κάποια στρατιωτική τους δυσκαμψία, την παρουσία τμημάτων ιππικού και ειδικών όπλων, από ένα πιο μαζικό σχηματισμό, που βαδίζει ρυθμικά, και τις υψωμένες γροθιές. Οι δυνάμεις του μαρξιστικού κόμματος εργατικής ενοποίησης (POUM, αντισταλινικής μαρξιστικής τάσης), της αστυνομίας και των Καταλανιστών ( μελών ενός αυτονομιστικού Καταλανικού κόμματος ) ξεχωρίζουν για την ομορφιά και τον πλούτο του εξοπλισμού τους. Οι σύντροφοι της CNT και της FAI παρελαύνουν χωρίς χορωδίες και ορχήστρες.

Νάτους, σε τρεις παράμερες σειρές, αραιές, ακανόνιστες, ταραγμένες, άντρας με άντρα, που τις διακόπτουν απότομες αναταραχές, ατέλειωτες σε μήκος. Επί κεφαλής σε μία μόνο γραμμή, το γενικό πολεμικό συμβούλιο με σήμα μπλε εργατών. Σε κάθε οργανωτή ή προπαγανδιστή βρισκόταν και ένας αντάρτης, ένας αγκιτάτορας και ένας μαχητής. Στη Βαρκελώνη, οι άντρες που την ημέρα ελέγχουν την οικονομία της χώρας και κάθονται στις πολυθρόνες που εγκατέλειψαν οι τραπεζίτες, παίρνουν το βράδυ το πιστόλι ή το τουφέκι του πολιτοφύλακα για να πραγματοποιήσουν με τα χέρια τους τη διάλυση των φασιστικών στοιχείων, που τα οχυρά τους είναι ακόμα πολλά στο καταλανικό έδαφος. Άρα, κανένας φραγμός δε χωρίζει στις γραμμές των αναρχικών, τους χειριστές μυδραλιοβόλων και γραφομηχανών, εκείνους που πολεμούν στο μέτωπο και εκείνους που πολεμούν στα μετόπισθεν. Δεν υπάρχουν επαγγελματίες ‘’αρχηγοί’’, αλλά εκπαιδευτές πολιτοφυλάκων που εκπληρώνουν κάθε μέρα από μόνοι τους το καθήκον τους. Δεν υπάρχει γραφειοκρατική ειδίκευση αλλά πλήρεις μαχητές επαναστάτες από την κορυφή ως τα νύχια.

Οι τρεις λεπτοί ανθρώπινοι χείμαρροι που διατρέχουν τις πλατιές λεωφόρους, σέρνουν μαζί τους ένα ολόκληρο πλήθος. Κοντά στον πολιτοφύλακα, με τον κοκκινόμαυρο σκούφο, το όπλο με τον αορτήρα, βαδίζει ένας φίλος, ένα παιδί, μια μάνα, μια σύζυγος, μια αδελφή, μια ερωμένη, μερικές φορές μια ολόκληρη οικογένεια συγγενών και φίλων. Ανταλλάσσονται χαιρετούρες, ξεπηδούν ονόματα, σφίγγονται χέρια, φιλαράκια που δουλεύουν στο ίδιο εργαστήρι αγκαλιάζονται αδελφικά και ένας ολόκληρος λαός μπαίνει στην πορεία των φαλαγγών, τις κόβει κατά διαστήματα και τις κατακυριεύει με τη θερμότητα της φλογερής του καρδιάς.

Στο δρόμο της μεσαίας σειράς, έχει πάρει θέση μια γριά με γκρίζα μαλλιά. Κάθε άντρας που περνάει, δέχεται, χωρίς διάκριση, το μητρικό χαιρετισμό αυτής της γυναίκας. Εκατοντάδες, αμέτρητοι άντρες δέχονται έτσι το ενεργητικό και σύντομο σφιχταγκάλιασμα, το αδέξιο και παθητικό σφιχταγκάλιασμα, το ανώτερο από κάθε άλλο σφιχταγκάλιασμα μιας άγνωστης μάνας, που θεωρεί ‘όλα τα αγόρια της FAI σαν παιδιά της, κρεμιέται μια στιγμή στο μπράτσο τους, επαναλαμβάνοντας χιλιάδες φορές το δευτερόλεπτο του αποχωρισμού που ξεσκίζει την καρδιά. Τότε μια κραυγή φεύγει από το πλήθος χτυπώντας τον άνεμο σαν τα φτερά του γλάρου: ‘’Ζήτω η FAI Ζήτω η αναρχία!’’

Και εκείνος που ακούει αυτή τη κραυγή καταλαβαίνει τότε ότι η UGT, η CNT, ΕΣΚ Καταλονίας (σταλινικό ), όλα τα ονόματα κομμάτων και ομάδων, δεν είναι τίποτα άλλο από συνθήματα, πράγματα, αρχικά, αλλά η FAI, είναι μια γυναίκα : ερωμένη, συντρόφισσα, αδελφή, κόρη και ιδανική μάνα όλων εκείνων που η καρδιά τους χτυπάει από αγάπη για την ελευθερία.

(...) Λογική των αισθημάτων, θα πουν! Αλλά αυτή η λογική δεν είναι η λογική των επαναστάσεων;

Πολιτοφύλακες, ναι ! Στρατιώτες, ποτέ!

Οι εργατικές πολιτοφυλακές έπαιξαν έναν καθοριστικό ρόλο στην αντιφασιστική πολεμική δράση. Θα κατόρθωναν να επιβάλλουν το δικό τους χαρακτήρα στην ίδια τη φύση των επιχειρήσεων. Η λογική απαιτούσε τη διάλυση των τακτικών στρατιωτικών σωμάτων μέσα στην πολιτοφυλακή και όχι την ενσωμάτωση της πολιτοφυλακής στο στρατό. Ακριβώς αυτό παραγνώρισαν οι ‘’αρχές’’ της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης, προβαίνοντας σε απόπειρες κινητοποίησης που είχαν σκοπό τους να πετύχουν μια πολιτική αδιαφορία και να πετύχουν έτσι τη στρατιωτικοποίηση των πολιτοφυλάκων. Στην Καταλονία αυτή η απόπειρα κινητοποίησης απέτυχε.

(...) Οι δρόμοι της Βαρκελώνης πλημμύρισαν από τους κληρωτούς των κλάσεων 33-34-35 που, μη έχοντας εμπιστοσύνη στους αξιωματικούς και πιστεύοντας ότι ήταν απελευθερωμένοι από την παλιά στρατιωτική αντίληψη του μαντρώματος στους στρατώνες, αρνούνταν να πάνε στις μονάδες τους. Πολλοί από αυτούς τους νέους εγγράφονταν στην πολιτοφυλακή και μερικοί ήθελαν ακόμα και να φύγουν αμέσως για τη Σαραγόσα. Για να εκθέσουν την άποψή τους, οργάνωσαν μια πλατιά συνέλευση που παραβρέθηκαν 10.000 από αυτούς, στη διάρκεια της οποίας ψήφισαν την παρακάτω ημερήσια διάταξη : ‘’ Δεν αρνούμαστε να εκπληρώσουμε το καθήκον μας σαν πολίτες και επαναστάτες. Θέλουμε να πάμε να ελευθερώσουμε τα αδέλφια μας στη Σαραγόσα. Θέλουμε να είμαστε πολιτοφύλακες της ελευθερίας, αλλά όχι στρατιώτες με στολή. Ο στρατός αποδείχτηκε κίνδυνος για το λαό. Μόνο οι λαϊκές πολιτοφυλακές προστατεύουν τις δημόσιες ελευθερίες: ‘’Πολιτοφύλακες, ναι! Αλλά στρατιώτες, ποτέ!’’

Η CNT έκανε διαβήματα στη Μαδρίτη και στη Βαρκελώνη υποστηρίζοντας την άποψή της. Οι δηλώσεις των νεοσύλλεκτων εκφράστηκαν αμέσως σε πράξεις. Χιλιάδες ήρθαν αυθόρμητα να εγγραφούν στην πολιτοφυλακή. Και η κινητοποίηση χωρίς ταξική διάκριση ή επαναστατική θέληση εγκαταλείφθηκε σ ́ αυτό που αφορά στην πάλη ‘’εναντίον των στασιαστών’’. Εξ ́ ‘άλλου η Μαδρίτη και η Βαρκελώνη κατάλαβαν ότι δεν πρόκειται για μια απλή καταστολή ενός ‘’στασιαστικού’’ κινήματος. Είμαστε απέναντι σ ́ ένα κοινωνικό φαινόμενο που η φασιστική απόπειρα επιτάχυνε την εμφάνισή του. Όλοι εκείνοι που θα ήθελαν να του αντιταχθούν θα σαρώνονταν. Αντίθετα, εάν οι ηγετικοί κύκλοι καταλάβαιναν τη δύναμή του και του άφηναν ελεύθερο τον τόπο, θα αποφεύγονταν ανεπανόρθωτα κακά. Η CNT, είπε σ ́ αυτούς τους νεοσύλλεκτους: ‘’Αφού δεν πρόκειται να αποφύγετε την εκπλήρωση ενός καθήκοντος, θα υποστηρίξουμε τα δίκαιά σας : θα πολεμήσετε σαν πολιτοφύλακες, όχι σαν στρατιώτες’’. Λύση που χειροκρότησαν οι νεοσύλλεκτοι!

Σκεπτόμαστε πως οι ισπανικές κυβερνήσεις δε θα τους αρνηθούν αυτό το δικαίωμα. Πρέπει να ξέρουν πως ένας στρατός που πολεμάει κάτω από καταναγκασμό, καταλήγει τελικά στην ήττα. Μάρτυρας οι στρατιές του Ναπολέοντα, που δεν απέφυγαν ούτε το Βατερλώ ούτε την πτώση της αυτοκρατορίας. Οι εθελοντικοί στρατοί έχουν πίσω τους μια ολόκληρη εποποιία, σαν εκείνη των πολεμιστών της Γαλλικής επανάστασης. Η CNT, ξέρει ότι καλώντας τους πολιτοφύλακες στα όπλα, κανένας δε θα την κοπανούσε, διότι η λιποταξία στη μάχη σημαίνει προδοσία.

Επέμβαση του εκπροσώπου της Σιδερένιας φάλαγγας στην Ολομέλεια της περιφέρειας της Βαλένθια

(Επιδοκιμάστηκε από τη φάλαγγα και τυπώθηκε στο όργανό της ‘’Λίνεα Φουέγκο‘’, της 27 Νοέμβρη 1936, μέτωπο Τερουέλ).

Η Σιδερένια Φάλαγγα ζητάει να μην ασχολείται η επιτροπή εισηγητών της Γενικής Διοίκησης με τη δομή των πολιτοφυλακών της CNT. Η Σιδερένια φάλαγγα πρέπει να εκθέσει τη δομή της, την εσωτερική της οργάνωση. Πάνω σε αυτό το θέμα, η συζήτηση πρέπει να αγγίζει πολλά σημεία. Κατ’ αρχήν, το σημείο της στρατιωτικοποίησης. Υπάρχει ένα κυβερνητικό διάταγμα που προβλέπει να στρατιωτικοποιηθούν όλες οι φάλαγγες και υπάρχουν σύντροφοι που πιστεύουν ότι η στρατιωτικοποίηση τακτοποιεί τα πάντα. Εμείς λέμε ότι δεν τακτοποιεί τίποτα.

Απέναντι στους δεκανείς, τους λοχίες και τους αξιωματικούς βγαλμένους από ακαδημίες, που αγνοούν ολότελα, μερικές φορές, τα προβλήματα του πολέμου, παρουσιάζουμε την οργάνωσή μας. Η Σιδερένια φάλαγγα και όλες οι φάλαγγες της CNT και της FAI και ακόμα και άλλες που δεν ανήκουν στην συνομοσπονδία, δεν έχουν αποδεχτεί τη στρατιωτική πειθαρχία.

Μοναδική διοίκηση ή συντονισμός;

Σε μια πρόταση που παρουσιάστηκε και επιδοκιμάστηκε σε μια συγκέντρωση στη Βαλένθια από την CNT και την FAI, τη Σιδερένια φάλαγγα κτλ, θεωρήθηκε σαν αναγκαία η δημιουργία ενός οργανισμού που θα εξυπηρετούσε σαν σύνδεσμος μεταξύ των δυνάμεων που μάχονται στο Τερουέλ και σε διάφορα μέτωπα. Σ ́ αυτή ζητήθηκε η δημιουργία επιτροπών πολέμου και επιτροπών φάλαγγας, με το σκοπό να σχηματιστεί από εκπροσώπους η επιτροπή επιχειρήσεων. Αυτή η επιτροπή θα αποτελούνταν από δύο αντιπροσώπους πολίτες και έναν στρατιωτικό γενικό τεχνικό σαν πάρεδρο, για κάθε φάλαγγα και από τον πολεμικό αντιπρόσωπο της λαϊκής εκτελεστικής επιτροπής που θα υπηρετούσε σαν σύνδεσμος μεταξύ των φαλαγγών των άλλων μετώπων.

Αυτό θέλει να πει ότι εμείς που είμαστε ενάντια σ ́ αυτό που ονομάζεται μοναδική διοίκηση, προπαγανδίζουμε με το παράδειγμα και την πρακτική το συντονισμό όλων των δυνάμεων που παλεύουν. Εμείς δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ένα γενικό επιτελείο ή έναν υπουργό, που δε γνωρίζουν πρακτικά την κατάσταση του εδάφους, που δεν πήγαν ποτέ στο πεδίο μάχης, που αγνοούν ολότελα το χαρακτήρα των ανθρώπων που διοικούν ( όταν αυτή η άγνοια δεν επεκτείνεται, επί πλέον στην στρατιωτική τεχνική ) να μας διευθύνουν από ένα γραφείο και να μας δίνουν διαταγές που τις περισσότερες φορές είναι ανόητες. Εμείς που αναγκαστήκαμε πάντα σχεδόν να υποταχθούμε στις διαταγές της στρατιωτικής διοίκησης, των πολεμικών αντιπροσωπειών και του γενικού επιτελείου, οφείλουμε να διαμαρτυρηθούμε και να ζητήσουμε την καθαίρεση του λεγόμενου γενικού επιτελείου της Βαλένθια. Όσο καιρό το έχουμε υπακούσει ο αποπροσανατολισμός ήταν τόσο μεγάλος, ώστε δε γνωρίζαμε τίποτα για την κατάσταση των άλλων μετώπων, ούτε για τη δραστηριότητα των άλλων φαλαγγών. Μας βομβάρδιζαν και δε μπορούσαμε να μάθουμε από πού. Γι ́ αυτό προτείνουμε τη δημιουργία μιας επιτροπής επιχειρήσεων, που να αποτελείται από άμεσους ανακλητούς αντιπροσώπους των φαλαγγών και όχι όπως το θέλουν οι μαρξιστές από επιτρόπους (κομμισάριους) κάθε κεντρικής οργάνωσης. Θέλουμε αντιπροσώπους που να γνωρίζουν καλά το έδαφος και να ξέρουν πού να πάνε.

Η σύσταση πολεμικών συμβουλίων είναι αποδεκτή από όλες τις πολιτοφυλακές της συνομοσπονδίας. Ξεκινάμε από το άτομο και σχηματίζουμε ομάδες των δέκα, που τακτοποιούνται μεταξύ τους για τις μικρές επιχειρήσεις. Η συγκέντρωση δέκα ομάδων, σχηματίζει μια εκατονταρχία, που υποδείχνει έναν αντιπρόσωπο για να την εκπροσωπήσει. Τριάντα εκατονταρχίες σχηματίζουν μια φάλαγγα που διοικείται από την πολεμική επιτροπή, στην οποία οι αντιπρόσωποι των εκατονταρχιών έχουν ψήφο που λογαριάζεται.

Ένα άλλο σημείο, είναι αυτό του συντονισμού όλων των μετώπων. Αυτός θα πραγματοποιείται από επιτροπές αποτελούμενες από δύο πολιτικούς αντιπροσώπους, έναν στρατιωτικό εκπρόσωπο σαν πάρεδρο, εκτός από την εκπροσώπηση της λαϊκής εκτελεστικής επιτροπής. Έτσι ενώ κάθε φάλαγγα διατηρεί την ελευθερία δράσης της, φτάνουμε στο συντονισμό των δυνάμεων, που δεν είναι το ίδιο πράγμα με την ενότητα της κεντρικής διοίκησης.

Οι μαρξιστές και οι ρεπουμπλικάνοι δεν το ήθελαν αυτό, γιατί έλεγαν πως οι φάλαγγες δεν έχουν τίποτα να συζητήσουν και ότι όλοι οφείλουν να σέβονται αυτό που διατάζει το γενικό επιτελείο. Έτσι ήταν προτιμότερη μια ήττα με το επιτελείο παρά πενήντα νίκες με πενήντα επιτροπές.

Στρατιωτική ιεραρχία ή ομοσπονδιακό σύστημα;

Όσο για τη στρατιωτικοποίηση, θέλουμε να παραδεχτούμε ότι οι στρατιωτικοί, που αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή στη μελέτη των πολεμικών τακτικών, είναι πιο κατατοπισμένοι από μας και ότι συχνά οι συμβουλές τους αξίζουν περισσότερο από τις δικές μας. Κατά συνέπεια, δεχόμαστε τις συμβουλές τους και τη συνεργασία τους. Στη φάλαγγά μας, π.χ., το στρατιωτικό στοιχείο στο οποίο έχουμε εμπιστοσύνη, δουλεύει σε συμφωνία μαζί μας και συνολικά, συντονίζουμε τις προσπάθειές μας. Αλλά αν μας στρατιωτικοποιήσουν, το μόνο πράγμα που θα συμβεί θα είναι (να περάσουμε) από μια ομοσπονδιακή δομή σε μια πειθαρχία στρατώνα, πράγμα που ακριβώς δεν θέλουμε.

Μιλούν επίσης για μικτές εθνοφρουρές. Σκεπτόμαστε πως η ανάπτυξη ομάδων κατά συγγένειες θα πρέπει να ισχύει και αύριο όπως και σήμερα. Τα άτομα να κάνουν ομάδες σύμφωνα με τις ιδέες τους και το χαρακτήρα τους. Αυτοί που σκέπτονται με τούτο ή εκείνο τον τρόπο να ενώνουν τις προσπάθειές τους για να πραγματοποιήσουν τους κοινούς τους σκοπούς. Εάν οι φάλαγγες σχηματιστούν κατά τρόπο ετερογενή, δεν θα φτάσουν σε κανένα πρακτικό αποτέλεσμα.

Αυτό θέλει να πει ότι δεν απαρνιόμαστε καθόλου την ανεξαρτησία των φαλαγγών και δεν θέλουμε να υποδουλωθούμε σε καμιά κυβερνητική διοίκηση. Εμείς παλεύουμε να νικήσουμε κατ ́ αρχή το φασισμό, σε συνέχεια για το ιδανικό μας, που είναι η αναρχία. Η δράση μας δεν πρέπει να τείνει στο δυνάμωμα του κράτους, αλλά στην προοδευτική του καταστροφή και να κάνει άχρηστη την κυβέρνηση.

Δεν αποδεχόμαστε τίποτα αντίθετο με τις αναρχικές μας ιδέες, που είναι μια πραγματικότητα,, δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να ενεργεί διαφορετικά από ό,τι σκέφτεται. Προτείνουμε άρα, να γίνει δεκτός ο τρόπος οργάνωσής μας σε ομάδες εκατονταρχίες, επιτροπές φάλαγγας και επιτροπές πολέμου, συγκροτημένες από στρατιωτικά και πολιτικά στοιχεία, για να επιτύχουν το συντονισμό όλων των πολιτοφυλάκων που παλεύουν στα διάφορα μέτωπα.

Η έλλειψη υλικού

Το τελευταίο σημείο συζήτησης, είναι η έλλειψη υλικού πολέμου. Μέχρι τώρα, οι φάλαγγες μας τροφοδοτήθηκαν μερικά από την κυβέρνηση. Παράδειγμα: στη φάλαγγα που αντιπροσωπεύω, που αποτελείται από τρεις χιλιάδες άντρες, η κυβέρνηση έδωσε σχεδόν χίλια ντουφέκια. Άρα, το 80% περίπου έπρεπε να τα προμηθευτούμε μόνοι μας και το πραγματοποιήσαμε παίρνοντάς τα από τον εχθρό. Αυτό σημαίνει ότι η κυβέρνηση και οι επίσημες οργανώσεις δεν ενδιαφέρονταν για το θέμα του εξοπλισμού αυτών των φαλαγγών και της προμήθειας τους με το αναγκαίο υλικό. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που έπρεπε να το λύσει η οργάνωση, γιατί η Βαλένθια (σημ. έδρα της κεντρικής κυβέρνησης που είχε εγκαταλείψει τη Μαδρίτη) απασχολούνταν πολύ λίγο με αυτό. Η οργάνωση οφείλει να επαγρυπνεί για να μη λείψει τίποτα.

Είπαν επίσης ότι με την πειθαρχία αποφεύγονται η πτώση του ηθικού και η λιποταξία. Αυτό δεν είναι βέβαιο. Το θάρρος και ο φόβος εξαρτώνται από πάρα πολλές περιστάσεις, διότι το ίδιο άτομο μπορεί να φοβάται σε μια σύγκρουση και να συμπεριφέρεται σαν ήρωας σε μια άλλη. Πειθαρχία ή όχι, είναι το ίδιο πράγμα, αφού αποδείχτηκε πως εκείνοι που είναι στρατιωτικοποιημένοι είναι οι πρώτοι που φεύγουν. Και όταν παρουσιάζεται ο κίνδυνος, το άτομο που είναι αναρχικός, μαρξιστής ή ρεπουμπλικάνος κυριαρχείται από το ίδιο ένστικτο αυτοσυντήρησης και το βάζει στα πόδια ή προχωρεί.

Το πρόβλημα του μισθού

Να, τώρα ένα πρόβλημα που πιστεύουμε ότι είναι δουλειά της οργάνωσης να το λύσει. Οι εισηγητές της κυβέρνησης λένε ότι οι πολιτοφύλακες πρέπει να εξαρτώνται οικονομικά από αυτήν. Σε αυτό, πρέπει να απαντήσουμε πως στην αρχή οι φάλαγγες της Συνομοσπονδίας σχηματίζονταν κατά τρόπο αυθόρμητο και ξεκινούσαν για το μέτωπο. Κανένας δεν απασχολούνταν για μισθό, γιατί τα χωριά που έμεναν αυτοί οι μαχητές βοηθούσαν τις οικογένειες, που έτσι είχαν εξασφαλισμένη την ύπαρξή τους . Αλλά, έφτασε μια στιγμή που τα χωριά σταμάτησαν να τροφοδοτούν τις οικογένειες και άρχισαν τα αιτήματα. Υπήρξαμε πάντοτε εχθρικοί σε αυτό το μισθό των δέκα πεσετών, διότι το άτομο συνηθίζει να ζει από τα όπλα και γίνεται επαγγελματίας. Αυτός ο φόβος ήταν δικαιολογημένος, διότι αριθμός συντρόφων μας, θα μπορούσε κανείς να πει, ότι διαφθάρηκε. Εμείς λέμε πως εάν τα συνδικάτα μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των οικογενειών, να απαρνηθούμε τις δέκα πεσέτες και να μη θέλουμε να αγγίξουμε τίποτα. Αν όχι, τότε θα συνεχίσουμε να τις παίρνουμε όπως μέχρι τώρα.

Το ενιαίο συνδικάτο Σεγκόρμπε πρέπει να μας πει ότι είναι ολότελα σύμφωνο με τη δομή της Σιδερένιας φάλαγγας, της φάλαγγας Τόρρες – Μπενεντίτο και της Νο 23 (φάλαγγα Ντουρούτι). Η Σεγκόρμπε που είναι η ζώνη σύγκρουσης και κινητοποίησης αναγνώριζε ότι αυτή η δομή των πολιτοφυλάκων είναι αναγκαία, διότι μπορεί να κρίνει καλύτερα από την πλειοψηφία των αντιπροσωπειών που παραβρίσκονται στην ολομέλεια, γιατί, ακόμα περισσότερο, έχει σαν αντιπρόσωπο στην ολομέλεια μας μια συντρόφισσα που πέρασε στη Σιδερένια φάλαγγα περισσότερο από ένα μήνα, συνεργαζόμενη στην οργάνωση των εμπροσθοφυλακών.

Με αυτή την έννοια, γελάμε με αυτή την ενότητα διοίκησης, με αυτή τη στρατιωτικοποίηση που θέλουν να πραγματοποιήσουν στις συνομοσπονδιακές μας φάλαγγες. Και γελάμε γιατί, όπως σωστά είπε ένας σύντροφος της Σιδερένιας φάλαγγας, έχουμε κιόλας τη δομή μας και την ενότητα διοίκησης χωρίς να καταφύγουμε στη στρατιωτικοποίηση. Και την έχουμε γιατί είμαστε οι πρώτοι και καλύτεροι της περιοχής του Λεβάντε που ξεσηκωθήκαμε εναντίον του φασισμού και που τον εμποδίσαμε να καταλάβει (αρχικά στη Σεγκόρμπε, έπειτα στη Βαλένθια) αυτή την περιοχή και καθώς είμαστε οι πρώτοι έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε και να πληροφορούμε την ολομέλεια πώς λειτουργεί η Σιδερένια φάλαγγα.

Ο πολιτοφύλακας συνειδητό άτομο

Ο προηγούμενος που μίλησε από αυτό το βήμα άσκησε κριτική για τον τρόπο οργάνωσής μας. Θέλω να αναπτύξω περισσότερο το θέμα. Μια μονάδα ελεγχόμενη από την κεντρική διοίκηση που αποφασίζει για το πώς ένα άτομο πρέπει να λειτουργεί στον πόλεμο θα είναι πιο αποτελεσματική στη δράση, από τις πεποιθήσεις αυτού του ατόμου;

Γιατί σας το λέω: εκείνοι που αγανακτούν εναντίον της Σιδερένιας φάλαγγας, αγανακτούν επειδή αυτή κατεβαίνει και στα μετόπισθεν να κάνει την επανάσταση που δεν θέλουν να κάνουν, αυτοί, δεν ξέρουν τι λένε.

Ένας απλός πολιτοφύλακας έρχεται στη φάλαγγα διότι ξέρει ότι θα βρει σ ́ αυτή μια ηθική, επαναστατική και πνευματική ενότητα. Να, γιατί εμείς, που κατεβήκαμε πρώτοι στο πεδίο της μάχης, δε μπορούμε να επιτρέψουμε τώρα στο μαρξισμό και στην αστική δημοκρατία όπως χτες δεν επιτρέψαμε στην αντίδραση να επιχειρήσει την εκμηδένιση του καλύτερου επαναστατικού στρατοπέδου του Λεβάντε, δηλαδή, την καλύτερη επαναστατική και αναρχική σοδειά.

Για έναν λόγο ακόμα δεν μπορούμε να δεχτούμε την κεντρική διοίκηση. Γιατί οι στρατιωτικοί παραμένουν στην οπισθοφυλακή. Και εμείς, που έχουμε θαυμάσει το ηθικό των ομόσπονδων αδελφών μας, που ξέρουμε ότι μεταξύ τους υπάρχουν στοιχεία εκατό φορές περισσότερο από τα στρατιωτικοποιημένα, δε θέλουμε εμπόδια. Θέλουμε μόνο να θυμίσουμε αυτό το ψέμα που μας λέει ότι χωρίς κεντρική διοίκηση δε μπορεί κανείς να κερδίσει τον πόλεμο.

Η πρακτική των πολιτικών κομμάτων του παλιού καθεστώτος που θέλουν να δημιουργήσουν την κεντρική και ενιαία διοίκηση για να την δώσουν στους κόκκινους στρατούς τους, για να δημιουργήσουν μια δικτατορία τόσο μοιραία, ίσως όπως η προηγούμενη, βάζει την επανάσταση σε κίνδυνο. Εμείς δε μπορούμε να συγκατατεθούμε σε αυτό. Και πρέπει να πω ως προς αυτό το θέμα, ότι η ολομέλεια όλη, δυστυχώς άσχημα προσανατολισμένη από την περιφερειακή επιτροπή, είναι έτοιμη να προχωρήσει σ ́ ένα περιβάλλον καθαρά ρεφορμιστικό και πολιτικό. Να, γιατί πρέπει να ακουστεί η αδύνατη φωνή μας, διότι, αργότερα, όλοι θα πληρώσουμε τις συνέπειες αυτής της εξέλιξης.

Τα μέλη του ‘’ιταλικού τμήματος’’ της Φάλαγγας Ασκάζο είναι εθελοντές που έτρεξαν από διάφορα έθνη για να φέρουν τη συμβολή τους στην υπόθεση της ισπανικής ελευθερίας και στην υπόθεση της παγκόσμιας ελευθερίας. Έχοντας πάρει γνώση του διατάγματος που δημοσιεύτηκε από το Συμβούλιο της Τζενεραλιτέ (κυβέρνησης) το σχετικό με τη μεταβολή της σύστασης των πολιτοφυλάκων, επιβεβαιώνουν την αφοσίωση τους στην υπόθεση που τους έφερε στο μέτωπο του αντιφασιστικού αγώνα και δηλώνουν ότι:

1. Το διάταγμα της στρατιωτικοποίησης για το οποίο γίνεται λόγος δεν μπορεί να αναφέρεται παρά μόνο σε εκείνους που αποδέχονται τις αρχές που το δημοσίευσαν – μέτρο για την επικαιρότητα του οποίου, δεν θα κάνουμε καμιά εκτίμηση αρχής.

2. Αυτό επιβεβαιώνει την θέλησή μας αυτό το διάταγμα να μην εφαρμοστεί σε εμάς. Άλλωστε, εμείς διαβεβαιώνουμε με την απόλυτη καθαρότητα που είναι αναγκαία, ότι στην περίπτωση που οι αρχές θεωρήσουν ότι θα πρέπει να υποστούμε την εφαρμογή του, δεν μπορούμε παρά να θεωρήσουμε ότι δεν έχουμε καμιά δέσμευση και υποχρέωση να υπακούσουμε και διεκδικούμε πλήρη ελευθερία δράσης.

«Ο λαϊκός στρατός και τα συμβούλια στρατιωτών»

‘’Οι Γερμανοί σύντροφοι της διεθνούς ομάδας της φάλαγγας Ντουρούτι πήραν θέση πάνω στο θέμα της στρατιωτικοποίησης γενικά και ιδιαίτερα μέσα στη φάλαγγα. Οι σύντροφοι κατηγορούν ότι οι αποφάσεις για την πραγματοποίηση της στρατιωτικοποίησης έγιναν αντικείμενο επεξεργασίας χωρίς καμιά στενή επαφή με τα στοιχεία του μετώπου. Θεωρούν τα μέτρα που πάρθηκαν μέχρι τώρα σαν προσωρινά μέχρι τη δημιουργία ενός νέου ‘’στρατιωτικού κώδικα’’, που απαιτούν τη σύνταξή του να γίνει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα για να μπει τέλος στη σημερινή κατάσταση διαρκούς σύγχυσης. Οι Γερμανοί σύντροφοι προτείνουν να παρθούν υπόψη κατά τη σύνταξη αυτού του νέου κώδικα οι παρακάτω διεκδικήσεις:

1. Κατάργηση του χαιρετισμού.

2. Όμοιος μισθός για όλους.

3. Ελευθερία του τύπου (εφημερίδες του μετώπου ).

4. Ελευθερία συζήτησης.

5. Συμβούλια τάγματος (τρεις εκλεγμένοι αντιπρόσωποι κατά λόχο ).

6. Κανένας αντιπρόσωπος δε θα ασκεί λειτουργία διοίκησης.

7. Το Συμβούλιο τάγματος θα συγκαλεί μια γενική συγκέντρωση στρατιωτών, αν τα δύο τρίτα των αντιπροσώπων λόχων είναι αυτής της γνώμης.

8. Οι στρατιώτες κάθε μονάδας (συντάγματος), θα εκλέγουν μια αντιπροσωπεία τριών ανδρών της εμπιστοσύνης της μονάδας. Αυτοί οι άντρες εμπιστοσύνης θα μπορούν να συγκαλέσουν κάθε στιγμή μια γενική συνέλευση.

9. Ο ένας από αυτούς θα είναι αποσπασμένος στο γενικό επιτελείο (της ταξιαρχίας) σαν παρατηρητής.

10. Αυτή η δομή θα πρέπει να επεκτείνεται μέχρι τη γενική αντιπροσώπευση των συμβουλίων των στρατιωτών για το σύνολο του στρατού.

11. Το γενικό επιτελείο πρέπει να έχει έναν αντιπρόσωπο του γενικού συμβουλίου των στρατιωτών.

Πολεμικά συμβούλια εκστρατείας που να αποτελούνται αποκλειστικά από στρατιώτες. Σε περίπτωση κατηγορίας εναντίον βαθμοφόρων, θα παίρνει μέρος στο πολεμικό συμβούλιο ένας αξιωματικός.

Η ΑΜΥΝΑ ΤΗΣ ΜΑΔΡΙΤΗΣ

Νοέμβρης – Δεκέμβρης 1936

(Απόσπασμα από το βιβλίο του Πρυντομώ “Καταλονία 1935 – 1937”)

Την αναχώρηση της κυβέρνησης για τη Βαλέντσια που ήταν μια κούρσα δειλών και ηττοπαθών, ακολούθησε η διάθεση για ενότητα’ μια πραγματική ορμή ευθύνης και πρωτοβουλίας ανταποκρινόμενη στην έκκληση της επιτροπής άμυνας της Μαδρίτης. Καθένας κατάλαβε ότι κάτι είχε να κάνει, για το οποίο υπολόγιζαν σ ́ αυτόν. Καθένας κατάλαβε ότι μπορούσε να υπολογίζει στον άλλο για μια ειλικρινή αντίσταση και αντί μερικών ρητορικών ηρωικών επιθέσεων που τέλειωναν με διακηρύξεις εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, υπήρχε πραγματική δουλειά. Η μόλυνση της κυβέρνησης ήταν εμπόδιο στη πλατιά συμμετοχή στον αγώνα του λαού ενάντια στο φασισμό. Η αναχώρηση των υπουργών ήταν μια εξυγίανση.

Η άφιξη του Ντουρούτι με 5000 Καταλάνους πολεμιστές’ η σκληρή και γεμάτη ζωή προκήρυξή του από το ράδιο, με την οποία κακομεταχειριζόταν τους τεμπέληδες, τους ηττοπαθείς και τους ψευτοεπαναστάτες’ η προσφορά του σε κάθε κάτοικο της Μαδρίτης ενός ντουφεκιού ή ενός φτυαριού και η πρόσκληση σε όλους να σκάψουν χαρακώματα και να φτιάξουν οδοφράγματα, όλα αυτά συντέλεσαν στο να δημιουργηθεί ένα είδος ευφορίας φλογερής και χαρούμενης που τα ψεύτικα ανακοινωθέντα και οι ψεύτικοι λόγοι της κυβέρνησης υπήρξαν ανίκανοι να υποκινήσουν.

Μέχρι τότε, δεν είχαν οργανώσει ούτε την άμυνα ούτε είχαν εκκενώσει την πόλη από τους ανήμπορους κατοίκους επειδή φοβούνταν τον κλονισμό του ηθικού. Ο Ντουρούτι και η Επιτροπή άμυνας μεταχειρίστηκαν τους κατοίκους της Μαδρίτης σαν ανθρώπους και αυτοί συμπεριφέρθηκαν σαν άνθρωποι. Η CNT που συμπεριλάμβανε στη Μαδρίτη τα ριζοσπαστικότερα στοιχεία της εργατικής τάξης, δίνει το παράδειγμα κινητοποιώντας όλα τα μέλη της για τη δημιουργία μιας ταξιαρχίας, κατασκευής οχυρών και άλλων ανάλογων σχηματισμών.

Η παρακάτω διακήρυξη δημοσιεύτηκε από την καθημερινή εφημερίδα που κυκλοφορούσε στη Μαδρίτη η CNT:

‘’Η τοπική Ομοσπονδία των ενιαίων συνδικάτων της Μαδρίτης, των οποίων η ευθύνη είναι δεμένη με την τύχη της αντιφασιστικής πάλης, κινητοποίησε χτες, Δευτέρα, όλους τους ελεγχόμενους από αυτή εργαζόμενους για να συμβάλλουν, κατά τρόπο αποφασιστικό, στην πάλη εναντίον των στασιαστών στα περίχωρα της πρωτεύουσας της δημοκρατίας. Όλα τα έργα που δεν έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο σταμάτησαν και σαράντα χιλιάδες εργάτες μέλη της Ομοσπονδίας είναι σήμερα στα όπλα στη Μαδρίτη για να βοηθήσουν την κυβέρνηση.

Η φασιστική απόπειρα θα σπάσει μπροστά στο χαράκωμα το φτιαγμένο με τη σάρκα των προλετάριων, αν αυτή δε νικηθεί πριν από τα όπλα μας, που κάθε ημέρα δυναμώνουν και γίνονται πιο αποφασιστικά. Τώρα έχουμε απαλλαγεί από όλους τους προδότες. Ο λαός, τον Ιούλη επιτέθηκε εναντίον των φασιστικών φωλιών με τον μαχητικό αυθορμητισμό του και επαναστατικό του θάρρος. Ύστερα από τρεις μήνες μάχες έχει γίνει πιο εμπειροπόλεμος και θα εκμηδενίσει οριστικά τους προδότες. Ας ενεργοποιηθούμε, σύντροφοι, και θα νικήσουμε!’’

Η άμυνα της Μαδρίτης προξενεί μια σύγκρουση των μεθόδων πάλης που μεταχειρίζονταν τα μέλη της ομοσπονδίας και οι οπαδοί της πλήρους ελευθερίας και των κυβερνητικών και σταλινικών μεθόδων. Αποδείχτηκε από την πείρα, πως ο τρόπος που μεταχειρίζονταν τους ανθρώπους στις αναρχικές μονάδες δεν έβλαπτε σε τίποτα τη μαχητική αξία και την καλή οργάνωση των υπηρεσιών. Αυτή ήταν η αιτία, που ένας μεγάλος αριθμός διεθνών προλετάριων που είχαν στρατευθεί κάτω από τη ρώσικη εξουσία, εγκατέλειψε τους σχηματισμούς του, για να ευθυγραμμιστεί με τον Ντουρούτι. Η επιθυμία να τους μεταχειρίζονται σαν συνειδητούς πολίτες και όχι σαν ‘’κρέας για τα κανόνια’’, έκανε τους πολιτοφύλακες της CNT και της FAI έναν πόλο έλξης για όλες τις τάσεις. Έχοντας συνείδηση του ρόλου τους σαν εκπαιδευτών και αισθανόμενοι σαν θεματοφύλακες της επαναστατικής ψυχής και τιμής, οι οργανωτές της CNT έβαλαν σε εφαρμογή τις θέσεις τους που αφορούσαν τον αντιμιλιταρισμό και την αυτοπειθαρχία. Η προπαγάνδα τους, ενθαρρυμένη και ενισχυμένη από τις νίκες και τις κατακτήσεις στα διάφορα μέτωπα των πολεμικών συρράξεων, πήρε το προβάδισμα. Να, τι λέει μια προκήρυξη του Νοέμβρη:

(...) ‘’Γνωρίζοντας τη ψυχολογία του λαού μας, ξέρουμε ότι ο στρατιώτης της επανάστασης δε θα πολεμήσει κατά τρόπο αποτελεσματικό, αν τον προσηλυτίσουν σε μια μηχανική δράση χωρίς ψυχή, κάτω από την αλύγιστη πειθαρχία ενός κώδικα που δε μιλάει ούτε για δικαίωμα ούτε για καθήκον, αλλά για υπακοή και τιμωρία. Εδώ οι παλιές φόρμουλες είναι απαράδεκτες γιατί δεν υπαγορεύτηκαν από ένα λαό που υπερασπίζεται τον εαυτό του. Προοριζόταν για την υποδούλωση του λαού, για την υπεράσπιση των εκμεταλλευτριών τάξεων που χρησιμοποιούν την ένοπλη δύναμη για την προστασία των συμφερόντων τους και των προνομίων τους’’.

(...) ‘’Ο ισπανικός στρατός που εξαφανίστηκε στις 19 Ιούλη, όποια κι αν υπήρξε η αυστηρότητα του στρατιωτικού του κώδικα, δεν έλαμπε καθόλου για την πειθαρχία του ούτε για το θάρρος του ούτε για την οργάνωσή του. Η αστική δημοκρατία δεν πρέπει να ξαναβρεί πια τους κυβερνήτες της ούτε να ξανακατασκευάσει ένα νέο στρατό. Η προλεταριακή επανάσταση που ετοιμαζόμαστε να κάνουμε δεν πρέπει να πάει να βρει υλικά στις εθνικές, πολιτικές, στρατιωτικές ή κοινωνικές επιβιώσεις που είναι αντίθετες στην ανάπτυξή της’’.

(...) ‘’Η επαναστατική πειθαρχία είναι γεννημένη στη βάση του συνειδητού καθήκοντος και όχι του καταναγκασμού. Η πιο αυστηρή τιμωρία που μπορεί να αξίζει ένας σύντροφος που αρνείται να εκτελέσει το καθήκον του μέσα στην προλεταριακή, επαναστατική κοινωνία , στο στρατιωτικό ή στο οικονομικό πεδίο, είναι να υποστεί την περιφρόνηση, την απομόνωση και τελικά την απομάκρυνσή του από μια κοινωνία όπου δεν έχουν θέση τα παράσιτα”.

Μιλάει ο Ντουρούτι

(Απόσπασμα από τα ‘’ τετράδια ελεύθερης γης ‘’, του Αντρέ Πρυντομώ, 1937)

Είμαι ικανοποιημένος από τη φάλαγγα. Οι σύντροφοί μου είναι καλά εξοπλισμένοι και όταν έρχεται η ώρα, όλα λειτουργούν σαν μια καλή μηχανή. Δε θέλω να πω με αυτό πως παύουν να είναι άνθρωποι. Οι σύντροφοί μας στο μέτωπο ξέρουν για τι και για ποιον πολεμούν. Αισθάνονται επαναστάτες, δεν παλεύουν για να υπερασπίσουν νέους νόμους που τους έχουν περισσότερο ή λιγότερο υποσχεθεί, αλλά για την κατάκτηση του κόσμου, των εργοστασίων, των εργαστηρίων, των μεταφορικών μέσων, του ψωμιού τους, της νέας κουλτούρας. Ξέρουν ότι η ζωή τους εξαρτάται από τον θρίαμβο.

Κάνουμε κατά τη γνώμη μου, τον πόλεμο και την επανάσταση ταυτόχρονα, γιατί το απαιτούν οι περιστάσεις. Τα επαναστατικά μέτρα δεν παίρνονται μόνο στη Βαρκελώνη, αλλά επίσης και από τις γραμμές της φωτιάς. Σε όλα τα χωριά που απελευθερώνονται, αρχίζουμε να αναπτύσσουμε την επανάσταση. Είναι ο καλύτερος από τους πολέμους μας και όταν τον σκέφτομαι, λογαριάζω περισσότερο την ευθύνη μου. Από τις πρώτες γραμμές μέχρι τη Βαρκελώνη υπάρχουν μόνο μαχητές που παλεύουν για τον πόλεμο και την επανάσταση.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ζητήματα που επιβάλλει η επικαιρότητα είναι η πειθαρχία. Μιλούμε πολύ γι ́ αυτήν, αλλά λίγοι δουλεύουν σ ́ αυτό το σκοπό. Για μένα, η πειθαρχία δεν έχει άλλη σημασία από την αντίληψη που έχει κανείς για την ευθύνη του. Είμαι εχθρός της πειθαρχίας του στρατώνα, εκείνης που οδηγεί στην αποκτήνωση, στον τρόμο και τη μηχανιστική δράση. Ούτε ακόμα, δέχομαι τη λαθεμένη άποψη που λέει ότι καταπιέζεται η ατομική ελευθερία. Δεν πρέπει στις σημερινές στιγμές του πολέμου να επικρατήσει η άποψη αυτή, που κατά τη γνώμη μου είναι πρόσχημα που καταφεύγουν σ’ αυτή μόνο οι δειλοί. Τα μέλη της φάλαγγας που είναι μέλη και της Συνομοσπονδίας (CNT), αποδέχονται και υλοποιούν τις αποφάσεις των επιτροπών πολέμου που προτείνονται από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους. Κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες των αντιπροσώπων που διάλεξαν. Καμιά επιχείρηση δε μπορεί να γίνει με άλλο τρόπο. Αν εμείς ξέρουμε πως έχουμε απέναντι μας διστακτικούς, τότε μιλάμε στη συνείδηση τους και στο φιλότιμό τους. Κατά αυτό τον τρόπο θα τους κάνουμε καλούς συντρόφους.

Είμαι ικανοποιημένος από τους συντρόφους που με ακολουθούν. Ελπίζω κι αυτοί επίσης να είναι ευχαριστημένοι από εμένα. Δεν τους λείπει τίποτα. Έχουν να φάνε, να διαβάσουν, έχουν επαναστατικές συζητήσεις. Δεν υπάρχουν σε μας αργόσχολοι. Συνέχεια κατασκευάζουμε χαρακώματα.

Θα κερδίσουμε τον πόλεμο, σύντροφοι!”

Το πνεύμα του Ντουρούτι

(Από τον Καρλ Αϊνστάιν)

Η φάλαγγα Ντουρούτι έμαθε το θάνατο του Ντουρούτι τη νύχτα, χωρίς πολλά λόγια. Η αυτοθυσία και η αυταπάρνηση είναι πράγμα συνηθισμένο ανάμεσα στους συντρόφους του Ντουρούτι. Μια φράση, όμως, μουρμουριζόταν: ‘’ Ήταν ο καλύτερος μεταξύ μας ‘’ . Μια κραυγή ξέσκιζε ταυτόχρονα την νύχτα: ‘’Θα εκδικηθούμε γι’ αυτόν‘’. Αυτό εκφράζανε οι σύντροφοι. Το σύνθημα της μέρας ήταν: ‘’Εκδίκηση ‘’.

Ο Nτουρούτι είχε καλά καταλάβει το νόημα της ανώνυμης δουλειάς. Ανωνυμία και κομμουνισμός είναι ένα. Ο σύντροφος Ντουρούτι δρούσε χωρίς τη ματαιοδοξία που διακρίνει τις βεντέτες της αριστεράς. Ζούσε με τους συντρόφους και πολεμούσε στο πλευρό τους. Φωτεινό παράδειγμα που μας γέμιζε από ενθουσιασμό. Εμείς δεν είχαμε στρατηγό. Είχε το πάθος του μαχητή, τη βαθιά μετριοπάθεια, την ολοκληρωτική εξαφάνιση του ατόμου του μπροστά στη μεγάλη υπόθεση της επανάστασης που έλαμπε στα όμορφα μάτια του, πλημμύριζε τις καρδιές μας που χτυπούσαν ταυτόχρονα με τη δική του, που συνεχίζει να ζει για μας στο βουνό. Πάντοτε θα ακούμε τη φωνή του: ‘’Αντελάντε! Αντελάντε! ‘’(Εμπρός! Εμπρός! ). Ο Ντουρούτι δεν ήταν ένας στρατηγός, ήταν ο σύντροφος μας.

Οι σύντροφοι συγκεντρώνονταν στην τέντα του. Τους εξηγούσε τη σημασία των μέτρων και συζητούσε μαζί τους. Ο Ντουρούτι δεν διοικούσε’ έπειθε. Μόνο η πεποίθηση ότι ένα μέτρο ήταν καλοβασισμένο εγγυάται μια καθαρή και αποφασιστική δράση. Σε μας ο καθένας γνώριζε τις αιτίες της δράσης του και ταυτιζόταν μαζί της. Και εξ’ αιτίας αυτού, ο καθένας έδινε με κάθε τρόπο, αυτό που χρειαζόταν για να πετύχει αυτή η δράση. Ο σύντροφος Ντουρούτι μας έδωσε το παράδειγμα.

Ο στρατιώτης υπακούει από ένα αίσθημα φόβου και κοινωνικής κατωτερότητας. Πολεμάει ασυνείδητα. Έτσι πάντοτε πολέμησαν οι στρατιώτες για τα συμφέροντα των κοινωνικών τους αντιπάλων, καπιταλιστών. Οι φτωχοί διάβολοι που πολεμούν στο πλευρό των φασιστών είναι ένα παράδειγμα για λύπηση. Ο πολιτοφύλακας πολεμάει πριν από όλα για το προλεταριάτο. Θέλει να πραγματοποιήσει την νίκη των εργαζομένων τάξεων. Οι φασίστες στρατιώτες πολεμούν, για το συμφέρον μιας παρακμασμένης μειοψηφίας, των εχθρών τους. Ο πολιτοφύλακας για το μέλλον της δικής του τάξης. Αυτός ο τελευταίος φαίνεται, άρα, πως είναι πιο έξυπνος από το στρατιώτη. Η φάλαγγα Ντουρούτι είναι πειθαρχημένη από το ιδανικό της και όχι από την πορεία με το βήμα της χήνας.

Παντού όπου μπαίνει η φάλαγγα, γίνεται κολεκτιβοποίηση.

Η γη δίνεται στο σύνολο. Από δουλοπάροικοι που ήταν, οι αγρότες προλετάριοι έγιναν ελεύθεροι άνθρωποι. Πέρασαν από το φεουδαρχισμό της υπαίθρου στον κομμουνισμό με πλήρεις ελευθερίες. Ο πληθυσμός εφοδιάζεται σε ρουχισμό και τροφή από τη φάλαγγα. Αυτή ενσωματώνεται στη χωριάτικη κοινότητα όσο αυτή παραμένει στον τόπο.

Η επανάσταση επιβάλλει στη φάλαγγα μια αυστηρότερη πειθαρχία από εκείνη που θα μπορούσε να της επιβάλλει η στρατιωτικοποίηση. Καθένας αισθάνεται υπεύθυνος για την επιτυχία της κοινωνικής επανάστασης, που είναι στο κέντρο της πάλης μας, και που θα την καθορίσει και στο μέλλον όπως και στο παρελθόν. Δεν πιστεύω ότι οι στρατηγοί ή ο στρατιωτικός χαιρετισμός θα μας εντύπωναν με τη δύναμη της επανάληψης μια στάση πιο σύμφωνη με τις σημερινές ανάγκες. Λέγοντας αυτό, έχω την πεποίθηση ότι ερμηνεύω τη σκέψη του Ντουρούτι και των συντρόφων.

Δεν αρνιόμαστε τον παλιό μας αντιμιλιταρισμό, την υγιή μας περιφρόνηση προς το σχηματικό μιλιταρισμό που μόνο στους καπιταλιστές έφερνε πλεονεκτήματα. Για να ευνοηθεί αυτός ο σχηματικός μιλιταρισμός εμπόδισαν τους προλετάριους να εκπαιδευτούν και τους κράτησαν σε μια κοινωνική κατωτερότητα. Ο στρατιωτικός επαγγελματίας έπρεπε να σπάει τη θέληση και την πνευματικότητα των προλετάριων. Στο τέλος του λογαριασμού πολεμάμε εναντίον των στασιαστών στρατηγών. Αυτό αποδείχνει μόνο του την αμφίβολη αξία της στρατιωτικής πειθαρχίας.

Εμείς δεν υπακούουμε σε κανένα στρατηγό. Επιδιώκουμε την πραγματοποίηση ενός κοινωνικού ιδανικού που θα επιτρέπει, δίπλα σε πολλούς άλλους νεωτερισμούς ακριβώς αυτή την ανώτατη εκπαίδευση της προλεταριακής προσωπικότητας. Η στρατιωτικοποίηση, αντίθετα, ήταν και παραμένει ένα μέσο με το οποίο επιχειρείται η μείωση της προσωπικότητας. Καταλαβαίνει κανείς το πνεύμα της φάλαγγας Ντουρούτι όταν καταλάβει ότι αυτή θα παραμένει πάντα η θυγατέρα και ο υπερασπιστής της προλεταριακής επανάστασης. Η φάλαγγα ενσαρκώνει το πνεύμα του Ντουρούτι και της CNT και ο Ντουρούτι συνεχίζει να ζει δια μέσου αυτής’ η φάλαγγα του θα διαφυλάξει πιστά την κληρονομιά της. Πολεμάει μαζί με όλους τους προλετάριους για τη νίκη της επανάστασης. Έτσι θα τιμήσουμε τη μνήμη του νεκρού συντρόφου μας, του Ντουρούτι.

Σημειώσεις:

1) Όλα τα κείμενα προέρχονται από το βιβλίο «Το ζήτημα της οργάνωσης»

2) Για τη Σιδερένια Φάλαγγα: Η διαθήκη ενός επαναστάτη

Σύντομη βιογραφία από τον Ramon Liarte και εισαγωγή από την Kate Sharpley Library. Μετάφραση από τον Paul Sharkey. Η μπροσούρα είναι 36σέλιδη και το εξώφυλλο είναι του Josh MacPhee

------------

Ο Elias Manzanera βοήθησε στη συγκρότηση των αναρχικών πολιτοφυλακών της Βαλένθια, γνωστές με το όνομα Σιδερένια Φάλαγγα, με κύριο αντικείμενο την κοινωνική επανάσταση εναντίον της στρατιωτικής και φασιστικής εξέγερσης τον Ιούλη του 1936 με την οποία άρχισε ο ισπανικός Εμφύλιος Πόλεμος. Η Σιδερένια Φάλαγγα ήταν η περισσότερο αδιάλλακτη και περισσότερο επίφοβη από τις αναρχικές πολιτοφυλακές. Ο Manzanera υπηρέτησε στην Πολεμική της Επιτροπή και στην μπροσούρα αυτή ενθυμείτε και τα επιτεύγματα της Φάλαγγας και τους συντρόφους του που έπεσαν μαχόμενοι, όχι μόνο εναντίον του φασισμού, αλλά και για την αναρχία.

«Η στάση του Manzanera όλο αυτό το διάστημα είναι αξιοσημείωτη. Πρώτον, γιατί έχει μια έντονη υπερηφάνεια και για το ότι συνδέθηκε με τη Σιδερένια Φάλαγγα και για τον τόπο καταγωγής του. Δεύτερον, διέθετε έναν αγνό και φλογερό ιδεαλισμό που καθοδήγησε αυτόν και τόσους άλλους από τους συντρόφους του: η αστική κοινωνία είχε σχεδόν καταρρεύσει και μια νέα κοινωνία δεν είχε καμία ανάγκη από αστικά κατάλοιπα. Η γλώσσα που χρησιμοποιεί έρχεται από άλλες εποχές όταν «ανθρωπιά» σήμαινε «αξιοπρέπεια». Τώρα λένε «Κάνε το σωστό».

Όσοι εξοπλίστηκαν νίκησαν τη στρατιωτική εξέγερση αλλά η «δημοκρατική” αστική τάξη και οι σύμμαχοί της του Κομμουνιστικού Κόμματος εργάστηκαν σιωπηλά κατά της επανάστασης. Η Σιδερένια Φάλαγγα ήταν ένας από τους αγαπημένους τους στόχους. Για να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα της εξουσίας, οι κομμουνιστές καταστρέφοντας κολλεκτίβες και σκοτώνοντας αγρότες, «αποκαθιστούσαν την τάξη» και οι αναρχικοί που τις υπεράσπιζαν ονομάστηκαν «ανεξέλεγκτοι».

Για τον οποιοδήποτε που ήταν απρόθυμος να φωνάζει «Πιστεύω στην εξουσία και θέλω να έχω τη μούρη μου χωμένη στη σκάφη» πάντα υπάρχει κάποιο καλό κόλπο για να διαχωριστούν οι αναρχικοί αντίπαλοί σου σε καιροσκόπους ιδεαλιστές και εγκληματίες οπορτουνιστές. Αλλά η Σιδερένια Φάλαγγα δεν ήταν ούτε «ληστές» ούτε «άγιοι». Ήσαν επαναστάτες που γνώριζαν πολύ καλά ποιοι ήταν οι εχθροί τους. Γι’ αυτό το λόγο, η μακρά και επίπονη οδύσσειά τους πρέπει να γίνει αντικείμενο μελέτης.

Διατίθεται από την Kate Sharpley Library, στις διευθύνσεις BM Hurricane, London, WC1N 3XX και PMB 820, 2425 Channing Way, Berkeley CA 94704, USA και από αναρχικά βιβλιοπωλεία ανά τον κόσμο

www.katesharpleylibrary.net

* Το κείμενο αυτό είναι μέρος του προλόγου της μπροσούρας αυτής του Elias Manzanera και δημοσιεύεται στο υπό έκδοση νέο τεύχος (Νο 46-47) του δελτίου της αναρχικής βιβλιοθήκης-αρχείου Kate Sharpley Library από το Λονδίνο. Δημοσιεύτηκε στο www.anarkismo.net και www.ainfo.ca Ελληνική μετάφραση «Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης», Μελβούρνη, 10/7/2006.