Το έντυπο “Musha" (“Ο Εργάτης”) ήταν περιοδικό του Σοσιαλ-Επαναστατικού Κόμματος Γεωργίας.
Ήταν μια μηνιαία χειρόγραφη εφημερίδα για τους εργάτες. Διατίθενται τα τεύχη που εκδόθηκαν στο διάστημα 1889-1891. Είναι προφανώς το αποτέλεσμα της δουλειάς ενός χεριού, συμπεριλαμβανομένων και των εικονογραφήσεων. Τα ονόματα των συγγραφέων των ποιημάτων και των άλλων περιεχομένων θα μπορούσε να είναι, για προφανείς λόγους, φανταστικά.
Η εν λόγω έκδοση προφανώς είχε στόχο να διαδώσει την προπαγάνδα μεταξύ των αγροτών και των εργατών, αλλά όταν το δει κανείς δεν δίνει την εντύπωση επαναστατικού οργάνου. Ο γραφικός χαρακτήρας είναι πολύ τακτοποιημένος και μοιάζει με εκείνον ενός επιμελή μαθητή και όχι ενός οργισμένου εργάτη.
Τα άρθρα φαίνονται αφελή, ενώ κάποιοι στίχοι, ειδικά εκείνοι σε ομοιοκαταληξία, ακούγονται περισσότερο σαν προσευχές ή όνειρα για καλύτερους καιρούς παρά οργισμένες κλήσεις για την επανάσταση. Ωστόσο, συνυπάρχει εδώ ένας πολύ ενδιαφέρων συνδυασμός διαφορετικών ειδών γραφής, συμπεριλαμβανομένων κηρυγμάτων.
Αυτή η έκδοση παρουσιάστηκε στο Βρετανικό Μουσείο στις 10 Φεβρουαρίου 1898 από τον πρίγκιπα Varlaam Cherkezishvili, ένα αρκετά αξιόλογο πρόσωπο.
Ο Varlaam Cherkezishvili (επίσης γνωστός ως Warlaam Tcherkesoff ή Varlam Cherkezov στη Ρωσική) ήταν Γεωργιανός ευγενής, διανοούμενος, πολιτικός και δημοσιογράφος και μια πολύ γνωστή φυσιογνωμία στο διεθνές αναρχικό κίνημα. Ο ίδιος υποστήριξε με εντυπωσιακό τρόπο ότι ο Μαρξ και ο Ένγκελς αντέγραψαν το “Κομμουνιστικό Μανιφέστο” και το έργο “Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία” το 1844.
Αργότερα συμμετείχε, επίσης, στο Γεωργιανό εθνικό απελευθερωτικό κίνημα.
Γεννήθηκε στη Γεωργία το 1846 (τότε μέρος της αυτοκρατορικής Ρωσίας) και μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη για περαιτέρω εκπαίδευση. Εκεί εντάχθηκε στο σοσιαλιστικό κίνημα, συνελήφθη, φυλακίστηκε και εξορίστηκε στη Σιβηρία το 1874. Δύο χρόνια αργότερα, διέφυγε προς τη Δυτική Ευρώπη, όπου έμεινε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Εγκαταστάθηκε στη Βρετανία το 1907. Λίγες φορές κατά τη διάρκεια της εξορίας του κατάφερε να επιστρέψει στη Γεωργία, πότε νόμιμα και πότε παράνομα.
Εργάστηκε στον ρωσικό μεταναστευτικό Τύπο καθώς και με τους συντρόφους τους αναρχικούς. Ήταν επίσης αρκετά συστηματικός στην κριτική του στις μαρξιστικές ιδέες. Οι μπροσούρες του “Σελίδες της Σοσιαλιστικής Ιστορίας” (1896) -που μεταφράστηκε σε εννέα γλώσσες- και “Πρόδρομοι της Διεθνούς” (1899), ακολουθούμενες από το βιβλίο του “Τα Δόγματα του μαρξισμού” (Γενεύη, 1903) προκάλεσαν συζητήσεις και διαφωνίες στους ρωσικούς και ευρωπαϊκούς σοσιαλιστικούς κύκλους. Ο Cherkezov προσπάθησε να αποδείξει ότι ο Μαρξ και ο Ένγκελς βάσισαν το “Κομμουνιστικό Μανιφέστο” στις ιδέες του Γάλλου σοσιαλιστή Victor Considerant, ενώ ότι ο Ένγκελς για το βιβλίο του “Η Κατάσταση της Εργατικής Τάξης στην Αγγλία” “σήκωσε” το έργο του Γάλλου σοσιαλιστή Buret. Οι αιχμηρές επιθέσεις του στη μαρξιστική φιλοσοφία έκαναν τον τότε νεαρό Στάλιν να ασκήσει πολεμική στο διάσημο έργο του “Αναρχισμός ή Σοσιαλισμός;” Αυτές οι αντιπαραθέσεις συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια του 1905-1907 σε γεωργιανό περιοδικά.
Ο Cherkezov συμμετείχε ενεργά στο γεωργιανό εθνικό απελευθερωτικό κίνημα, βοηθώντας στην ίδρυση του Γεωργιανού Σοσιαλιστικού Φεντεραλιστικού Κόμματος, το οποίο απαίτησε την εθνική αυτονομία της Γεωργίας. Έγραψε, επίσης, μια σειρά άρθρων για τους “Times” για να φέρει την πολιτική κατάσταση στη Γεωργία στην προσοχή του αγγλόφωνου κοινού. Εξέφρασε την υποστήριξή του στην γεωργιανή ανεξαρτησία τόσο προφορικά όσο και έντυπα. Το 1907 προχώρησε σε μια ειδική δήλωση για το θέμα αυτό στη Διάσκεψη Ειρήνης στη Χάγη.
Μαζί με άλλους Γεωργιανούς αναρχικούς πήρε μέρος στην κυκλοφορία των πρώτων νόμιμων αναρχικών εφημερίδων στη γεωργιανή γλώσσα: “Το Κάλεσμα” (1906), “Η Φωνή” (1906) και “Ο Εργάτης” (1906). Ο γεωργιανός αναρχισμός συνδύαζε με μοναδικό τρόπο τις ιδέες της ελευθερίας με εκείνες της εθνικής ανεξαρτησίας.
Κατά την παραμονή του στη Βρετανία βοήθησε στην ίδρυση του Αναρχικού Ερυθρού Σταυρού. Στο διάστημα 1912-1916 έγινε βοηθός συντάκτη μιας προτεινόμενης έκδοσης δέκα τόμων των έργων του Μιχαήλ Μπακούνιν, γράφοντας μια βιογραφία του Μπακούνιν για το πρώτο τεύχος (Λονδίνο, 1915) [Υπάρχει στην Βρετανική Βιβλιοθήκη με αριθμό 08285.de.96.].
Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου συμφώνησε με τον "πόλεμο μέχρι τέλος ενάντια στον γερμανικό μιλιταρισμό» και υπέγραψε το 1916 το λεγόμενο Μανιφέστο των Δεκαέξι (Κροπότκιν, Ζαν Γκραβ και άλλοι).
Μετά τη Ρωσική Εεπανάσταση του 1917 η Γεωργία κέρδισε την ανεξαρτησία της. Ο Cherkezov επέστρεψε στη Γεωργία το 1918 και του προσφέρθηκε μια θέση στη Συντακτική Συνέλευση της Λαϊκής Δημοκρατίας Γεωργίας. Όμως, η σοβιετική κατοχή τον ανάγκασε να φύγει από τη Γεωργία τον Μάρτιο του 1921. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, «η Σοβιετική νίκη ήταν μια μεγάλη τραγωδία γι’ αυτόν." Επέστρεψε στο Λονδίνο, όπου συνέχισε να αγωνίζεται για την ανεξαρτησία της Γεωργίας μέχρι το θάνατό του το 1925.
Η βιογραφία του θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω έρευνας, όπως θα μπορούσε να αποτελέσει και η ιστορία του χειρογράφου που δώρισε ο ίδιος στην Βρετανική Βιβλιοθήκη (The British Library).
Τα πιο σημαντικά έργα του που φιλοξενούνται στην Έντυπη Συλλογή της Βρετανικής Βιβλιοθήκης είναι:
-Páginas de historia socialista; doctrinas y actos de la democracia-social (La Coruña, 1896) [8285.bbb.80.(2.)]
-Sociaal-Demokratie in haar leeringen en daden. Een stuck socialistische geschiedenis. (Amsterdam, 1899) [08275.g.12.(2.)]
-Pages d'histoire socialiste. Précurseurs de l'Internationale. (Bruxelles, 1899) [08276.df.20.]
-Doktriny marksizma. (Zheneva, 1903) [8247.bbb.51.]
-Concentration of Capital. A Marxian fallacy. [From “Pages of Socialist History.”] (London, 1911) [X.0529/1082.]
-La Géorgie, ses traditions et ses droits politiques. (Paris, 1919) [8095.g.29.]
*Το κείμενο γράφτηκε από την Anna Chelidze, υπεύθυνη Γεωργιανών Σπουδών (Georgian Studies).
Σχετικός σύνδεσμος/πηγή: http://britishlibrary.typepad.co.uk/european/2013/08/the-georgian-anarchist-prince-and-his-gift.html#sthash.L4pRFG38.dEwB0HKl.dpuf
**Μετάφραση: “Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”, Μελβούρνη, Δεκέμβρης 2016.