Your name

Ιστορία Κοινωνικών Κινημάτων

07 Δεκεμβρίου 2013

Το φάντασμα που στοίχειωσε την Ευρώπη του 19ου αιώνα κατέκλεισε τις πόλεις της. Οι Παριζιάνοι που εισέβαλαν στη Βαστίλη το 1789 σήμαναν το προμήνυμα του θανάτου του παλαιού καθεστώτος. Οδοφράγματα υψώθηκαν στις περισσότερες πρωτεύουσες το 1848, οδηγώντας στην πτώση των καθεστώτων. Το 1871 η Κομμούνα του Παρισιού απέσπασε για λίγο την εξουσία από τους κυβερνήτες που αποσύρθηκαν στις Βερσαλλίες. Οι πυροβολισμοί στο ψαχνό εναντίον μιας διαδήλωσης εργατών στην Αγία Πετρούπολη έφεραν την εξέγερση σε όλη τη Ρωσία το 1905. Η εξέγερση του Δουβλίνου το 1916 έφερε τη γέννηση της Ιρλανδικής Δημοκρατίας. Η έφοδος στα Χειμερινά Ανάκτορα το 1917 σηματοδότησε τη Ρωσική Επανάσταση.

Η μητρόπολη ήταν το κέντρο των διαμαρτυριών επειδή ήταν το κέντρο της εξουσίας. Οι έδρες των δικαστηρίων, οι νόμοι και η διοίκηση ήσαν όλα στην εκάστοτε πρωτεύουσα. Ακριβώς όπως όλοι εκείνοι που ασκούσαν εξουσία ήταν συγκεντρωμένοι εκεί, το ίδιο συνέβαινε και με όλους όσους ήθελαν να ανατρέψουν τους πρώτους. Οι πόλεις έγιναν τα φυτώρια των ριζοσπαστικών και επαναστατικών κινημάτων, καθώς αυτά επεκτάθηκαν τόσο σε μέγεθος όσο και σε εμβέλεια. Η ανάπτυξη της βιομηχανίας είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πυκνών συγκεντροποιήσεων εργατών. Η πρόοδος και η εξέλιξη του τομέα των μεταφορών όπως και των επικοινωνιών είχαν ως αποτέλεσμα την εξάπλωση των αντιφρονούντων δογμάτων. Οι δε μετακινήσεις του πληθυσμού δημιούργησαν ανήσυχες και κοσμοπολίτικου χαρακτήρα κοινότητες.

Οι πόλεις του νέου κόσμου, ενώ προορίζονταν να προσφέρουν μια απόδραση από τις παλαιές ταξικές συγκρούσεις, γρήγορα αναπαρήγαν αυτές τις μορφές. Λιγότερο από μισό αιώνα μετά την ανάπτυξή του ως πόλης, η καταστολή των διαμαρτυριών στο μεταναστευτικό βιομηχανικό και συγκοινωνιακό κέντρο του Σικάγο έδωσε την αφορμή και τη γέννηση του διεθνούς εορτασμού της Πρωτομαγιάς.

Η ανάπτυξη της Μελβούρνης δεν ήταν λιγότερο δραματική. Ιδρύθηκε ως μια συνοριακή τοποθεσία παράνομων εμπορικών συναλλαγών το 1830. Ακολούθησε μια αγροτο-κτηνοτροφική  έκρηξη και στη συνέχεια η χρυσοθηρία, έτσι ώστε το 1857 ο ηγέτης των συνδικαλιστικών οργανώσεων, Charles Jardine Don, θα απευθυνθεί σε ένα πυκνό ακροατήριο στο Williamstown με το βλέμμα απέναντι στο λιμάνι μιας πόλης ήδη περίπου 100.000 κατοίκων: «Κοιτάξτε εκεί πέρα στην πόλη αυτή, που φωτίζεται από μαγικούς φανοστάτες, με παράθυρα που αστράφτουν από τον πλούτο, μια πόλη με παλάτια αντάξια των βασιλιάδων και ναούς αντάξιους των θεών, την οποία η εργασία έχει τοποθετήσει εκεί σε σύντομο χρονικό διάστημα του ενός τετάρτου του αιώνα».

Ο Don μνημονεύεται σ’ αυτόν τον οδηγό της ριζοσπαστικής Μελβούρνης για τη συμμετοχή του στην κατάκτηση της εργάσιμης ημέρας των οκτώ ωρών και την επακόλουθη ιδιότητά του ως κοινοβουλευτικού εκπρόσωπου των εργατικών ενώσεων. Αλλά ήταν επίσης και τακτικός ομιλητής στο Eastern Market (Ανατολική Κεντρική Αγορά), όπου οι διάφοροι ριζοσπάστες διαφώτιζαν τα πλήθη που συνωστίζονταν εκεί, κάτω από το τρεμάμενο φως αναμμένων πυρσών στο τέλος της εργάσιμης ημέρας. Η ατμόσφαιρα αυτή τη χρονική περίοδο, μετά από ένοπλη εξέγερση των χρυσοθήρων και την έντονη αντιπαράθεση για τις μορφές αυτοκυβέρνησης, έρχεται στη μνήμη ενός συμμετέχοντα: «Έβλεπες άνδρες που είχαν πολεμήσει στους δρόμους του Παρισιού. Πολιτικούς πρόσφυγες από τη Φρανκφούρτη, το Βερολίνο, τη Βιέννη και τη...

Περισσότερα …