Raúl Mateo Otal
Το καλοκαίρι του 2004 πραγματοποιήθηκε μια εντατική προσπάθεια αρκετών ατόμων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης στην Αραγονία για την ανάδειξη της μνήμης του Ponzán. Έτσι, στις σελίδες επιστολών πολλών αστικών εφημερίδων δημοσιεύτηκαν μακροσκελείς επιστολές από την CNT-Huesca και τον J.A. Pina, υπήρξε άρθρο στο περιοδικό Criterio Aragonés από τον καθηγητή και συγγραφέα Víctor Juan Barroy, σχόλια και ειδήσεις στην έκδοση του Οκτώβρη 2004 (αριθ. 8) του Cuadernos de Cazabaret του Javier Díaz στο Mas de la Matas (της Teruel) καθώς και μια σύντομη τηλεοπτική εκπομπή μεγάλης διάρκειας στο Aragon Television Channel τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου, συμπεριλαμβανομένης μίας συνέντευξης, μεταξύ άλλων, του Αραγονέζου Floreal Samitier, που ζούσε στην εξορία στη Γαλλία. Επιπλέον, στη δεύτερη έκδοση (Δεκέμβρης 2003) του ενημερωτικού δελτίου Huesca-Info που κυκλοφορούσε το Ateneo Libertario “Ramón Acín” στην Huesca δημοσιεύτηκε βιογραφία του Ponzán. Αλλά στη γενέτειρά του, δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί έστω ένα απλό αφιέρωμα στον Ponzán, δημόσια συνάντηση ή αναμνηστικό γεγονός. Έτσι, εδώ παρατίθεται ένα σύντομο περίγραμμα της ζωής του.
Ο Francisco Ponzán Vidal. Γεννήθηκε στο Oviedo, στις 30 Γενάρη 1911 και πέθανε στο Buzet της Γαλλίας στις 17 Αυγούστου 1944. Γνωστός απλώς ως Paco, Gurriato ή (εξαιτίας της κοντοφθαλμίας του) El Gafas. Έζησε στο Νο 9, Calle Costanilla de Arnedo της Huesca με τη χήρα μητέρα του Tomasa Vidal Bellostas και τις αδελφές του Pilar, Susana και Carmen. Παρακολούθησε το Salesian College στην Huesca. Σε ηλικία 14 ετών ξεκίνησε την εκπαίδευσή του ως δάσκαλος στη Σχολή Εκπαίδευσης Δασκάλων στην Huesca, έχοντας κερδίσει δωρεάν υποτροφία ως ορφανός. Ήταν εκεί που βγήκε τον μέντορα και σύντροφό του Ramón Acín, του οποίου έγινε γρήγορα ένας από τους μαθητές.
Στην ηλικία των 18 χρόνων αποφοίτησε ως δάσκαλος και εργάστηκε στα χωριά της περιοχής Ipas κοντά στο Jaca και το Sabiñánigo, ενώ αναμείχθηκε με τα συνδικάτα της CNT. Εργάστηκε επίσης στο Castejon de Monegros και τελικά κέρδισε μια θέση δασκάλου στο Baos-Corzán, στην πόλη Mazaricos στην La Coruña. Δίδαξε επίσης στην Άνω Αραγονία και σε τοποθεσίες όπως Borrés, Noves και Berdún. Υπηρέτησε στην επιτροπή του Ateneo Cultural Libertario (Ελευθεριακό Πολιτιστικό Αθήναιο) στην Huesca και ήταν ενεργός και εξέχων αγωνιστής της CNT της ίδιας πόλης.
Η πορεία της ιστορίας, όμως, έκανε αυτόν τον εκπληκτικό αναρχικό, που διέθετε μια μεγάλη ηθική παρουσία και μια ζωντανή αίσθηση αλληλεγγύης, έναν εραστή της ελευθερίας, του πολιτισμού και της παγκόσμιας ειρήνης, έναν παράνομο και έναν σκληροτράχηλο μαχητή. Το 1930 συνελήφθη μετά από μια εξέγερση στο Jaca και φυλακίστηκε στις 29 Δεκέμβρη 1932 για την υποστήριξή του σε εργάτες ενός εργοστασίου χημικών στο Sabiñánigo, οι οποίοι συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για την ανατίναξη του σπιτιού του διευθυντή της εταιρείας. Δικάστηκε με την κατηγορία ότι απείλησε τον Señor Berges, διευθυντή της Εταιρείας Ηλεκτρικού και Βιομηχανίας της Αραγονίας, με την ακόλουθη ανώνυμη αποστολή: "Γνωρίζουμε ότι αισθάνεστε ήσυχος για το ότι ότι πολλοί νέοι που μόλις ξεκινούν τη ζωή τους στέλνονται στα κελιά (...) θα είμαστε ειλικρινείς μαζί σας. Ο λόγος μας είναι η δέσμευσή μας (...) αν δεν αθωωθούν οι κρατούμενοι του Sabiñánigo, θα πρέπει να συνάψετε ειρήνη με...
Στις 25 Απρίλη 1949, γεννήθηκε ο Pablo Tello (επονομαζόμενος και μουστάκιας), συνδικαλιστής αγωνιστής και μέλος της οργάνωσης Resistencia Libertaria (RL - Ελευθεριακή Αντίσταση), που ήταν η μόνη αναρχική πολιτική οργάνωση στη δεκαετία του 1970 στην Αργεντινή. Καταγόμενος από την La Plata, ο Pablo νεαρός πήγε να εργαστεί στα ιστορικά ναυπηγεία Santiago de Ensenada. Τις ίδιες μέρες, μαζί με περίπου δώδεκα άλλους συναδέλφους του, ίδρυσαν την Resistencia Libertaria, ως έναν τρόπο να φέρουν τον μαχητικό αναρχισμό κοντά στους κοινωνικούς αγώνες του καιρού τους. Αργότερα, με τον αδελφό του Rafael πήγαν να εργαστούν στο ναυπηγείο Quarton στο Tigre. Εκεί ήταν που απήχθησαν...
Στις 26 Απρίλη 1905 γεννήθηκε στο Παρίσι ο αναρχικός Jean Vigo. Ο πατέρας του Eugène Bonaventure de Vigo, ήταν επίσης αναρχικός και διευθυντής της εφημερίδας “Le Bonnet Rouge”, και ήταν γνωστός ως Almereyda. Η έντονη πολιτική δραστηριότητα του Almereyda διακόπηκε το 1914 με τη σύλληψή του και τον εγκλεισμό του στη φυλακή Fresnes. Το 1917 το πτώμα του βρέθηκε σε ένα κελί, στραγγαλισμένο με τα κορδόνια των παπουτσιών του. Ο Jean Vigo έμαθε τα οδυνηρά νέα του θανάτου του πατέρα του.
Η ελευθερία της σκέψης, η επιθυμία για αλλαγή, η ελπίδα σε καλύτερες συνθήκες...
Στο κτήριο της Ελληνικής κοινότητας της Μελβούρνης στις 18/07/2019
Με τον Ελευθεριακό στο Αυτοδιαχειριζόμενο Στέκι Πέρασμα, 22/01/2018