Ο Antonio Téllez, ήταν ένας από τους κορυφαίους συντελεστές της νεότερης γενιάς που προσχώρησαν στο ισπανικό Ελευθεριακό Κίνημα. Πέθανε στο Perpignan, γαλλική μεθοριακή πόλη, στην οποία είχε εγκατασταθεί κατά τη διάρκεια της αναγκαστικής του εξορίας στη Γαλλία, μια πόλη οι άνθρωποι της οποίας ξέρουν τόσα πολλά για απόπειρες διαφόρων αναρχικών σχημάτων για την ανατροπή του Φράνκο.
Μαζί με ανθρώπους όπως ο Octavio Alberola, ο Eduardo Pons Prades και άλλους, ο Antonio Téllez ανήκε σε μια φουρνιά ελευθεριακών αγωνιστών που μας δίδαξαν με πρακτικό τρόπο καθώς και διαμέσου των ερευνών τους ότι υπήρξαν μερικοί άνθρωποι οι οποίοι αρνήθηκαν να παραδοθούν. Και αυτό έγινε κυρίως, σε μεγάλο βαθμό, με τις προσπάθειες και τις απόπειρές τους να αντισταθούν στη δικτατορία, έτσι που μπορούμε σήμερα να μιλάμε με κάποια σιγουριά για την ανάκτηση της ιστορικής μνήμης. Μας έδειξαν το δρόμο.
Ο Antonio Tellez Solá γεννήθηκε στην Ταραγκόνα στις 18 Γενάρη 1921 και ήταν μόλις 16 ετών όταν αφιερώθηκε στον αγώνα κατά του φασισμού. Έχοντας στρατολογηθεί στο Δημοκρατικό Στρατό, συμμετείχε σε μάχες και άλλες δραστηριότητες σε διάφορα μέτωπα μέχρι τον Φεβρουάριο του 1939, όταν, με χιλιάδες άλλους αντιφρανκιστές αγωνιστές αναγκάστηκε να περάσει τα σύνορα στη Γαλλία.
Στην ηλικία των 18, με το νεανικό του σθένος μπολιασμένο με παραδειγματικές προσπάθειες και ανιδιοτέλεια που είχε δει στο πεδίο της μάχης, υπέμεινε την άθλια πολιτική των γαλλικών Αρχών σε βάρος των ηττημένων, μεταφερόμενος σε ένα από τα πολλά στρατόπεδα συγκέντρωσης που δημιουργήθηκαν για να "καλωσορίσουν" ανθρώπους που είχαν αντισταθεί στο ναζί-φασισμό επί τρία χρόνια.
Στο γαλλικό έδαφος, και με την επικείμενη έλευση των συμμαχικών δυνάμεων, ο ίδιος, όπως και άλλα ηγετικά στελέχη του ελευθεριακού κινήματος, όπως ο Cipriano Mera ή Juanel, προσχώρησε στην αντίσταση και βοήθησε στην απελευθέρωση της πόλης της Ροντέζ.
Τον Οκτώβριο του 1944, με την ήττα του γερμανικού στρατού στη Ρωσική εκστρατεία, ο Tellez πήρε μέρος σε εισβολή ανταρτών στην Ισπανία μέσω της κοιλάδας Aran, σε μία από τις πρώτες ενέργειες της γαλλικής αντίστασης στο καθεστώς Φράνκο. Υπήρξε από τότε ο οδηγός πολλών ενεργειών στο εσωτερικό της Ισπανίας.
Μετά την ανοιχτή υποστήριξη των «δυτικών δημοκρατιών» στο καθεστώς Φράνκο, με την οποία έπεσε πέπλο σιωπής πάνω από τη συνεργασία με το ναζιστικό καθεστώς, ο Antonio Tellez -ο Ηρόδοτος της ισπανικής αντίστασης- αφιέρωσε το χρόνο του στις προσπάθειες διάσωσης από τη στείρα λήθη των ζωών και των αγώνων όλων εκείνων που, αν και όλοι τους έχουν χάσει τη ζωή τους, ποτέ δεν ηττήθηκαν ή εγκατέλειψαν τον αγώνα.
Έτσι, ακόμη και αν ο ίδιος για να βιοποριστεί εργαζόταν για το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (Agence France Presse), ήδη από το 1954 άρχισε να γράφει τις ιστορίες του -που σύντομα έγιναν διάσημες- για το αντάρτικο πόλης και τα κατορθώματα φίλων του όπως οι Quico Sabaté, Facérias ή Ponzán, εκτός από την ενθάρρυνση, τη συνδρομή και τη χρηματοδότηση κάθε δράσης που είχε στόχο να εκθέσει και να αποδομήσει το εγκληματικό καθεστώς του Φράνκο.
Οι αρχικές του προσπάθειες υποστηρίχθηκαν εκδοτικά και κατά πολύτιμο τρόπο από τις εκδόσεις Ruedo Ibérico, υπεύθυνος των οποίων ήταν ο Jose Martinez, παλιός σύντροφος του Antonio από την Ελευθεριακή Νεολαία, που έδινε όμως προτεραιότητα σε πιο φιλομαρξιστικές επιλογές. Ωστόσο, το 1973 οι Ruedo Ibérico εξέδωσαν το βιβλίο του Antonio Tellez “Το Αντάρτικο πόλης: 1 Facerias”, ακολουθούμενο -αν και από διαφορετικές εκδόσεις- από τα έργα “Sabate: Guerrilla Urbana en España (1945-1960)” (το οποίο έχει μεταφραστεί από τον Γιάννη Μακρή και κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τη Διεθνή Βιβλιοθήκη το 1978),“La red de evasión del grupo Ponzán: Anarquistas en la guerra secreta contra el franquismo y el nazismo (1936-1944)”, “Historia de un atentado aéreo contra el general Franco; Apuntes sobre Antonio García Lamolla y otros andares”, “El MIL y Puig Antich”. Επίσης, πολλούς άλλους τίτλους στη Γαλλία, την Ελλάδα, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γερμανία και την Ιταλία, που αποτελούν τις πρώτες εκδόσεις με καταθέσεις από πρώτο χέρι για την αντίσταση κατά του Φράνκο.
Επιπλέον, ο ενθουσιασμός του Tellez και η πίστη του στις ελευθεριακές ιδέες τον οδήγησαν σε άλλες συνεργασίες με ομοϊδεάτες που οδήγησαν σε εκδόσεις όπως Atalaya (έντυπο που ιδρύθηκε από τον ίδιο μαζί με άλλους αναρχοσυνδικαλιστές αγωνιστές), Ruta Soldaridad Obrera ή η πιο πρόσφατη Historia Libertaria (Ελευθεριακή Ιστορία), στην οποία έφερε στο φως νέα αποδεικτικά στοιχεία για την αναρχική αντίσταση στις Αστούριες.
Τα γραπτά και οι εκδόσεις του δείχνουν ότι είχε δύο βασικές "εμμονές": την αποκατάσταση της ιστορικής καταγραφής όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα, και το διάλογο σχετικά με το εάν είναι νόμιμη η αυτοάμυνα ως σημάδι ανθρώπινης αξιοπρέπειας, όπως αντανακλάται στους προλόγους σε μερικά από τα βιβλία του. Έτσι, στο έργο του για τον Sabate, αγκαλιάζει τα λόγια του Ερρίκο Μαλατέστα, όταν ο δεύτερος υποστηρίζει ότι “βίαιος δεν είναι κάποιος που καταφεύγει στη χρήση όπλων εναντίον του σφετεριστή της ζωής του, της ελευθερίας ή του ψωμιού του, αλλά ο δολοφόνος είναι αυτός που αντιμετωπίζει τους άλλους με την άθλια επιλογή να δολοφονήσει ή να δολοφονηθεί”. Και όσον αφορά τη μνήμη ήταν, επίκαιρος από τον Facérias, να γράψει -σύμφωνα με τα λόγια του Eduardo de Guzmán, ότι οι νικητές δεν είναι τέτοιοι μόνο λόγω της νίκης τους αλλά κυρίως επειδή είναι αυτοί που γράφουν την ιστορία - "Αύριο θα γραφτεί η ιστορία από ειδικούς οι οποίοι δεν θα έχουν καμία σχέση με τα γεγονότα ή που θα κινηθούν από προσωπικό συμφέρον και θα δώσουν στην κυκλοφορία την εμπαθή τους εκδοχή των όσων έγιναν καθώς και τις υποτιμητικές τους ετυμηγορίες. Μιλάμε εδώ για πρωταγωνιστές που θα εκδιωχθούν από τις ιστορίες που δεν έχουν ακόμα γραφτεί”.
Antonio Téllez Solà: αναρχικός, αντάρτης, ιστορικός. Γεννήθηκε στις 18 Γενάρη 1921 και πέθανε στις 27 Μάρτη 2005.
*Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της CGT “Rojo y Negro” (“Κόκκινο και Μαύρο”). Αγγλική μετάφραση: Paul Sharkey, που δημοσιεύτηκε και εδώ: https://www.katesharpleylibrary.net/wh71v3 Ελληνική μετάφραση: "Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”.