Your name

Ιστορία Ελλαδικού Αναρχικού Κινήματος

02 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΡΩΑΔΙΤΗ

Όπως γράφτηκε στο «Ν.Κ.» της Πέμπτης, 10/1/2008, την Παρασκευή, 4/1/2008 πέθανε σε ηλικία 100 χρόνων στη Θεσσαλονίκη, ο κοινωνικός αγωνιστής Γιάννης Ταμτάκος, ο οποίος είχε «κάνει τη θητεία του» και στην Αυστραλία στο διάστημα 1951-1966. Σε μένα και σε μερικούς άλλους συντρόφους, τα τελευταία 22 περίπου χρόνια ο Γιάννης Ταμτάκος ήταν γνωστός ως ο σύντροφος μπάρμπα-Γιάννης και έτσι τον γνωρίσαμε και τον νιώσαμε.

Υπήρξε ένας άνθρωπος που συμμετείχε σε αδιάκοπους αγώνες για μία κοινωνία ίσων και ελεύθερων ανθρώπων, με τις εξορίες και τους κατατρεγμούς του, αλλά και την πίστη, το κουράγιο, το θάρρος και το μυαλό του. Η ζωή του αποτελεί αυθεντική έκφραση των καλύτερων στιγμών του προπολεμικού προλεταριακού και του γενικότερου κινήματος χειραφέτησης και, ταυτόχρονα, μια έκφραση της διασύνδεσης των καλύτερων και των πιο προωθημένων όψεων του κινήματος αυτού. Εργατικό κίνημα του μεσοπολέμου, αρχειομαρξισμός, σκέψη Καστοριάδη, αναρχισμός. Αυτά είναι τα θεωρητικά ρεύματα και οι στάσεις καθημερινού αγώνα μέσω των οποίων χαρακτηρίζεται και εκτυλίσσεται η κοινωνικο-πολιτική θεωρία και πράξη του μπάρμπα-Γιάννη.

Γεννιέται το 1908 στις Παλαιές Φωκεές, έξω από τη Σμύρνη. Ο πατέρας του εργάτης στις αλυκές έξω από την πόλη και αργότερα λιμενεργάτης, καθαρός προλετάριος. Η μητέρα του αγροτικής καταγωγής. Απέκτησαν 7 παιδιά. Το 1914 θα αρχίσουν οι διωγμοί εναντίον των Ελλήνων της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης.

«… σκοτώσανε ορισμένους ανθρώπους… Πέσαμε στη θάλασσα Η μάνα μου είχε επτά παιδιά. … Είχε έρθει ένα πλοίο από τη Σμύρνη… Με τη βάρκα μας μετέφεραν ώς το πλοίο, μας ανέβαζαν πάνω και μας ρίχνανε μέσα στο αμπάρι. Το πλοίο ήταν φορτωμένο με κάρβουνα, οπότε ήταν τρομερά βρώμικο. Η μητέρα μου, θυμάμαι, έβγαλε το βρεγμένο μισοφόρι της και το άπλωσε πάνω στην καρβουνόσκονη και εκεί ακούμπησε και τα επτά της παιδιά. Έτσι λερωμένοι και μουτζουρωμένοι σαν αραπάκια από τη καρβουνόσκονη βγήκαμε στη Θεσσαλονίκη, χωρίς να έχουμε ούτε ένα μαντίλι, ούτε μια πετσέτα να σκουπιστούμε, χωρίς λίγο νερό να ξεδιψάσουμε..»

Τα χρόνια 1914-1919 είναι τρομερά δύσκολα από πλευράς επιβίωσης, για τους πρόσφυγες. Οικογένειες έκαναν εράνους γι’ αυτούς, πήγαιναν να μείνουν πότε από εδώ και πότε από εκεί. Η οικογένεια Ταμτάκου, θα καταφέρει τελικά, με άλλες 60 οικογένειες προσφύγων να μείνει σ’ ένα πρώην βουλγαρικό σχολείο.

«Χωρίσανε τις σάλες του σχολείου (ένα παλιό οίκημα ήταν) με τσουβάλια, έφτιαξε κατά κάποιο τρόπο ο καθένας το κονάκι του κι εκεί, σ΄ αυτές τις συνθήκες, ζήσαμε γύρω στα πέντε χρόνια».

Θα πάει μόνο μέχρι την Δ’ Δημοτικού, γιατί ο πατέρας του τον πείθει να γίνει λούστρος, αφού η οικογένεια αντιμετώπιζε τόσα προβλήματα που δεν γινόταν αλλιώς. Έτσι λοιπόν, λουστράκι στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, ο μπαρμπα-Γιάννης θα γοητευτεί από το ισχυρό τότε εργατικό κίνημα.

«Εγώ τότες μικρό παιδάκι, λούστρος, πήγα σε μια Πρωτομαγιά το 1918, ένα χρόνο μετά τη Ρωσική Επανάσταση, αλλά δεν είχα πολιτικές ιδέες. Ήμουν ένα ξυπόλυτο προσφυγάκι και πουλούσα λουκούμι και νερό μια δεκάρα και τα δυο. Έτσι πήγα στην Πρωτομαγιά, γιατί τότες η Πρωτομαγιά είχε γίνει σ΄ ένα κέντρο κοντά στο νεκροταφείο της Βαγγελίστρας και είχε γίνει μια Πρωτομαγιά αγωνιστική, γιατί...

Περισσότερα …