Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επαναστάτες μαχνοβίτες κατηγορούνται για την οργάνωση πογκρόμ στην Ουκρανία. Επί του παρόντος, μετά τη δολοφονία του Semyon Petlyura, ηγέτη και ήρωα της ημι-αστικής Ουκρανίας, η κατηγορία αυτή ανανεώνεται όλο και πιο επιθετικά και πιο αποκρουστικά από ποτέ.
Η εβραϊκή κοινότητα, και ειδικά οι Εβραίοι σοσιαλιστές, πρέπει, κατά την άποψή μου, να εξετάσουν αυτό το γεγονός πολύ σοβαρά. Είναι ακόμη σημαντικότερο ότι ο εβραϊκός λαός στο σύνολό του ενδιαφέρεται για το θέμα αυτό. Επειδή μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν χωρίς δισταγμό και χωρίς να υποβαθμίζουν τον εαυτό τους, να κατονομάσουν ειλικρινά τους αληθινούς δράστες των πογκρόμ αυτών που προκάλεσαν τους θανάτους δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων μεταξύ του ειρηνικού εβραϊκού πληθυσμού της Ουκρανίας. Με αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι εκείνοι που θεωρούν τον εαυτό τους προοδευτικό θα εξοπλίζονταν από πριν ενάντια στον κίνδυνο της διάπραξης μιας μεγάλης αδικίας με το να εξαπολύσουν μια επαίσχυντη συκοφαντία εναντίον των επαναστατών εξεγερμένων αγροτών, των Μαχνοβιτών. Αν οι Εβραίοι σοσιαλιστές και οι πολιτικοί άνδρες γενικά έριχναν μια σοβαρή ματιά σε αυτές τις δόλιες συκοφαντίες, δεν θα επέτρεπαν να εμφανιστούν στις στήλες του εβραϊκού Τύπου, όπως και αυτές που διαβάζω στο άρθρο με τίτλο: "Δέκα χρόνια φυλάκισης για τους διοργανωτές των πογκρόμ”, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Parisier Haint” (“Το Παρίσι Σήμερα”), στις 13 Ιούνη, και στην εφημερίδα “Volkszeitung” (“Ημερησία του Λαού”) που δημοσιεύθηκε στην Πολωνία (στις 14 Ιούνη. Εκεί βρίσκει κανείς το ακόλουθο: "Ουκρανικό δικαστήριο καταδίκασε τους δύο αδελφούς Karetnik σε θάνατο ... Ο μεγαλύτερος ήταν το δεξί χέρι του γνωστού αταμάνου Μαχνό, ο οποίος τον όρισε διοικητή του Ζαπορόζιε (1). Ήταν ένας από τους δράστες των πιο αιματηρών πογκρόμ της Ουκρανίας ... ˮ κλπ. Αλλά όλα αυτά είναι ένας ποταμός ψεμάτων.
Ο γηραιότερος των αδελφών Karetnik, Semyon, (2) εκτελέστηκε από τους μπολσεβίκους τον Νοέμβριο του 1920 επειδή αρνήθηκε να υπογράψει μια εντολή που του δόθηκε χωρίς ούτε εγώ ούτε το Επαναστατικό Συμβούλιο των Μαχνοβιτών ανταρτών να γνωρίζουμε τι έλεγε. Αυτή η εντολή διέταζε τελικά τον κυρίως στρατό των ανταρτών να παραδώσει τον οπλισμό του στον Μπολσεβίκικο Κόκκινο Στρατό. Έτσι, είναι αδύνατο το μπολσεβίκικο δικαστήριο να τον δικάσει τώρα, το 1926.
Οι δύο αδελφοί Karetnik πάντοτε πολέμησαν έντιμα στις πρώτες τάξεις των μαχνοβιτών ανταρτών δίπλα-δίπλα με τους Εβραίους της εργατικής τάξης, εκ των οποίων συμμετείχαν πολλοί στον επαναστατικό αγροτικό στρατό των ανταρτών. Αγωνίστηκαν μαζί μας για την ελευθερία και την ανεξαρτησία όλων των εργαζομένων, άσχετα από εθνικότητα.
Ο γηραιότερος, ο Semyon Karetnik, ήταν ο άμεσος συνεργάτης μου από τα τέλη του 1919. Πριν από αυτό κατείχε πολλές σημαντικές θέσεις στη διοίκηση. Και δεν υπάρχει ούτε ένας μεταξύ των Ουκρανών Εβραίων που τον γνώριζαν που θα τον χαρακτήριζαν ως οργανωτή πογκρόμ. (Μια εξαίρεση, βέβαια, θα είναι εκείνοι οι Μπολσεβίκοι που, συκοφαντώντας τους Μαχνοβίτες, ακολουθούν σκόπιμα την πολιτική του κόμματός τους). Αντίθετα, ο Semyon ήταν ένας από εκείνους που αγωνίστηκαν κατά των πογκρόμ όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις, εξοντώνοντας τους αντισημίτες κακοποιούς και δολοφόνους. Ήταν υπό την ιδιότητα αυτή που το όνομά του ήταν γνωστό όχι μόνο μεταξύ των ανταρτών, αλλά πολύ πέρα - στη μεγάλη έκταση της Ουκρανίας.
Στο μέλλον, ο κόσμος θα μάθει την ιστορία του αγώνα ενάντια στον αντισημιτισμό και τα πογκρόμ στην Ουκρανία που καθοδηγούσαν οι Μαχνοβίτες αντάρτες. Τότε οι εργαζόμενοι θα μάθουν επίσης για τον ρόλο των δύο αδελφών Karetnik σε αυτόν τον αγώνα, ιδιαίτερα του μεγαλύτερου, και θα απαντήσουν στους συκοφάντες τους με αυτά τα λόγια που λέω και εγώ τώρα: μόνο ένας ανεύθυνος μπάσταρδος ή ένας σκόπιμος ψεύτης μπορεί να χαρακτηρίσει τον Semyon Karetnik οργανωτή πογκρόμ.
30 Ιούνη 1926
Νέστορ Μαχνό
Σημειώσεις
1) Ζαπορόζιε. Περιφέρεια της Ουκρανίας.
2) Οι αδελφοί Karetnik. Ο μικρότερος αδελφός ήταν ο Khariton (γεννημένος το 1904), οπότε μπορεί να ήταν πολύ νέος για να είναι ενεργός στο μαχνοβίτικο κίνημα. Ο Panteleimon γεννήθηκε το 1898 και κατείχε σημαντικές θέσεις στον στρατό των ανταρτών. Αξίζει να σημειωθεί πως παρ’ ότι ο Μαχνό γράφει το όνομα της οικογένειας ως "Karetnik" και έτσι βρίσκεται σε μεγάλο μέρος της βιβλιογραφίας, η σωστή εκδοχή είναι “Karetnikov”. Ο Panteleimon και ο Khariton συνελήφθησαν το 1925 και κατηγορήθηκαν για ληστεία ενός μύλου (από όπου έκλεψαν σιτάρι) το φθινόπωρο του 1921 μαζί με άλλα τρία άτομα (συμπεριλαμβανομένης της συζύγου του Panteleimon). Όταν κηρύχθηκαν ένοχοι το 1926, οι δύο αδελφοί καταδικάστηκαν “στην υψηλότερη ποινή”, που.μετά από αμνηστία, μετατράπηκε αργότερα σε 10 χρόνια φυλάκισης για τον Panteleimon και έξι χρόνια για τον Khariton (λόγω του νεαρού της ηλικίας του). Στην πραγματικότητα, ο Panteleimon απελευθερώθηκε με εγγύηση το 1928. Η σύζυγός του δεν έπρεπε να εκτίσει κάποια ποινή επειδή, ως αναλφάβητη και έχοντας να φροντίσει μικρά παιδιά, δεν θεωρήθηκε κίνδυνος για το καθεστώς. Ο Panteleimon εκτελέστηκε το 1937.
***
Ο Cherikover για τη στάση του Μαχνό σχετικά με τα πογκρόμ
Στο βιβλίο του, ο Βολίν παραθέτει αποσπάσματα από τα συμπεράσματα του Cherikover, ειδικού ερευνητή για τα πογκρόμ και τις δράσεις εναντίον των Εβραίων της Ουκρανίας: “Η στάση του Μαχνό δεν πρέπει να συγκριθεί με τη συμπεριφορά των άλλων στρατευμάτων που δρούσαν στη Ρωσία κατά τη διάρκεια των γεγονότων του 1917-1921. Σε δύο σημεία μπορώ να σας προσφέρω απολύτως επίσημες διαβεβαιώσεις: 1) Δεν μπορεί να είναι τυχαίο το γεγονός ότι από όλα αυτά τα στρατεύματα, συμπεριλαμβανομένου του Κόκκινου Στρατού, ήταν ο στρατός του Μαχνό που συμπεριφερόταν καλύτερα στον πολίτη γενικά και κυρίως στον εβραϊκό πληθυσμό. Έχω πολλές αδιάσειστες μαρτυρίες γι’ αυτό. Σε σύγκριση με τα υπόλοιπα στρατιωτικά σώματα, το ποσοστό των δικαιολογημένων καταγγελιών κατά του μαχνοβίτικου στρατού είναι ασήμαντο.
2) Ας μην μιλήσουμε για πογκρόμ που υποτίθεται ότι οργανώθηκαν ή ενθαρρύνθηκαν από τον ίδιο τον Μαχνό. Αυτό είναι κακεντρέχεια ή λάθος. Τίποτα τέτοιο δεν συνέβη”.
Πηγή: “Nestor Makhno: Ο Κοζάκος της Αναρχίας”, του Alexandre Skirda (p339) Το απόσπασμα από τον Cherikover μπορεί επίσης να βρεθεί στη σελίδα 699 της "Άγνωστης επανάστασης” του Voline. Η μόνη σημαντική διαφορά είναι ότι η πρώτη γραμμή που αναφέρθηκε παραπάνω λέει: “Αλλά χαίρομαι που μπορώ να πω με βε- βαιότητα ότι, γενικά, η συμπεριφορά του στρατού του Μαχνό δεν μπορεί να συγκρι- θεί με τη συμπεριφορά των άλλων στρατευμάτων που δρούσαν στη Ρωσία κατά τα γεγονότα του 1917-21”. [KSL]
*Δημοσιεύτηκε αρχικά στη γαλλική αναρχική εφημερίδα “Le Libertaire", στις 27 Αυγούστου 1926, σελίδα 2. Αγγλική μετάφραση: Malcolm Archibald. Εμείς το πήραμε από την Kate Sharpley Library (KSL) στον σύνδεσμο https://www.katesharpleylibrary.net/573pfz?fbclid=IwAR3krXpCXVv8C3uGdx5jVhv3aHhL3cgHzDzqXRfUCb- DLDFQRMmRhCDNwARY
**Ελληνική μετάφραση: Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”, Δεκέμβρης 2019.
